كافكا در محاكمه
فرانتس كافكا شايد عجيب‌ترين و محبوب‌ترين چهره داستانويسي ادبيات جهان باشد، دلايل بسياري جهت اثبات اين ادعا وجود دارد، اما مهم‌ترين‌اش شايد در دسترس بودن تاريخ زندگي اوست. امروز ما هر آنچه را بخواهيم، درباره كافكا مي‌توانيم بدانيم و چه چيزي از اين بالاتر كه خواننده ريزترين جزييات زندگي نويسنده محبوبش را بخواند و بداند، همين مساله قطعا سبب شهرت بي‌اندازه كافكا شده است. آن طوري كه به نظر مي‌رسد در غرب بيشتر از كافكا درباره هيچ نويسنده ديگري اين ميزان مقاله و كتاب ننوشته‌اند. هنوز هم كه هنوز است، در كشورهاي آلماني زبان درباره داستان‌ها و جهان شخصيت‌هاي كافكا مي‌نويسند و نكات تازه‌يي را در زندگي خصوصي‌اش كشف مي‌كنند.
به تازگي، كتاب «محاكمه ديگر»، نوشته نويسنده و متفكر سرشناس «الياس كانه تي» با ترجمه «ناصر غياثي» و توسط «نشر نو» منتشر شده است. كانه تي در اين كتاب تلاش دارد تا از ميان نامه‌هاي كافكا به نامزدش فليسه شخصيت‌ها و جهان داستاني‌اش را تحليل كند. كانه تي از همين طريق در‌مي‌يابد كه مثلا رمان محاكمه محصول يك واقعيت بوده كه در جدال كافكا با فليسه شكل گرفته است.
فرانتس كافكا در 1912 در پراگ با فليسه باوئر آشنا مي‌شود. يك ماه پس از اين آشنايي او نخستين نامه را به فليسه مي‌نويسد. نامه‌نگاري‌هاي كافكا و فليسه گرچه افت‌و‌خيزهايي دارد ولي تا سال 1917 ادامه پيدا مي‌كند، سالي كه در آن رابطه اين دو به‌طور كامل قطع مي‌شود. فليسه در 1950 از روي تنگدستي ناگزير به فروش اين نامه‌ها مي‌شود، نامه‌هايي كه براي نخستين‌بار در سال 1967 با عنوان «فرانتس كافكا – نامه به فليسه» انتشار مي‌يابد. تا امروز هزار و پانصد نامه و كارت پستال از كافكا خطاب به افراد مختلف به دست آمده كه پانصد و يازده تاي آنها خطاب به فليسه بوده است.
الياس كانه‌تي (1994-1905)، نويسنده اتريشي بلغاري‌تبار و برنده جايزه نوبل 1981 است. او در اين كتاب با كندوكاو در نامه‌هاي به‌جامانده از كافكا خطاب به فليسه باوئر، ضمن تحليل رابطه اين دو به بررسي ويژگي‌هاي شخصيتي‌ـ‌رواني كافكا مي‌نشيند. كانه‌تي در بخش نخست كتاب به روايت و تحليل روند رابطه فرانتس كافكا و فليسه باوئر از نخستين آشنايي تا نامزدي و سپس از به هم خوردن نامزدي تا قطع رابطه‌شان مي‌پردازد و در بخش دوم كتاب به بازتاب و تاثير اين رابطه بر شكل و محتواي رمان محاكمه.