استيضاح؛ «حقي» كه به درستي استفاده نشد

مهم‌ترين اتفاقي كه روز گذشته در مجلس رخ داد اين بود كه به وضوح نشان داد برخي نمايندگان مجلس، تنها مقاصد سياسي و جناحي خود را مهم مي‌دانند و در راستاي پيشبرد اين اهداف خود حاضر به انجام هر كاري هستند. مساله‌اي كه شايد مي‌شد زودتر هم به آن پي برد اما با توجه به اينكه اين عده قليل همواره چنين چيزي را تكذيب مي‌كردند، لازم بود تا در يك فضاي علني اين مساله منصه ظهور برسد. امروز ديگر همه باور دارند كه نظارت جزو وظايف مجلس است و در همين چارچوب، استيضاح هم يكي از ابزارهاي نظارتي مجلس براي بررسي اوضاع است. به ويژه اين مساله در روزهاي اخير بيش از هر زمان ديگري در رسانه‌ها مطرح شده و حتي مي‌توان گفت تا حدودي به يك كليشه تبديل شده است. كسي به نمايندگان نمي‌تواند بگويد كه چرا استيضاح مي‌كنيد، اما بسياري مي‌پرسند ضرورت و اولويت اين كار كجاست. دقيقا همين‌جا هم هست كه تفاوت نماينده دلسوز با ديگران مشخص مي‌شود چون يك نماينده واقعا دلسوز، كاري را انجام مي‌دهد كه به بهبود وضعيت زندگي مردم بينجامد. از همين رو است كه مي‌توان گفت استيضاح كردن يك وزير، حق نمايندگان مجلس است اما اين حق بايد به‌درستي مورد استفاده قرار بگيرد. روز گذشته از ميان 75 نفري كه با استيضاح آقاي آخوندي، وزير راه و شهرسازي دو طيف نماينده به چشم آمد، يكي بخشي از نمايندگان بودند كه اتفاقا از تلاش‌هاي دولت حمايت مي‌كنند و خود را به‌نوعي حامي دولت مي‌دانند ولي به عملكرد وزير راه انتقاد داشتند. بيشتر انتقادات اين طيف هم باز مي‌گردد به مشكلات حوزه انتخاباتي اين افراد كه با توجه به در پيش بودن انتخابات مجلس، چنين رويكردي به نظر طبيعي مي‌آيد. اما دسته ديگري كه به اين استيضاح راي مثبت دادند، افرادي هستند كه اساسا نظري نسبت به عملكرد دولت نداشتند، بلكه آنها تنها مي‌خواهند دولت و تلاش‌هاي آن را به شكست بكشانند. اتفاقا اگر هم بخواهيم يك نقطه مثبت جلسه استيضاح ديروز را نام برد، رو شدن دست اين افراد در صحن علني مجلس بود. افرادي كه همواره هرگونه تلاش براي تخريب دولت را به‌دليل منافع جناحي رد مي‌كردند ولي با حضور در صحن علني نشان دادند كه اتفاقا جز اهداف جناحي هيچ هدفي ندارند. طيف مخالفان افراطي دولت، از افرادي تشكيل شده كه در سال‌هاي اخير دايما با شكست‌هاي سياسي رو‌به‌رو شدند و در حال حاضر تلاش دارند كه شكست‌هاي خود را به دولت هم تعميم دهند. اين افراد كساني هستند كه نشان دادند توانايي پيشبرد يك كشور را ندارند اما نتوانستند بپذيرند در كجا ضعف دارند و به همين خاطر به پافشاري روي اشتباهات خود دست زدند. به هر حال شكستي كه اين افراد خوردند به اندازه‌اي جدي است كه نمي‌توان تصور كرد باز هم بتوانند قد علم كنند زيرا ضربه‌اي كه به آنها وارد شد عميق بوده است. به عنوان يك نماينده مجلس اميدوارم اين دوستان بنشينند و با خود فكر كنند كه چرا شكست خوردند و كدام اشتباهات باعث شكست آنها شد. سوالات و استيضاح‌هاي اخير مجلس از وزرا، مكانيزم و تاكتيك‌هاي خاصي داشت و مخالفان دولت در برخي موارد موفق مي‌شدند بخش وسيعي از نمايندگان مجلس را با خود همراه كنند. اما به مرور هر چه به جلو مي‌آييم مي‌بينيم كه نمايندگان ديگر آرام آرام سعي مي‌كنند مرز خود را با اين افراد حفظ كنند و مانند گذشته به خواست‌هاي آنان تن ندهند. اين مساله نويد بخش است و اتفاقا نتيجه استيضاح هم نشان از كاهش محبوبيت اين نمايندگان صرفا مخالف دولت داشت. البته با اظهارنظرهاي چند تن از نمايندگان اين طيف در جلسه روز گذشته مجلس به نظر مي‌رسد كه شكست اين طيف عمق بيشتري پيدا كرده و آنها براي اينكه بتوانند باز هم نمايندگان را تحت تاثير قرار دهند، نياز به تلاش‌هاي بسيار جدي‌تري دارند. اتفاقي كه هيچ بعيد نيست خود را در نتايج انتخابات آتي مجلس نشان دهد و راي مردم عاملي شود كه تركيب مجلس تغيير كند. با همه اين تفاسير عملكرد دولت و مجلس، مستقل از نفس آن، پيام‌هايي را به جامعه مخابره مي‌كند. همان‌طور كه پيش‌تر هم تصريح شد، همه به حق نظارت مجلس و استيضاح وزرا باور دارند اما بسته به اينكه با چه دلايلي و كدام رويكردها اين عمل انجام شود، تاثيرات متفاوتي ايجاد مي‌كند. جلسه ديروز مجلس در حالي تمام وقت خود را به بررسي عملكرد وزارتخانه راه و شهرسازي اختصاص داد كه مشكلات كشور در حوزه اقتصادي همچنان زياد است. در همين باره بود كه چهار وزير دلسوز به رييس‌جمهوري نامه‌اي مي‌نويسند و خواهان اقدامات جدي‌تر در رفع ركود از اقتصاد مي‌شوند. در چنين شرايطي نمايندگان مجلس به بررسي مساله‌اي مي‌پردازند كه اساسا از اولويتي در مشكلات جاري برخوردار نيست. كشور ما امروز نيازمند يك همت ملي براي رفع مشكلات و گذر از اين پيچ تاريخي است و نه درگيري‌هاي جناحي. از طرف ديگر نمايندگان مي‌توانستند به‌جاي پرداختن به استيضاح بي‌دليل آقاي آخوندي، به بررسي مشكلات كشور يا تصويب طرح‌ها و لوايحي براي بهبود وضعيت معيشتي مردم بپردازند. پيام چنين اعمالي در روزهاي سخت كشور در جامعه، پيام خوبي نيست و اصلا هم به نفع مجلس نيست كه جامعه احساس كند دغدغه نمايندگان آنها متفاوت از دغدغه‌هاي خودشان است. لذا بايد براي مواردي مانند استيضاح بيشتر فكر كرد و تلاش داشت كه پيش و قبل از هر چيز مشكلات مردم حل شود.

٭نماينده مجلس