اعتراض مردم محلي
به انتقال آب چشمههاي قطري به سمنان
الهه موسوي/ مسجد امام حسين(ع) محله خاركلاته عليآباد كتول در استان گلستان، صبح پنجشنبه ميزبان كشاورزان و روستاييان تشنهاي بود كه از ميان زمينهاي خشك و كم آب خود به مسجد آمده بودند. كساني كه براي اعتراض به انتقال آب چشمههاي قطري در استان گلستان به سمنان گرد آمده بودند تا تكليف خود، خانواده و محصول از دست رفتهشان را روشن كنند. اين كشاورزان همراه با كسبه، تشكلهاي محيطزيستي و فعالان مدني، مديران استاني و شهري و نماينده عليآبادكتول در مسجد جمع شده بودند تا با مسوولان، درباره كم آبياي كه اين روزها با آن دست به گريبانند سخن بگويند و از آنها بخواهند كه مشكل را حل كنند. «ستاد مردمي بازگشت چشمههاي زرين گل» با همكاري تشكلهاي محيط زيستي «نگاه سبز» نشست بررسي خسارتهاي انتقال آب از گلستان به سمنان را برگزار كرد. كشاورزان آسيب ديده از خشكسالي استان گلستان در حالي در اين گردهمايي شركت كرده بودند كه بحران آب استان و خشكسالي، سالهاست آنان را با چالشهاي بسيار مواجه كرده است؛ با اين همه معلوم نيست با كدام منطق و طبق كدام ضابطه و مجوز، آب استان به استان همجوار برده شده؛ آن هم نه براي شرب كه براي گسترش بدون ضابطه كشاورزي غيراصولي و غيراستاندارد.
فرماندار عليآباد كتول در اين نشست گفت: « در سال 74 يك توافقنامه به امضا رسيد كه قرار بود سدي زده شود براي مردم عليآباد كتول و آب مورد نياز براي كشاورزي و شرب تامين شود و بعد اگر آب كافي فراهم شد، بخشي از آب اضافي منطقه به استان سمنان، آن هم براي شرب برده شود. اما آن سد (كبودوال) هنوز بهرهبرداري نشده و آب كافي ندارد و در حالي كه كشاورزان و مردم منطقه ما دچار مشكلات ناشي از خشكسالي و كمبود بارش هستند و گلستان از استانهاي كمآب و دچار تنش آبي است، سالهاست آب منطقه به سمنان برده ميشود.» احمد تجري مفرد گفت: «درست است كه در بحث آب، انتقال آب، سياستهاي كلي نظام است ولي بايد به مسائل زيرساختي منطقه نيز ديده شود. اگر تصميمي در 15 سال پيش گرفته شده، اكنون با تغييرات اقليمي و جوي و كاهش بارندگي در گلستان كه پايين آمدن دبي آب اين چشمهها را به دنبال داشته، نبايد اصرار بر ادامه آن داشت. ما با دوستداران طبيعت همراه هستيم و البته با حفظ آرامش منطقه. اما توجه كنيم كه اگر محيط زيست آسيب ببيند مشكل آن در همه جاي كشور و حتي دنيا اثرگذار خواهد بود، مانند بحث ريزگردها.»
سخنران بعدي يكي از معتمدين فرهنگي شهر بود كه خطاب به حاضران گفت: «رودخانه زرين گل از نظر تاريخي ثروت منطقه كتول است و اسناد تاريخي مالكيت رودخانه سرخ محله (زرين گل كنوني) را ثابت ميكند. حالا آيا اين درست است كه رودخانهاي كه هزاران سال است زندگي ما و پدرانمان را حفظ كرده سهم ديگران باشد و كشاورز كتول و فندرسك بيآب بماند و دچار بحران و بدبختي شود؟ مهارلو در فارس چرا خشك شد؟ آيا ميخواهيد زرين گل را هم به اين روز بيندازيد؟ اگر جلوي اين انتقال را نگيريم آب رودخانه بدتر از گتوند خواهد شد و مردمان تركمن صحرا، كتول و فندرسك و برادران مهاجر سيستاني، تشنهتر از امروز شده و جنگلهاي منطقه از دست خواهد رفت.»
اين فرهنگي بازنشسته هشدار داد: «شنيدهام فرماندار شاهرود گفتهاند 200 هزار تن از مردم شاهرود چشم به راه آب هستند. ايشان ظاهرا از اخبار خشكسالي در گلستان بياطلاع هستند. اينجا نه تنها عليآباد تشنه است، بلكه مركز استان هم جيرهبندي آب داريم و در بعضي بخشهاي استان، با تانكر بين مردم آب پخش ميكنند. من خواهشي از مسوولان كشوري دارم. برويد سطح زير كشت باغات و زراعات پشت بسطام را در سمنان ببينيد و با 30 سال پيش مقايسه كنيد؛ بعد زراعت و شرايط آبي عليآباد را هم با قبل مقايسه بفرماييد. بعد قضاوت كنيد.» امام جمعه عليآباد كتول نيز در اين نشست خطاب به حاضران گفت: «تمام ابعاد، اين را ميگويد كه بايد در اين توافق تجديد نظر صورت بگيرد.» حجتالاسلام سيدمهدي موسوي تاكيد كرد: «آب از مشتركات است و همه بايد از آن استفاده كنند. حد و حدودش هم در فقه مشخص است. بايد اگر نعمتي هست رعايت عدالت و انصاف بشود و مساله بهطور جدي پيگيري شود. اينجا بحث سياسي نيست و بحث شريعت است و اين مساله نبايد موجب افتراق بين مردم شود و مردم نجيب كتول بايد با آرامش با آن برخورد كنند.» سيدمجتبي حسيني، معاون مديركل حفاظت محيط زيست گلستان نيز گفت: «اداره كل محيطزيست گلستان معتقد است كه اين پروژه، 10 برابر بيشتر از ساخت جاده در جنگل ابر براي محيط زيست منطقه مخرب است و از همان ابتداي درخواست اجراي اين طرح نيز نظر محيطزيست همين بوده و در سه صفحه بهطور مبسوط، دلايل مخالفت مان را اعلام كردهايم، حتي شركت مشاور نيز به صراحت اعلام كرده كه اين پروژه در صورت اجرا آثار و پيامدهاي خطرناكي براي استان گلستان دارد؛ با اين همه سوال اينجاست كه چگونه و چرا تا امروز اين پروژه را اجرا كردهاند كه حالا با اين توجيه كه هزينه شده ميخواهند ادامهاش هم بدهند.»
در انتهاي اين نشست بيانيه ستاد مردمي خوانده شد. در بخشي از اين بيانيه عنوان شد: «استان سمنان مشكل آب شرب ندارد و اين يك پروژه غيرقانوني است. مردم در روستاي شيرينآباد با بيآبي دست و پنجه نرم ميكنند و در بالادست اين روستا در روز، آبي پيدا نشده و در شب، باريكه آبي ميآيد. مردمي كه در پايين دست دهنه زرين گل قرار دارند تشنه هستند و حتي آب خوردن ندارند. كشاورزيشان به خاطر بيآبي كم رونق است و در آستانه مهاجرت قرار دارند. اين مردم مظلوم را دريابيد. نمايندگان محترم عليآباد و حتي استان، لطفا به تذكر بسنده نكنيد. نزد وزير نيرو برويد و از نماينده ولي فقيه كمك بگيريد. از قوه قضايي استمداد كمك كنيد. از سازمان بازرسي كل كشور بخواهيد اين طرح را بررسي كنند كه چگونه به اين شكل نادرست اجرا شده و براي منطقه، بحران ايجاد كرده است؟»