ظريف در كنفرانس امنيتي مونيخ:
نبايد زنداني رخدادهاي گذشته بود
گروه ديپلماسي| پنجاه و دومين كنفرانس بين‌المللي امنيتي مونيخ در واپسين ساعات روز جمعه به وقت تهران افتتاح شد و مونيخ همانند سال‌هاي گذشته پذيراي بسياري از انديشمندان، سياستمداران و سران كشورهاي مختلف بود. نشستي كه بر اساس سنت پايه‌گذاري قرار است مهم‌ترين راهبردهاي امنيتي كشورهاي مختلف در آن اتخاذ شود. محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران نيز نماينده ايران در اين اجلاس مهم بين‌المللي بود و در همين راستا، او صبح روز پنجشنبه به مونيخ سفر كرد و طي روزهاي گذشته ضمن حضور در اجلاس سوريه، در حاشيه كنفرانس امنيتي مونيخ، با برخي مسوولان كشورهاي مختلف و تجار و بازرگان آلماني ديدار كرد. با اين حال، نخستين نشست كنفرانس امنيتي مونيخ، با حضور فدريكا موگريني و محمدجواد ظريف آغاز شد و طرفين طي آن در خصوص توافق برجام و وضعيت بين‌المللي و منطقه‌اي در دوران پسابرجام سخن گفتند. در ابتداي اين نشست، مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپايي به شريك شدن ساعات بسياري از جلسات با محمدجواد ظريف اشاره كرد و گفت كه اين‌بار هم، سكوي سخنراني در اجلاس مونيخ را با وزير خارجه ايرانيان شريك خواهد بود. وي با اشاره به سوابق مذاكرات هسته‌اي از سال 2003 به اين سو، از خدمات خاوير سولانا كه در نشست افتتاحيه حضور داشت و كاترين اشتون تقدير كرد.
توافق هسته‌اي، حاصل انتخاب بازي برد-برد به جاي برد- باخت بود
موگريني توافق هسته‌اي را حاصل عزم سياستمداران براي انتخاب بازي برد - برد و دست كشيدن از بازي برد- باخت دانست و گفت: «در انتهاي ماجرا، هيچ كدام از طرفين از خطوط قرمز خود عقب‌نشيني نكردند و همه به دستاورد مورد نظر خود رسيدند؛ اين يعني برد - برد. وي در ادامه، با اشاره به سفر اخير خود به تهران، از ضرورت ازسرگيري روابط تجاري اتحاديه اروپايي و ايران سخن گفت و تاكيد كرد: بهار، هيات بزرگي را به ايران خواهم برد. ما آماده سرمايه‌گذاري همه‌جانبه در روابط دوجانبه هستيم. ما آماده همكاري‌هاي اقتصادي، تجاري، بازرگاني، انرژي و همچنين فرهنگي با ايران هستيم و در جريان سفر ظريف به بروكسل، در اين رابطه صحبت خواهيم كرد. مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپايي افزود: تمام كشورهاي اتحاديه اروپا رويكردي واحد دارند و آماده سرمايه‌گذاري همه‌جانبه در روابط دوجانبه با ايران هستند. موگريني با يادآوري برجام گفت: «توافق هسته‌اي، چشم‌اندازي جديد براي معماري منطقه باز كرده است.»
هم ما ضرر كرديم هم غرب
پس از سخنان فدريكا موگريني در خصوص توافق هسته‌اي و آينده همكاري‌هاي اتحاديه اروپايي با ايران، محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان به روي سِن رفت و سخن گفت. رييس دستگاه ديپلماسي در ابتداي سخن خود گفت كه مي‌خواهد همان سخنان موگريني را تكرار كند اما از زاويه‌اي متفاوت. وي گفت: زماني كه مذاكرات را آغاز كرديم، تصميم گرفتيم كه نگاه بازي حاصل جمع صفر را كه 10 سال بر مذاكرات حاكم بود، با قرار دادن اهداف تغيير دهيم.
ظريف با اشاره به زمان آغاز بحران پرونده هسته‌اي ايران گفت: در ابتدا امريكا و برخي كشورهاي غرب اروپا، به كلي با فعال بودن برنامه هسته‌اي ايران مخالف بودند اما ما هدف مشترك جديدي تعريف كرديم و آن عبارت بود از وجود برنامه هسته‌اي صلح‌آميز براي ايران. سخنان ظريف اما متوقف به مخالفت‌هاي امريكا و برخي كشورهاي غربي با برنامه هسته‌اي ايران باقي نماند و به مضرات اتخاذ رويكرد قديمي براي طرفين هم پرداخت. ظريف در خصوص ضررهاي غرب گفت كه در ابتداي مذاكرات، تعداد سانتريفيوژهاي ايران دو هزار عدد بود حال آنكه اين اواخر به 19 هزار عدد رسيده بود. رييس دستگاه ديپلماسي تبديل نرخ رشد اقتصادي مثبت به نرخي منفي را هم ضرر ايرانيان از اين روند دانست. ظريف با اشاره به برجام گفت: حالا ما برنامه هسته‌اي خود را داريم، آنها اعتمادشان را به دست آورده‌اند و تحريم‌ها نيز برداشته شده‌اند.
بايد نگاه حاصل جمع صفر كنار گذاشته شود
ظريف در ادامه سخنان خود، اشاره‌اي هم به بحران‌هاي خاورميانه كرد و گفت چرا چنين رويكردي كه در مذاكرات هسته‌اي در پيش گرفته شد، براي حل مشكلات منطقه در پيش نگيريم؟ وزير امور خارجه با بيان اينكه هيچ مانعي وجود ندارد كه ما و برادران سعودي‌مان را از كار براي رسيدن به آينده‌اي روشن‌تر در منطقه باز دارد، تاكيد كرد: به هيچ‌وجه نمي‌توان به قيمت ناامن كردن اوضاع براي ديگران، به امنيت رسيد. وي افزود: ما و برادران سعودي‌مان، با تهديد و چالش‌هايي مشترك در منطقه مواجه هستيم. اين تهديدي است كه برادران‌مان در تركيه نيز با آن مواجه هستند؛ تهديدي كه حتي كشورهاي غربي با آن مواجه هستند. وزير امور خارجه به عدم تعصب‌ورزي اشاره كرد و گفت: نبايد زنداني رخدادهاي گذشته بود. ظريف البته انتقادهايي هم از اقدامات رياض داشت و گفت: عربستان رويكرد حذف ايران را در پيش گرفت و اين در حالي است كه ما و عربستان با موقعيت، چالش و تهديداتي مشترك مواجه هستيم. وي افزود: بايد به دنبال بازتعريف روابط باشيم و گذشته را كنار بگذاريم. نبايد زنداني گذشته بود، چراكه هر طرف روايت خود را از رخدادهاي گذشته دارد. ما روايت خودمان را داريم و اطمينان دارم كه برادران سعودي ما هم روايت خود را دارند. ظريف گفت: بايد نگاه حاصل جمع صفر كنار گذاشته شود و اين واقعيت را درك كنيم كه يا همه با هم مي‌بريم يا همه با هم شكست مي‌خوريم. زماني كه به اين نقطه برسيم، مي‌توانيم با يكديگر كار كنيم. وي گفت: بايد روند مشابهي مانند آنچه در اروپا رخ داد، يعني روند هلسينكي، در منطقه آغاز شود.
رويارويي چندباره ظريف و شاهزاده سعودي
اين روزها، رويارويي محمدجواد ظريف و تركي الفيصل، شاهزاده سعودي و رييس اسبق سازمان اطلاعات عربستان در نشست بين‌المللي ديگر به امري معمول تبديل شده است. چندي پيش هم اين دو كه در يكي از نشست‌هاي جانبي بسته در اجلاس داووس حضور يافته بودند، مشاجرات‌شان در رسانه‌ها بازتاب گسترده‌اي يافت. تركي الفيصل در نشست افتتاحيه كنفرانس امنيتي مونيخ حاضر بود و پس از سخنان ظريف به ناگاه از ميان جمعيت برخاست و پرسيد كه ايران براي تغيير نگاه عراق و عربستان نسبت به خود چه مي‌كند؟ وزير امور خارجه پس از سوال اين شاهزاده سعودي، ابتدا به وي گوشزد كرد كه عراقي‌ها موضع خود را دارند و رويكردي متفاوت از رياض را اتخاذ كرده‌اند. وي ادامه داد: مشكل اينجا بود كه عربستان رويكرد حذف ايران را در پيش گرفت و حتي تلاش كرد كه تهران را از مذاكرات سوريه كنار بگذارد. رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان گفت: خبر خوب اين بود كه دوست من عادل الجبير حاضر شد با حضور ايران به نشست وين بيايد. البته اين نبايد خبر مهمي باشد، بلكه اين يك امر طبيعي است؛ اينكه ايران و عربستان براي حل بحران با يكديگر گفت‌وگو كنند. وزير امور خارجه در مقام مقايسه سياست خارجي ايران و عربستان در قبال همسايگان بزرگ خود گفت: نزديك به 500 زاير ما در مراسم حج كشته شدند، اما ما روابط خود را قطع نكرديم، حتي روابط را كاهش هم نداديم.
امريكا به دليل تحريم‌ها، نمي‌تواند از توافق دستاوردي داشته باشد
پس از سوال تركي الفيصل از ظريف، سوال بعدي از ظريف در خصوص نحوه نزديك شدن مجدد ايران به اروپا و امريكا بود. وزير امور خارجه ايران در پاسخ به اين سوال گفت: توافق هسته‌اي زمينه فائق آمدن بر بي‌اعتمادي‌ها ميان ايران و غرب را فراهم كرد؛ همان بي‌اعتمادي كه در اين سال‌ها ميان ايران و امريكا فاصله انداخته است. وي افزود: اروپا در نتيجه توافق هسته‌اي، دستاوردهايي خواهد داشت ولي امريكا به خاطر پابرجا نگه داشتن تحريم‌هاي اوليه عليه ايران، نمي‌تواند از اين طريق، دستاوردي داشته باشد. فدريكا موگريني هم در پاسخ به اين سوال گفت: ما از قديم با ايران در ارتباط بوده‌ايم و بسياري از كشورهاي اروپايي، حتي در سال‌هاي اخير هم روابط با ايران را حفظ كردند. ما به دنبال بازگشت و سرمايه‌گذاري در ايران هستيم اما سوال مهمي كه براي سرمايه‌گذار وجود خواهد داشت، اين است كه ايران و منطقه در 10 سال آينده، چگونه خواهد بود. موگريني اضافه كرد: ايران جمعيت جواني دارد كه خيلي خوب تحصيل كرده‌اند. وي ادامه داد: مهم است كه كشورهاي منطقه ياد بگيرند روش مديريت نگراني‌هاي خود را پيدا كنند و به ديگر كشورهاي منطقه اجازه بدهند كه حاكميت ملي خود را احساس كنند.
آماده بودن زيرساخت‌ها براي همكاري‌هاي بلندمدت با ايران
حضور و ديدارهاي ظريف در كنفرانس مونيخ محدود به مسوولان كشورها نماند و او در حاشيه اين نشست در جمع صاحبان صنايع و روساي ارشد بانك‌ها و موسسات پولي و مالي اروپايي از جمله آلماني حاضر شد و گفت: زيرساخت‌ها براي همكاري و سامان دادن به همكاري‌هاي بلندمدت با ايران آماده است. وي با اشاره به توافق هسته‌اي و اجراي برجام تصريح كرد: با توجه به لغو جامع تحريم‌هاي اروپا و برداشته شدن تحريم‌هاي تجاري اقتصادي و پولي ساختگي ايران آماده گسترش هر چه بيشتر روابط با مجموعه اروپا است. در اين نشست حدود 30 تن از صاحبان و روساي ارشد مهم‌ترين بنگاه‌هاي صنعتي، تجاري، پولي و بانكي اقتصادي آلمان و اروپا شركت داشتند. ظريف گفت: ايران در تنظيم روابط نوين تجاري صنعتي و اقتصادي خود با اروپا بازار مصرف نخواهد بود.
برجام سوژه ديدار ظريف و كري
محمدجواد ظريف و جان كري، پيش از ظهر روز گذشته طي ديداري در مونيخ آلمان در رابطه با چگونگي اجراي برجام گفت‌وگو كردند. به گزارش ايرنا، به گفته يك منبع آگاه در اين ديدار، دو طرف در مورد جزييات و اجراي بندهاي مختلف برجام مذاكره كردند. وزير امور خارجه كشورمان در روزهاي اخير ديدارهايي را با برخي از اعضاي گروه 1+5 از جمله «وانگ يي» همتاي چيني خود در بدو ورود به مونيخ در روز پنجشنبه انجام داده بود.