پس از پيدا شدن پيكر بي‌جان آيلان كردي در سواحل تركيه و انتشار عكس‌هاي آن در رسانه‌هاي مختلف دنيا، حجم فشارهاي مردمي بر سران كشورهاي اروپايي افزايش يافته تا موج عظيمي از پناهجويان كه پشت مرزهاي يونان و مجارستان صف كشيده‌اند را بپذيرند. آلمان و اتريش نخستين كشورهايي هستند كه از اين موضوع استقبال كرده‌اند و تصاوير نشان مي‌دهد كه مردم آلمان و اتريش به ايستگاه‌هاي قطار رفته‌اند تا از پناهجوياني كه وارد كشور مي‌شوند، استقبال كنند. اما درباره آينده اين پناهجويان نگراني‌هاي فراواني وجود دارد. ورود آنها به كشورهاي اروپايي مي‌تواند تاثيرات بسياري را بر جوامع اين كشورها بگذارد، از همين رو با علي بيگدلي، استاد روابط بين‌الملل گفت‌وگويي داشتيم تا شرايط ورود پناهجويان به اتحاديه اروپا را مورد بررسي قرار دهيم.
پس از موافقت آلمان و اتريش براي پذيرش پناهجويان، شرايط را براي بهبود وضعيت آنها چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
آنجلا مركل، صدراعظم آلمان چند سال پيش اعلام كرد كه سياست‌هاي چندفرهنگي در اتحاديه اروپا و به خصوص آلمان شكست خورده است از همين رو سياست‌هاي مهاجرتي را در اتحاديه اروپا محدود كرد. اما اكنون شاهد يك شرايط استثنايي هستيم. جمعيت آلمان در حال پير شدن است و مي‌تواند از نيروي جواني كه وارد اين كشور مي‌شود در راستاي منافع خود استفاده كند. از منظر انساني هم اقدام آلمان براي پذيرش پناهندگان مي‌تواند براي آنها بسيار موثر باشد. علاوه بر اين از نظر حقوق بين‌الملل نيز آلمان اين اختيار را دارد كه پناهجويان را بپذيرد. اگرچه گروه‌هاي فاشيستي مخالف اين اقدام آلمان هستند.
آيا اين گروه‌ها و افرادي كه به اين كشورها وارد مي‌شوند در جامعه اروپا و به خصوص كشوري مانند آلمان قابل ادغام هستند؟
هيچگاه اين ادغام صورت نمي‌گيرد و آنها جذب جامعه نمي‌شوند. هرچند دولت آلمان تلاش مي‌كند تا به سرعت به اين افراد براي جذب در جامعه زبان آلماني ياد دهد ولي آنها جذب نمي‌شوند و با افزايش شمار پناهجويان، مشكلات نيز بيشتر مي‌شود. از طرفي با افزايش اين افراد در جامعه، كلولي‌هايي در جامعه ايجاد مي‌شوند و آلمان تنها مي‌تواند از انرژي و نيروي كار ارزان استفاده كند و آنها نيز مي‌توانند در آلمان وضعيت سخاوتمندانه و مناسبي داشته باشند.
مشكلاتي كه اين شرايط ممكن است در آينده در جوامع اروپايي ايجاد كند، چيست؟
به هر شكل الان مشكلات چنداني وجود ندارد اما ممكن است در آينده اين مشكلات رفته‌رفته ايجاد شود. همان‌طور كه گفته شد پناهجويان جذب نخواهند شد و يك نوع گريزاني در جامعه به وجود مي‌آيد و اين مشكلات بالا مي‌گيرد هرچند كه آنها زندگي بدي نخواهند داشت ولي ميلي به مخلوط شدن ندارند. از طرفي جامعه آلمان نيز به راحتي آنها را نمي‌پذيرد و مجبور هستند در حاشيه جامعه يك زندگي محدودي را در اين كشور داشته باشند و حتي شايد زماني كه اوضاع سوريه بهبود يابد اكثر اين افراد به كشور خود بازگردند.
گروه‌هاي فاشيستي از مدت‌ها قبل به دنبال محدود كردن مهاجران در آلمان هستند و حتي پيش از اين جريانات، تظاهرات گسترده‌اي را به راه انداختند، اين موضوع چه تاثيري بر محبوبيت مركل خواهد گذاشت؟
اكثريت مردم آلمان به اين قضيه نگاه بشردوستانه دارند و اين سبب شده است تا محبوبيت مركل افزايش يابد. اما اقليتي وجود دارند كه همواره معترض هستند. مخصوصا با افرادي كه از خاورميانه به آلمان مي‌آيند مشكل بسياري دارند و اين خصلت همواره در آنها وجود داشته است و حتي در اين مدت تعدادي از سوله‌هاي پناهجويان را نيز به آتش كشيده‌اند و مخالف ورود پناهجويان به اين كشور بودند. اما مركل باجديت اعلام كرد كه اين افراد را تحت تعقيب قرار مي‌دهد و تاكيد كرد كه ما در اين شرايط موظف هستيم كه يك نگاه انساني به شرايط داشته باشيم.
رفتار ساير كشورها با پناهجويان چگونه بوده است؟
اتريش اگرچه براي حضور پناهجويان اعلام آمادگي كرده اما رفتار آنها با پناهجويان چندان مناسب نبود و ترجيح دادند تا به آلمان بروند، از طرفي رفتار مجارستان با پناهجويان را نيز مشاهده كرديم كه اصلا مناسب نبود.
بناست تا چهاردهم سپتامبر سران اتحاديه اروپا گردهم آيند تا روند پناهجويان را بررسي كنند و آلمان خواهان افزايش سهم ساير كشورها براي پذيرش پناهندگان است؛ اين موضوع را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
مركل به تازگي اعلام كرده كه اگر نتوانيم در خصوص مهاجران سياست واحدي را پيش بگيريم قطعا شينگن به خطر خواهد افتاد و هركشوري بايد متناسب با توان خود سهمي را در اين خصوص ايفا كند و پناهجويان را بپذيرد. البته تعدادي از اين كشورها توان حمايت از اين پناهجويان را ندارند و مردم نيز اين موضوع را مي‌دانند و در كشوري مانند يونان توقف نمي‌كنند و سعي مي‌كنند خود را به كشورهاي ديگر برسانند و آلمان و سوئد بهترين كشورهايي هستند كه مهاجران مي‌توانند به آنجا نقل مكان كنند كه البته پناهندگان به دليل آب و هواي سرد سوئد چندان تمايلي به حضور در اين كشور ندارند.
ديويد كامرون، نخست‌وزير بريتانيا نيز چندي پيش اعلام كرد كه مهاجران را مي‌پذيرد، آيا بريتانيا مي‌تواند پذيراي پناهندگان باشد؟
دولت‌ها خيلي موافق پذيرش مهاجران نيستند و ديويد كامرون اين موضوع را زير فشار افكار عمومي عنوان و اعلام كرده كه پناهندگاني كه در اردوگاه‌هاي تركيه و لبنان هستند را مي‌پذيرد و اين موضوع نيز هنوز قطعي نشده است.
در خصوص فرانسه چطور؟
فرانسه با وجود تظاهرات مردمي و فشار روي فرانسوا اولاند براي پذيرش پناهجويان هيچ‌گونه ابراز تمايلي نكرده است زيرا مي‌داند كه شرايط اقتصادي در اين كشور مساعد پذيرش پناهجويان نيست.