حميدرضا خالدي/ انگار قرار نيست داستان حوادث ناشي از سقوط جرثقيل‌ها خاتمه پيدا كند. بعد از سقوط جرثقيلي در مكه كه باعث مجروح شدن تعدادي از هموطنان‌مان شد، مديران شهري پايتخت اعلام كردند كه جرثقيل‌هاي بزرگ ساختماني ايمن‌سازي خواهند شد. ابوالفضل قناعتي، عضو شوراي شهر در همين زمينه گفته بود: از چندي قبل شهرداري شناسايي جرثقيل‌هاي غول پيكر ساختماني و عمراني و ايمن‌سازي آنها را آغاز كرده است تا شاهد بروز حادثه‌اي هنگام بروز حوادثي چون توفان نباشيم. هنوز چند هفته از انتشار اين خبر نگذشته بود كه رخدادي در قلب پايتخت نشان داد كه هنوز جرثقيل‌هاي تهران ناامن هستند و خطرناك. شكستن و سقوط جرثقيلي
غول پيكر كه پشت ساختمان قديمي روزنامه اطلاعات نصب شده بود، به چالشي بدل شد كه بيش از 50 ساعت دلهره را براي مديران شهري به ارمغان آورد.
يكشنبه ساعت 12 ظهر
نخستين دستاورد؛ شلوغي خيابان‌ها
هر چهارسوي خيابان‌هاي منتهي به روزنامه اطلاعات از ترافيك بيداد مي‌كند. از خيابان بهشت تا خيام بيش از 35 دقيقه در ترافيك مي‌مانيم. روبه‌روي ساختمان روزنامه اطلاعات در خيابان خيام توسط پليس راهنمايي و رانندگي بسته است و ماشين‌ها مجبورند از خيابان فياض‌بخش و از داخل يك خيابان فرعي به خيابان امام خميني برسند. دوجرثقيل غول‌پيكر از مقابل ساختمان روزنامه به جرثقيل وصل شده‌اند و معلوم نيست كه چه مي‌كنند. خيابان خيام با گوني‌هاي آبي رنگ و مرتفع پوشانده شده و نمي‌توان داخل محوطه مقابل ساختمان را ديد. بنر زرد رنگي از هموطنان به دليل ترافيك ناشي از اين حادثه و بستن خيابان عذرخواهي مي‌كند. كوچه پشتي روزنامه هم با اينكه بسته است، اما هنوز مغازه‌هاي ساختمان‌هاي زيرين روزنامه و ساختمان‌هاي كناري آن باز هستند و تردد در آنها به طور عادي جريان دارد. وضعيت جرثقيل از داخل كوچه بهتر ديده مي‌شود. غول آهني از نيمه سرخم كرده و با بازويش به سقف ساختمان روزنامه تكيه داده است. ماشين‌ها و موتورها هر كدام چند لحظه‌اي را مكث مي‌كنند تا از نزديك و با موبايل خود عكسي بگيرند. با تمام هياهوهاي اطراف جرثقيل، اين غول آهني چنان آرام است كه گويا قرار نيست به اين زودي‌ها از خواب بلند و مهار شود.
مهار يك غول
سايت شهرداري خبرازمهار جرثقيل غول پيكر مي‌دهد. آن هم بعد از50 ساعت تلاش ماموران شهرداري و آتش نشاني. سيد جلال ملكي، سخنگوي سازمان آتش نشاني تهران در گفت‌وگو با «اعتماد» عمليات مهار اين جرثقيل را در نوع خود كم نظير دانست و گفت: مهار چنين سازه‌اي بسيار تخصصي است و تجهيزات تخصصي خاصي براي آن نياز است كه تنها چند شركت محدود آنها را دارند.
وي در ادامه به عمليات انجام شده در طول اين مدت اشاره كرد و گفت: وظيفه ما در اين حادثه ايمن‌سازي محوطه و حضور در آن محدوده هنگام اجراي عمليات مهارسازي بود كه درهمين راستا تمام مغازه‌هاي زيرين ساختمان‌هاي اطلاعات و سازه‌هاي اطراف آن تخليه شد و درمترو كه روبه‌روي اين ساختمان بود نيز بسته شد.
ملكي همچنين در مورد دليل باز بودن مغازه‌هاي كوچه بن بست پشتي ساختمان اطلاعات نيز گفت: اين مغازه‌ها را خطري تهديد نمي‌كرد. با اين وجود چند مغازه انتهايي كوچه نيز تخليه شده بود.
به گفته ملكي 40 ساعت ابتدايي اين عمليات به استقرار سه جرثقيل مورد نياز و تجهيزات لازم در محل گذشته و كل عمليات تنها 10 ساعت طول كشيده است و پس از استقرارجرثقيل‌هاي سنگيني كه در مجموع حدود 450 تن وزن داشتند، عمليات مهار و پايين كشيدن جرثقيل آغاز شده و در زماني حدود 10 ساعت متخصصين كم‌كم جرثقيل را از بالا باز كردند و تكه‌هاي آن را به پايين منتقل كردند. سخنگوي سازمان آتش نشاني تهران با تاكيد براينكه خوشبختانه اين حادثه مصدوم و مجروحي را به دنبال نداشت، گفت: در مجموع اين عمليات، تجربه‌اي جديد و كم نظير براي سازمان‌هاي مرتبط بود كه خوشبختانه به خوبي به سرانجام رسيد.
شهردارمنطقه 12 اما درگفت‌وگويي با سايت شهرنوشت بيشتر به جنبه حفظ آثار تاريخي مجاور اين غول آهني مي‌پردازد كه ممكن بود براثر سقوط اين جرثقيل از بين بروند يا آسيب ببينند. عابد ملكي اين حادثه را ناشي از بي‌دقتي بخش خصوصي در نصب مي‌داند و تاكيد مي‌كند كه خوشبختانه اين رخداد تلفات جاني و مالي در پي نداشت.
وي با بيان اينكه بعداز اطلاع يافتن از وقوع حادثه شريفي قائم‌مقام شهردار تهران و معاونان شهردار و همچنين عوامل اجرايي منطقه درمحل حضور پيدا كردند، افزود: قائم مقام شهردار تهران در همان ساعات اوليه راهنمايي‌هاي لازم را درجهت ايمن‌سازي جرثقيل واژگون شده ارايه داد.
ملكي با تاكيد بر اينكه تمامي عوامل اجرايي با رعايت اصل دقت اقدام به جمع‌آوري جرثقيل واژگون شده كردند، در مورد تعطيلي مغازه‌ها و تخليه ساختمان‌هاي مجاور گفت: براي جلوگيري از بروز خطر مالي و جاني دو روز زمان براي جمع آوري جرثقيل غول پيكر واژگون شده صرف شد و خوشبختانه رفت و آمد شهروندان در آن محدوده به حالت عادي بازگشت.
به گفته شهردار منطقه 12 در محدوده محل حادثه ساختمان‌هاي ارزشمند و تاريخي چون روزنامه اطلاعات، جداره‌هاي پارك‌شهر، سردر قورخانه و جداره‌هاي آن، سردر باغ ملي، ساختمان‌هاي مربوط به سازمان ميراث فرهنگي و وزارت خارجه و در نهايت موزه پست قرار دارد كه خوشبختانه آسيبي به اين ساختمان‌ها وارد نشد. حالا ديگر خبري از آن‌همه ماشين راهنمايي و رانندگي و ماشين‌هاي آتش نشاني و نوارهاي زرد رنگ و گوني‌هاي آبي رنگي كه محوطه را بسته بود نيست. همه‌چيز آرام است. ماشين‌ها و مردم بي‌تفاوت از كنارساختمان روزنامه اطلاعات مي‌گذرند. انگار نه انگار كه اينجا تئاتري زنده و دلهره‌آور در حال اجرا بود. اين‌بارحادثه سقوط جرثقيل ختم به‌خير شد ولي هيچ تضميني براي تكرار نشدن آن وجود ندارد، همچنان كه هيچ تضميني براي اينكه حادثه مشابه، خطرات جاني و مالي به دنبال نداشته باشد، وجود ندارد.