روايت‌هاي جديد رييس مجلس از مذاكرات و برجام
تشكيل ۱۰ جلسه هسته‌اي با حضور رهبري
گروه سياسي| علي لاريجاني روايت‌هاي زيادي براي نشان دادن خط و ربطش دارد؛ روايت‌هايي كه بازگو كردن آنها را براي روزهاي تبليغات و ايام انتخابات گذاشته تا شايد خط و ربطش را بيشتر از قبل مشخص كند. حالا همين حرف‌هاست كه معناي «استقلال» او را از اصولگرايان روشن‌تر كرده است. مخصوصا جايي كه سراغ مذاكرات هسته‌اي و تصويب برجام در مجلس مي‌رود. لاريجاني هر چند گفته هنوز هم اصولگراست اما تمام تلاش خود را براي نشان دادن چهره‌اي «متفاوت» از اين اصولگرايي به كار بسته است؛ چهره‌اي كه با وجود دو دوره رياست مجلس اصولگرا آنقدر متفاوت شده تا ديگر در ليست اصولگرايان جايي نداشته باشد. مصاحبه مفصل او با اهالي رسانه در قم در واقع تكميل‌كننده چهره سياستمداري است برخاسته از جريان اصولگرا و همسو با طيف اعتداليون. او در موضوع هسته‌اي كه طي دو سال و نيم گذشته مهم‌ترين محل اختلاف وي و طيف‌هاي رقيبش در جريان اصولگرا بوده، ابتدا سراغ دوراني مي‌رود كه خود مسووليت تيم هسته‌اي را بر عهده داشت؛ جايي كه مي‌گويد: «ما در آن زمان حدود سه هزار سانتريفيوژ فعال در كشور داشتيم. در جلسه‌اي كه در استانبول با سولانا داشتم، وي مطرح كرد كه ايران همان سطح از سانتريفيوژ‌ها را حفظ كرده و از آن ميزان عبور نكند. در اين رابطه بحث و استدلال‌هاي بسياري مطرح شد و ما اعلام كرديم كه اين مسير توسعه بايد داراي يك شيب مناسب باشد. اين مسائل در اين دوران به صورت جدي پيگيري مي‌شد تا اينكه اين مباحث در ايران محل مناقشه شد كه آيا اين مسير حفظ سه هزار سانتريفيوژ و شيب ملايم را برويم يا اينكه روش‌هاي ديگر مورد توجه قرار گيرد.» اشاره به توافق مقدماتي در آن زمان مي‌تواند يادآور اختلافات او با سياست‌هاي هسته‌اي محمود احمدي‌نژاد باشد؛ سياست‌هايي كه بعد از استعفاي علي لاريجاني از دبيري شوراي عالي امنيت ملي و آمدن سعيد جليلي مورد حمايت قاطع اصولگرايان قرار گرفت. از همين رو است كه مي‌گويد: «زماني كه به اين مقطع از مذاكرات رسيديم، همزمان دو يا سه ملاقات و مذاكرات ما دچار مشكل شده و اين مسائل به رسانه‌ها كشيده شد. حتي به ياد دارم كه در سخنراني قبل از خطبه‌هاي نماز جمعه از سوي رييس‌جمهور وقت اين موضوع مطرح شد كه كسي ديگر نبايد بحث هسته‌اي را دنبال كند و موضوع هسته‌اي تمام شده است. » اينها مقدمه‌اي است تا علي لاريجاني به زمان‌هاي نزديك‌تر برسد. روزهايي در ماه‌هاي پاياني دولت قبل و شروع مذاكرات در دولت فعلي. لاريجاني پيش از هر چيز سراغ مصوبه 20 دقيقه‌اي مجلس در خصوص برجام مي‌رود. رييس مجلس اما اين لفظ را براي آن مصوبه قبول ندارد. چرا كه توضيح مي‌دهد: «اين موضوع كه بحث مي‌كنيم مربوط به تصميم‌گيري 20دقيقه‌اي در مجلس نبوده است. از اين‌رو نبايد خودمان را به تجاهل بزنيم، زيرا مذاكرات اخير هسته‌اي حدود سه سال و نيم طول كشيد و اين مذاكرات مربوط به اين دولت هم نبود بلكه در پايان دولت قبل صورت گرفت. در آن زمان امريكايي‌ها پيشنهادي براي مذاكره دادند، زيرا مذاكرات با 1+5 به بن‌بست رسيده بود، از اين‌رو آنها از طريق سلطان قابوس پيغامي را براي انجام مذاكره به ما رساندند.» او كه در مراحل پاياني مذاكرات هسته‌اي و در مقابل فشارهاي منتقدان بارها و بارها از «تصميم نظام» در خصوص نتيجه مذاكرات ياد كرده بود، در اين سخنان قدري آن موضوع را بازتر از قبل مي‌كند. رييس مجلس در اين رابطه مي‌گويد: «در اين رابطه جلسات بسياري در سطح بالاي كشور گذاشته و بحث شد كه آيا ما اين مساله را پيگيري كنيم يا خير؟ در اين حوزه برخي افراد هم مخالف بودند ولي در كل، نظام تصميم گرفت كه با شرط با آنها مذاكره كند و آن شرط اين بود كه غربي‌ها حق غني‌سازي در ايران را بپذيرند. در اين رابطه خيلي رفت و آمد شد تا اينكه امريكايي‌ها نامهاي نوشته و در آن مطرح كردند كه ما غني‌سازي در ايران را پذيرفتيم. البته ابتدا شفاها در مذاكرات گفتند كه ما غني‌سازي در ايران را قبول داريم، از اين‌رو گروه مذاكره‌كننده به ايران آمده و اين موضوع را مطرح كردند، اما در نهايت به اين نتيجه رسيديم كه پذيرش شفاهي فايده‌اي ندارد. در مرتبه دوم امريكايي‌ها نوشته‌اي دادند كه آن نوشته امضا نداشت، باز هم بر سر اين مساله بحث شد و به اين نتيجه رسيديم كه اين نوشته نيز مورد قبول واقع نيست تا اينكه من سفري به عمان داشتم و نظر رهبر معظم انقلاب به سلطان قابوس داده شد و ايشان گفتند كه من حتما اين مساله را حل مي‌كنم و شما نيز مذاكرات را قطع نكنيد.»وي ادامه مي‌دهد: «سلطان قابوس بعد از مدتي نامهاي نوشته و گفتند كه من با امريكايي‌ها صحبت كرده و آنها حق غني‌سازي در ايران را قبول كرده‌اند، اما باز هم ما نپذيرفتيم تا اينكه نامه رييس‌جمهور امريكا به رهبر معظم انقلاب ارسال شد. بعد از اين مساله براي هدايت مذاكرات هسته‌اي شورايي به وجود آمد كه اين شورا تا پايان بحث هسته‌اي حدود 30 جلسه برگزار كرد و قطعا اين‌گونه نبود كه يك عده بروند و مذاكره كنند، از اين‌رو در شورا تصميم گرفته مي‌شد كه چگونه مذاكره شود، چه محورهايي مطرح شده و نتيجه مذاكرات مدام در شورا اعلام و براساس آن تصميم‌گيري مي‌شد. گاهي در مذاكرات مسيري طي مي‌شد و بعد از بررسي در شورا مشخص مي‌شد كه مسير طي شده غلط است و راه ديگري بروند. » او اما در اين بخش حرف مهمي هم براي زدن دارد كه تا قبل از آن كسي درباره‌اش با اين دقت چيزي نگفته است؛ «البته اين شورا وظيفه مستقلي داشت، اما با اين وجود بيش از 10 جلسه در خدمت رهبر معظم انقلاب تشكيل شد و ايشان چارچوب‌ها را مشخص مي‌كردند و خيلي از زواياي اين موضوع مورد بررسي قرار مي‌گرفت.»
كسي با لنگه كفش مخالفت نمي‌كند
اين اما تنها موضوع مذاكرات و طرح برجام نيست كه رييس مجلس همچنان با اكراه درباره آن حرف مي‌زند. حوادث 22 بهمن قم هم هر چند بر اساس گفته‌هاي لاريجاني موضوعي است كه ابعاد آن براي خود وي مشخص شده است، اما موضوع مورد علاقه وي براي بحث نيست. او تنها در اظهارنظري تاكيد مي‌كند كه «من در كل اين كارها را به ضرر جمهوري اسلامي مي‌دانم به ويژه براي استان قم، اين اقدامات خيلي مضر است، زيرا اين استان مركز تشيع بوده و مراجع عظام و علماي بسياري در آن هستند. همچنين بارگاه ملكوتي حضرت معصومه (س) در آن قرار دارد، بنابراين رفتارها خيلي بايد وزين، سنجيده و در تراز يك مركز تشيع باشد. در اين رابطه حتي رهبر معظم انقلاب فرمودند كه اين اقدام كار غلطي بوده است. » لاريجاني همچنين مي‌گويد: «اقدامي كه در آن روز صورت گرفت، كاري نادرست بود، زيرا اگر كسي با نظر فرد ديگري مخالفت دارد كه با لنگه كفش مخالفت خود را اعلام نمي‌كند.»
در سال 88 با معترضان گفت‌وگو كردم
وي همچنين گفت: يكي از وقايع تلخ براي نظام و مردم اتفاقات سال 88 كه به تعبير رهبري فتنه سال 88 بود. قاعدتا در مراحل نخست سياست نظام اين بود كه اين مساله از طريق قانوني حل و فصل شود، ولي متاسفانه به مراحل ناگواري منجر شد. جنابعالي در آن مقطع به عنوان رييس قوه مقننه كشور قاعدتا يك وظايفي را احساس مي‌كرديد. در آن ماه‌هاي نخست حضرتعالي چه وظايفي را انجام داديد و بعد از آنكه مشخص شد كه اين موضوع به راحتي قابل حل نيست، ديدگاه شما در اين مساله به چه صورت است. همان‌طور كه گفتيد تمام تلاش نظام در اين مساله اين بود كه اين موضوع، قاعده‌مند حل شود. در اين رابطه خيلي مباحث وجود دارد كه چقدر گفت‌وگو شد، ملاقات‌ها صورت گرفت تا مسائل در چارچوب قانون حل شود. تلاش ما اين بود كه در روز بعد از برگزاري انتخابات موضع مجلس روشن باشد كه من بيانيه‌اي را داده و نظرم را اعلام كردم و بعد هم تلاش كردم آقاياني كه معترض بودند، در مسير قانوني، اعتراض خود را مطرح كنند. من با آنها صحبت كرده و تلاش كردم كه آنها اين موضوع را قبول كنند و اگر حرفي هم دارند، به مسوولان مربوطه بزنند و فضايي درست نكنند كه به تعبير رهبري اردوكشي در خيابان شود. وي ادامه داد: خب، اين تلاش‌ها يك هفته‌اي ادامه داشت و گفت‌وگوهايي انجام شده و افرادي مي‌آمدند و بحث مي‌شد و حتي مدل‌هايي مورد بررسي و بحث قرار گرفت. متاسفانه در اين روند مشكلاتي پيش آمد كه آنها نپذيرفتند يا تنها بخشي را پذيرفتند كه اين موضوع موجب طولاني شدن اين مساله شد. به نظر من مي‌شد اين موضوع را در همان هفته اول سامان داده و حل كرد تا اين مقدار تبعات منفي نداشته باشد و من تا جايي كه مي‌توانستم در اين رابطه تلاش كردم.