فراكسيون محيط زيست توقف طرح انتقال آب از گلستان به شاهرود را تصويب كرد
نابودي ذخيره‌گاه‌هاي سرخداري درصورت ادامه طرح انتقال آب
الهه موسوي / با وجود ابراز مخالفت تمام دستگاه‌هاي متولي جنگل و محيط زيست با ادامه طرح انتقال آب چشمه‌هاي زرين گل كه در چند مرحله باعث توقف عمليات فوق شد؛ وزارت نيرو اما تنها به كاهش 50 درصدي حجم آب ورودي بسنده كرده و به بهانه صرف بودجه براي اجراي آن، بر ادامه اين طرح غيركارشناسي اصرار دارد. نظرات كارشناسي اما تاكيد دارند كه دو ذخيره‌گاه سرخداري جهاني كه در اطراف رودخانه زرين گل واقع شده‌اند از اين انتقال متاثر شده و به مرور از دست خواهند رفت. اين در حالي است كه مقام معظم رهبري هم در اسفند 93 و هم اخيرا و با ابلاغ منشور محيط زيست، حجت را بر همه دستگاه‌ها تمام كرده و معيار سنجش عملكرد دستگاه‌هاي اجرايي و سازمان را حفظ محيط زيست اعلام كرده‌اند. حال وزارت نيرو بايد پاسخ دهد كه آيا به صرف هدررفت چند ميليارد بودجه براي يك طرح نادرست، از دست رفتن رويشگاه‌هاي هيركاني ابر معقول و منطبق با دستورات رهبري است يا اينكه ملاحظاتي ديگر در كار است؟
اضافه كردن به خسارت
نماينده تشكل‌هاي محيط زيستي شاهرود درباره ادامه اين طرح به «اعتماد» گفت: «به نظر مي‌رسد مسوولان، پيش از آنكه به فكر حل واقعي مشكل باشند و به از دست رفتن منابع طبيعي و ملي فكر كنند به فكر عملي كردن يك شعار انتخاباتي هستند. اما ادامه اين طرح تنها باعث افزودن يك مشكل ديگر خواهد شد.
اميرحسين وليان هشدار داد: «با استناد به اينكه 25 ميليارد تومان براي لوله گذاري و ديگر بخش‌هاي اين انتقال هزينه شده، مي‌خواهند مجوز قطع درخت بگيرند و به اين خسران اضافه كنند، در حالي كه حتي مصوبه دولت احمدي‌نژاد هم اين بوده كه در دو كيلومتر ابتداي مسير كه از دل جنگل ابر عبور مي‌كند اجراي طرح مستلزم اين است كه درختان زيادي قطع شوند و جنگل ارزشمند ابر مورد تاخت و تاز قرار بگيرد.»
او در ادامه يادآور شد: «اگر وزارت نيرو و مدافعان طرح توجه كنند از اين 40 ليتر آب در ثانيه كه با حفر يك چاه مي‌توانند آن را تامين كنند، مي‌گذرند. مگر همين حالا اين همه چاه در دشت بسطام حفر نشده است؟ يك چاه ديگر نيز حفر كنند تا مشكل حل شود. واقعا چرا بايد براي اين رقم كوچك آب، اين همه هزينه و بدتر از آن تخريب جنگل و طبيعت را قبول كرد؟ وقتي كه مي‌توان با حداقل خسارت و بودجه همان مقدار آب را تامين كرد؟»
وليان خطاب به حاميان و متصديان انتقال گفت: «جلوي ضرر را از هر جا كه بگيريم منفعت است. بياييد از اين تخريب دست‌برداريد. اگر هدف شما واقعا تامين آب براي شاهرود است، اين امر با هزينه كمتر اقتصادي و اكولوژيكي و عدم تخريب جنگل محقق خواهد شد. واقعا چه ارزشي دارد كه 1500 اصله درخت هيركاني براي طرحي كه جايگزين دارد از بين برود؟ آيا خسارت اين تخريب‌ها مثل درياچه اروميه تبديل به بحراني براي كشور نخواهد شد؟»
او با اشاره به اينكه آب يك كالاي استراتژيك و امنيتي و موضوعي حياتي است از مقامات سياسي و امنيتي و شوراي امنيت ملي درخواست كرد كه به طرح‌هاي انتقال آب و از جمله طرح مذكور وارد شوند و جلوي پيامدهاي سوء اجتماعي- سياسي اين طرح را بگيرند.
استفاده از آب‌شيرين‌كن‌هاي خورشيدي
مديركل دفتر آموزش و مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست ايران نيز از حقابه از دست رفته‌اي سخن مي‌گويد كه سهم رويشگاه‌هاي هيركاني و حيات وحش منطقه است و در صورت ادامه انتقال به منطقه‌اي ديگر، هم رويشگاه و هم حيات وحش منطقه را آسيب مي‌زند. محمد درويش به «اعتماد» گفت: «علاوه بر خسارت محيط زيستي طرح كه بسيار جدي و غيرقابل جبران است، ما با ادامه چنين طرحي، بين هموطنان‌مان در دو سوي مرز آب، مشكل ايجاد مي‌كنيم. اين كدورت‌ها به اين راحتي‌ها حل نخواهد شد؛ چرا كه زندگي مردم در استان‌دهنده آب با مخاطرات و مشكلات بسياري مواجه مي‌شود.»
درويش از راهكارهايي نظير كشاورزي اصولي، اصلاح الگوي مصرف و بازچرخاني آب در استان سمنان گفت كه مي‌تواند جايگزين اين طرح پرهزينه و مخرب باشد. او همچنين استفاده از آب‌شيرين‌كن‌هاي خورشيدي را يك راه ديگر به جاي انتقال بين حوضه‌اي آب عنوان كرد و گفت: «استفاده از آب‌شيرين‌كن‌هاي خورشيدي در درياي خزر يكي از راه‌هايي است كه مي‌تواند ضمن اينكه آب منطقه شاهرود راتامين مي‌كند، به نظام پايش درياي خزر نيز كمك كند.»
مديركل دفتر آموزش و مشاركت‌هاي مردمي سازمان حفاظت محيط زيست در ادامه تاكيد كرد: «اصولا نبايد رژيم هيدرولوژيكي جنگل‌هاي هيركاني بين دامنه‌هاي جنوبي و شمالي البرز تغيير كند؛ چرا كه اين رويشگاه مرز بين جنگل‌هاي ايراني – توراني و هيركاني هستند و هرگونه آسيب بر جنگل ابر يعني اجازه ورود بيابان به شمال و خزر. اين رويشگاه‌ها در واقع به دروازه‌هاي قديمي شهرها مي‌مانند كه در صورت از دست رفتن آنها تا قلب شهرها تسخير مي‌شد.»
درويش با بيان اينكه وقت آن رسيده كه تفكر بخشي را كنار بگذاريم و جلوي ضررهاي بزرگ‌تر را بگيريم، هشدار داد: «اين يك جنايت مسلم در حق جنگل‌هاي هيركاني و يك اشتباه كارشناسي بزرگ است كه اتفاق افتاده است. در خوشبينانه‌ترين حالت خطاي كارشناسي است كه بهتر است دولت، ميزان هزينه‌اي را كه تاكنون شده و بهانه برخي مجريان براي ادامه طرح است، بپردازد تا بعدا مانند بحران درياچه اروميه، ناچار به پذيرش هزينه‌هاي بزرگ‌تر نشود.»او در انتها با اشاره به اينكه هر نوع طرح انتقال آب بين حوضه‌اي در شرايط جغرافيايي ايران يك خطاي فاحش مديريتي است كه مي‌تواند بحران‌هاي بزرگ‌تري را براي مناطق مختلف رقم بزند، گفت: «مساله انتقال آب از گلستان به شاهرود، يكي از مواردي بود كه در سومين نشست فصلي نمايندگان سمن‌هاي محيط زيستي كه هفته گذشته در سمنان برگزار شد، مورد ارزيابي قرار گرفت و در نهايت مخالفت و ممانعت با آن به تصويب شبكه سمن‌هاي زيست‌محيطي كشور رسيد.»
فراكسيون محيط زيست:
با انتقال مخالفيم!
اعضاي فراكسيون محيط زيست مجلس شوراي اسلامي صبح سه‌شنبه با تشكيل جلسه‌اي به موارد متعددي پرداختند كه يكي از آنها مساله انتقال آب گلستان به شاهرود بود. آنها با تاكيد بر تخريب جنگل‌هاي هيركاني ابر و زرين گل از يك‌سو و وضعيت بحراني آب گلستان از سوي ديگر با ادامه اين طرح مخالفت كردند.
سخنگوي فراكسيون محيط‌زيست مجلس شوراي اسلامي از مخالفت اين فراكسيون با طرح انتقال آب به شاهرود خبر داد. مويد حسيني صدر به «اعتماد» گفت: « بحث انتقال آب استان گلستان به شاهرود با حضور تني چند از نمايندگان گلستان و معاون محيط طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست، در فراكسيون محيط زيست مجلس مورد بررسي قرار گرفت كه در نهايت به دليل كمبود آب در استان گلستان، فراكسيون تصويب كرد كه با انتقال آب براي امر كشاورزي مخالف است. ضمنا از ديگر دلايل اين مخالفت، جنگل‌هاي نادر و گونه‌هاي كمياب جنگلي گلستان است كه در اثر ادامه طرح انتقال آب، دچار صدمات جدي خواهند شد.»
با وجود تماس‌هاي مكرر خبرنگار «اعتماد» براي گفت‌وگو با دكتر فرهاد دبيري، معاون محيط طبيعي سازمان حفاظت محيط زيست، ايشان پاسخ ندادند.