درباره هاروكي موراكامي
سامورايي دونده
اسدالله امرايي
«آسانسور به كندي محالي هي ميرفت بالا. يا دستكم خيال ميكردم ميرود. نميشد يقين كرد: چنان كند بود كه هر جور حس جهتيابي گم ميشد، تا جايي كه ميدانم بايد ميرفت پايين، يا شايد هيچ حركت نميكرد. اما فرض كنيم ميرفت بالا، فرض خالي. شايد دوازده طبقه رفته باشم بالا. بعد سه طبقه پايين. شايد كره زمين را دور زده باشم. از كجا بدانم؟» اين تكهاي از رمان «سرزمين عجايب بيرحم و ته دنيا» نوشته هاروكي موراكامي با ترجمه مهدي غبرايي است كه اگر مجالش دهند، آثار زيادي را ارايه ميكند.
رماني شبهپليسي شبهجنايي در دو بخش و به صورت يك فصل در ميان روايت ميشود و اساس آن بر سرقت اطلاعات كامپيوتري شهروندان است. در اين رمان دو سازمان مختلف در ژاپن با هم رقابت ميكنند و ميخواهند به اطلاعات دست يابند. ۴۰ فصل دارد كه يك فصل در ميان ژاپن فعلي و در زيرزمينهاي توكيوي امروزي ميگذرد. شهرت موراكامي از مرزهاي ژاپن فراتر رفته و آثارش با اقبال عمومي روبهرو شده است. صرفنظر از ارزشهاي ادبي خاص آثار موراكامي، اين نويسنده كه در ضمن مترجم هم هست و به ويژه مترجم آثار ريموند كارور، برخي از جذابيت آثارش مديون سادهنويسيهاي ريموند كارور است.
تحت تاثير رئاليسم يقهچركهاي دهه هفتاد امريكا و به خصوص ريموند كارور است. او خود گفته است تاثير داستانهاي كارور بر او مانند رعد و برق بوده است و به همين حساب او را بايد ادامهدهنده مينيماليسم كاروري امريكا دانست. شيوه روايي او براي مخاطبان خارجي و بهويژه غربي ملموستر است و همين باعث ميشود كه ما هم از نعمت ترجمه اين آثار برخوردار باشيم. مجموعه داستانهاي كوتاه موراكامي به نام «گربههاي آدمخوار» با ترجمه مهدي غبرايي در نيكو نشر منتشر شده. «چاقوي شكاري» يكي ديگر از آثار هاروكي موراكامي است كه در همين نشر با ترجمه مهدي غبرايي منتشر شده است. مترجماني مثل فرشيد عطايي، محمد دارابي، مجيد اسلامي، ياشار احد صارمي، اميلي امرايي قبلا داستانهايي ترجمه كردهاند كه در نشريات مختلف به چاپ رسيده.
داستانهاي جشن تولد را هم كه موراكامي گرد آورده من ترجمه كردهام كه نشر قطره ناشر آن است. غبرايي «كافكا در كرانه»را هم ترجمه كرده بود؛ رماني كه با دو ترجمه ديگر تقريبا همزمان منتشر شد. الان هم هر سه در بازار موجود است. يكي با عنوان كافكا در ساحل با ترجمه آسيه عزيزي و پروانه عزيزي در انتشارات بازتاب نگار يكي را هم گيتا گركاني در نشر كاروان منتشر كرد.
«پس از تاريكي» هم اثر ديگر اين نويسنده است كه غبرايي ترجمه كرده است و همين ناشر به بازار فرستاده. «ديدن دختر صددرصد دلخواه در صبح زيباي ماه آوريل» عنوان مجموعه داستان ديگر اين نويسنده است كه با ترجمه محمود مرادي در نشر ثالث منتشر شده. «از دو كه حرف ميزنم از چه حرف ميزنم» با ترجمه مجتبي ويسي در نشر چشمه منتشر شده. «كجا ممكن است پيدايش كنم» با ترجمه بزرگمهر شرفالدين هم در نشر چشمه و «ﭘــﺲ ﻟــﺮﺯﻩ» ﺑﺎ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳــﻤﺎ ﻗﺮﺍﻳﻲ در نشر قطره منتشر شده. ترجمه فارسي كتاب 1984 هاروكي موراكامي هم در سه جلد منتشر شده و مترجمش معصومه عباسي نتاج عمراني است انتشارات آواي مكتوب هم ناشرش.