انتخابات يك فرصت است
منوچهر خدايي٭
بــررســـي مشاركت سياسي افراد يك جامعه، الگوهاي راي دادن و انگيزه‌هاي حاكم بر راي‌دهندگان ازموضوعات مورد توجه در جامعه‌شناسي سياسي است. اينكه آثار و پيامدهاي انتخابات پيش‌رو براي كشور محدوديت يا فرصت‌هاي جديدي پديد خواهد آورد ديدگاه‌هاي مختلفي در اين باره وجود دارد. به سبب اهميت موضوع، نظريه‌پردازان و جامعه شناسان در چند ماه اخير درباره آن گفت‌وگوهاي بسياري كرده‌اند وفرصت‌ها وتهديدهاي احتمالي آن را به بحث گذاشته‌اند.
امروزه مقوله انتخابات از دو نظر براي حكومت‌ها داراي اهميت است. يكي از نظر داخلي كه براي بقا، مشروعيت و مقبوليت به نتايج انتخابات توجه مي‌شود. ديگر اينكه از نظر جهاني نحوه عملكرد هر كشوري در چگونگي انجام انتخابات درجه اعتبارش را در عرصه بين‌المللي نشان مي‌دهد. مشروعيت و مقبوليت عام و داخلي يك حكومت رابطه مستقيم با ميزان مشاركت مردم در انتخابات دارد. به همين لحاظ مسوولان و رسانه‌هاي ارتباط جمعي به طرق و شيوه‌هاي مختلف اعلام مي‌كنند كه نفس حضور مردم در پاي صندوق راي، از نتيجه‌اي كه در انتخابات رقم مي‌خورد اهميتش بيشتر است. واضح است شركت گسترده مردم در پاي صندوق‌هاي راي زماني تحقق پيدا مي‌كند كه بحث عدالت، آزادي و رقابت حداكثري در انتخابات به رسميت شناخته شود. در ضمن بي‌طرفي و عدم جانبداري حكومت‌ها از حزب يا جناح خاصي نزد مردم به اثبات برسد. خلاصه اينكه مردم بپذيرند حكومت‌ها از راي ملت از آغاز تا پايان انتخابات بدون جانبداري از جريان يا گروه خاصي حفاظت خواهد كرد.
اگر شرايط حضور گسترده مردم از همه گروه‌ها و سلايق فراهم شود هم مشروعيت حكومت‌ها محقق و هم تعادل و ثبات اجتماعي و سياسي در جامعه برقرار خواهد شد و راي‌دهنده به عنوان يك مصرف‌كننده عاقل و در شرايط مناسب بهترين گزينه را جهت تامين خواسته‌هاي خود، انتخاب مي‌كند.
لازم به اشاره است كه در سه دهه اخيرانتخابات در كشورمان از نظر كمي روندي رو به رشد داشته است.
در نگاه جهاني نتايج يك انتخابات سالم و منطبق با معيارهاي دموكراتيك و حقوق بشر، فرصت جديدي براي كشورها جهت تعامل بيشتر در زمينه‌هاي اقتصادي، فرهنگي و سياسي در عرصه بين‌المللي به وجود مي‌آورد. اما اگر عكس اين حالت رخ دهد، يعني مردم احساس كنند نمايندگان راه يافته به مجلس توان و اختيار پاسخگويي به مطالبات وخواسته‌هاي جامعه را ندارند، روز به روز فاصله وشكاف بين مردم و نظام‌هاي سياسي بيشتر شده وفضاي بي‌اعتمادي و سرخوردگي بر جوامع حاكم مي‌شود. در نتيجه افراد جامعه به شهرونداني بي‌تفاوت تبديل خواهند شد كه داراي هيچ نوع ارجعيت خاص سياسي نيستند. اينك در آستانه ورود به مجلس دهم قرار داريم.
٭معلم و فعال صنفي و سياسي