مسعود ادريسي در گفت‌وگو با «اعتماد»:
كمك ايران به فلسطين خلاف قوانين بين‌المللي نيست
گروه ديپلماسي|«تهران بنا دارد به خانواده‌هاي شهداي انتفاضه قدس كه از سوي رژيم اشغالگر قدس دچار خسران شده‌اند، كمك نمايد»؛ اينها اظهاراتي است كه چند روز پيش از سوي محمد فتحعلي، سفير جمهوري اسلامي ايران در بيروت در نشستي بيان شد. او در آن نشست به تشريح سياست‌هاي ايران در رابطه با مسائل مختلف و از جمله كمك‌هاي ايران به انتفاضه مردم فلسطين پرداخت. سفير ايران در لبنان در آن نشست در بيان جزييات آن كمك گفته بود كه ايران تصميم گرفته است در راستاي حمايت از مقاومت، براي هر شهيد انتفاضه، هفت هزار دلار به خانواده‌اي آنها پرداخت كند.
اظهارات سفير ايران در لبنان اما با واكنش‌هايي سريع و البته متفاوت گروه‌هاي مختلف فلسطيني و لبناني و همچنين مقام‌هاي امريكايي و اسراييلي روبه‌رو شد. حسن حب‌الله، مسوول پرونده فلسطين در حزب‌الله لبنان در خصوص اين مساله گفت: همه دولت‌هاي كشورهاي عربي و اسلامي بايد سفارت‌هاي‌شان را براي حمايت از ملت فلسطين باز كنند. از طرفي ديگر، طلال ناجي، معاون دبيركل جبهه مردمي فلسطين نيز در اين باره تاكيد كرد: اين، نخستين هديه‌اي نيست كه ايران به فلسطين تقديم مي‌كند. اسامه حمدان، مسوول روابط بين‌المللي جنبش مقاومت اسلامي فلسطين (حماس) نيز با بيان اينكه «فرا روي يك نسل استشهادي در فلسطين اشغالي قرار داريم»، تصريح كرد: از تهران به خاطر حمايت از آرمان فلسطين تشكر مي‌كنيم.
ابو احمد فواد، نايب دبيركل جبهه مردمي فلسطين با تقدير از حمايت‌هاي جمهوري اسلامي ايران از آرمان فلسطين اظهار داشت: اين طرح جمهوري اسلامي، عاملي اصلي در پيشرفت و تشديد انتفاضه است. عباس زكي از اعضاي كميته مركزي فتح هم از استقبال تشكيلات خودگردان از كمك‌هاي ايران به شهداي انتفاضه قدس به شيوه پيچيده (از طريقي غير از تشكيلات) خبر داد. با اين حال، نبيل ابوردينه، سخنگوي تشكيلات خودگردان فلسطين گفت بهتر بود كه ايران كمك‌هاي خود را به‌طور رسمي به موسسه شهدا و اسرا وابسته به سازمان آزاديبخش فلسطين ارسال كند نه مستقيما به خانواده‌هاي شهدا. وي با ادعاي اينكه اظهارات سفير ايران در لبنان غيرقابل قبول است مدعي شد كه سفير ايران نه تنها مشروعيت فلسطين را زير پا گذاشته بلكه همه قوانين از جمله قوانين بين‌المللي كه روابط بين دولت‌ها را سازماندهي مي‌كند نقض كرده است. سخنگوي تشكيلات خودگردان فلسطين همچنين همسو با رژيم صهيونيستي، ايران را به دخالت در امور داخلي فلسطين و كشورهاي عربي
متهم كرد.
در طرف مقابل، بنيامين نتانياهو همانند دفعات قبل، نخستين واكنش را نسبت به اين مساله نشان داد. نخست وزير رژيم صهيونيستي در واكنش به اظهارات فتحعلي، ادعاهاي بي‌اساسش را درباره حمايت ايران از نيروهاي مقاومت فلسطين تكرار كرد و آن را «حمايت از تروريسم» خواند. او مدعي شد: ايران اعلام كرده است كه به خانواده‌هاي تروريست‌ها و جانيان كمك مالي خواهد كرد. اين چيزي است كه كشورهاي جهان بايد با آن مقابله و آن را محكوم كنند». هيلاري كلينتون، وزير امور خارجه سابق امريكا و نامزد كنوني دموكرات انتخابات ۲۰۱۶ اين كشور هم در اظهاراتي اعلام آمادگي ايران براي كمك به شهداي فلسطيني را محكوم كرد. به گزارش تايمز اسراييل، هيلاري كلينتون مدعي شد: اين مثال ديگري از فعاليت‌هاي ايران در منطقه است و همچنين دليلي براي آنكه امريكا بايد به اعمال تحريم‌ها ضد ايران به خاطر حمايتش از تروريسم ادامه دهد. داني دانون، سفير دايم رژيم صهيونيستي در سازمان ملل از بان كي مون خواست كه اظهارات سفير ايران در لبنان را
محكوم كند.
با اين حال آمارهاي رسانه‌هاي مختلف و از جمله مركز اطلاع‌رساني فلسطين نشان مي‌دهد كه از آغاز انتفاضه سوم قدس تاكنون 186 فلسطيني از جمله 40 كودك به شهادت رسيده‌اند و شهر الخليل نيز همچنان در صدر شهرهايي قرار دارد كه بيشترين شهيد را داشته‌اند. با اين حال، كشتار بي‌سابقه مردم فلسطين در حالي صورت مي‌گيرد كه به غير از ايران، ديگر كشورها و نهادهاي بين‌المللي نسبت به اين مساله بي‌تفاوت بوده‌اند و واكنش خاصي را از خود نشان نداده‌اند و حتي تشكيلات خودگردان فلسطين نيز اقدام خاصي از خود نشان
نداده است.
ايران كمك‌هايش به فلسطين را به تشكيلات خودگردان تحويل نمي‌دهد
حسين شيخ‌الاسلام، مشاور امور بين‌الملل رييس مجلس در گفت‌وگويي با الرساله نت گفت كه ايران كمك‌هاي مالي به خانواده‌هاي شهداغي انتفاضه قدس را به تشكيلات خودگردان نمي‌دهد زيرا اعتمادي به آن ندارد. وي ادامه داد: تجربه ثابت كرده است كه تشكيلات خودگردان امانت‌دار خوبي نيست و به همين خاطر جمهوري اسلامي ايران از راه‌هاي خاص خود، اين كمك‌ها را به دست ملت فلسطين خواهد رساند.
درباره اظهارات اخير سفير ايران در لبنان در رابطه با كمك‌هاي ايران به خانواده شهداي انتفاضه، گفت‌وگويي با مسعود ادريسي، سفير اسبق ايران در لبنان و مديركل پيشين خاورميانه داشته‌ايم كه مشروح آن در ادامه مي‌آيد.
سابقه كمك‌هاي ايران به گروه‌هاي مختلف فلسطيني و خانواده‌هاي آنها كه در مبارزه با رژيم صهيونيستي دچار خسارت شده‌اند، به چه صورتي بوده است؟
پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران، يكي از آرمان‌هايي كه در ميان انقلابيون وجود داشت، كمك به ملت مظلوم فلسطين بود. از آنجايي كه قانون اساسي، تبلور آرمان‌ها و خواست‌هاي يك ملت است، اين مساله هم خود را در قانون اساسي نشان داد و در اصل سوم قانون اساسي شاهد هستيم كه آمده است تنظيم سياست خارجي كشور بايد بر اساس معيارهاي اسلام، تعهد برادرانه نسبت به همه مسلمانان و حمايت بي‌دريغ از مستضعفان جهان باشد. پس شاهد هستيم كه حمايت از مظلومان و به ويژه ملت مظلوم فلسطين نه تنها يك آرمان براي دستگاه ديپلماسي نيست بلكه يك وظيفه هم است. در همين راستا، پس از انقلاب اسلامي نه تنها سفارت رژيم صهيونيستي را بستيم، بلكه به جاي سفارتخانه آنها، سفارت فلسطين را هم بازگشايي كرديم و در طول اين سال‌ها هم متعهد به كمك به فلسطينيان بوده‌ايم و انواع و اقسام كمك‌ها به آنها را تا آنجا كه در توان‌مان بوده است، انجام داده‌ايم. به عبارت ديگر، مي‌توان گفت كمك به فلسطين از سياست‌هاي اصولي و ثابت جمهوري اسلامي ايران است.
نوع كمك‌هاي ايران به فلسطين چه بوده است؟
در طول اين سال‌ها اكثر حمايت‌هاي ما از آنها بيشتر معنوي، تبليغاتي و سياسي بوده است. يعني ما سعي كرده‌ايم تا در مجامع مختلف ضمن حمايت از حقوق آنها و يادآوري حقوق جوامع مختلف نسبت به فلسطينيان، نام آنها را هم زنده نگه داريم. با اين حال، بعضا كمك‌هايي مادي تا آنجا كه توانسته‌ايم به آنها كرده‌ايم.
اين كمك‌هاي مالي چه بوده است؟ كمك نقدي انجام مي‌شد يا به آنها كالا و اجناس مختلف داده مي‌شد؟
بيشترين كمك‌هاي مالي ايران در راستاي بازسازي خرابي‌هاي ناشي از حملات وحشيانه و ددمنشانه رژيم اشغالگر قدس به مناطق فلسطيني بوده است. ما در بازسازي غزه حضور داشته و كمك مي‌كرديم. اكنون نيز اين كمك‌ها ادامه دارد و هيچگاه قطع هم نشده است. كمك و ياري رساندن ايران به گروه‌هاي مختلف فلسطيني براي جبران خسارت‌ها و ساختن هم موضوع جديدي نيست. اگر امكاني وجود داشته و تواني داشته‌ايم هم بعضا كمك مالي شده است.
كمك نظامي و تسليحاتي چطور؟
من در اين باره زياد در جريان نيستم و بعيد هم مي‌دانم كمكي از اين جنس شده باشد. راهي هم براي رساندن كمك به گروه‌هاي مقاومت مستقر در فلسطين وجود ندارد. سال‌ها است كه غزه تحت محاصره صهيونيست‌ها است. كرانه باختري هم تحت كنترل اسراييلي‌ها است. از سويي، همان‌طور كه گفتم عمده حمايت‌هاي ايران به فلسطين معنوي، سياسي و تبليغاتي است و بعضا هم كمك‌هايي مالي براي جبران خسارت‌ها شده است.
سفير ايران در بيروت گفته است تهران تصميم گرفته در راستاي حمايت از مقاومت، براي هر شهيد انتفاضه، هفت هزار دلار به خانواده آنها پرداخت كند و اين حجم كمك‌هاي مالي ما تا به حال، به اين اندازه بوده است؟
من از مورد جديدي كه سفير ايران آن را ادعا كرده است، اطلاعي ندارم. با اين حال، ما در زمان‌هاي مختلف و البته به صورت مستمر و به خصوص در زمان‌هايي كه فلسطين مورد حملات ددمنشانه و ويرانگر اسراييلي‌ها قرار مي‌گرفتند به اين ملت مظلوم كمك مي‌كرديم و تلاش داشتيم تا با پرداخت‌هاي مالي براي جبران آن خسارت‌ها در بازسازي فلسطين سهيم باشيم. البته نوع ديگر كمك‌هاي ما اعزام گروه‌هاي مختلف صدمه‌ديدگان و مجروحان فلسطيني به كشور و مداواي آنها بوده است.
علني شدن كمك‌هاي ايران به گروه‌هاي فلسطيني و آن هم از سوي سفير ايران در لبنان، آيا در راستاي منافع ملي كشورمان است؟
نكته نخست آن است كه همه از كمك‌هاي ايران به گروه‌هاي مقاومت آگاه هستند و ايران هم ترس و نگراني بابت پنهان‌كاري در اين باره ندارد و به آن افتخار مي‌كند. سياست حمايت از فلسطين و مردم آن و تلاش در جهت احقاق حقوق حقه آنها است. با اين حال، اينكه به صورت رك و صريح نوع و جزييات كمك‌هاي ايران به خانواده‌هاي شهداي انتفاضه و گروه‌هاي فلسطيني بيان شود، فكر نمي‌كنم درست باشد. به عبارت ديگر، من فكر مي‌كنم بيان چنين نظراتي كمك‌كننده نيست؛ هم براي ما و هم براي فلسطينيان و حتي مي‌تواند كار را هم سخت‌تر كند. ايران هميشه كمك كرده و كمك‌هايش نيز بدون هيچ چشمداشتي بوده است بنابراين نيازي به تبليغ نيست.
سفير رژيم صهيونيستي در سازمان ملل از بان كي مون خواست كه تعهد ايران مبني بر كمك به خانواده‌هاي شهداي انتفاضه را محكوم كند. كمك ايران به خانواده شهداي انتفاضه آيا خلاف عرف و حقوق بين‌المللي است؟
كمك ايران به گروه‌هاي مختلف مردمي فلسطيني به هيچ‌وجه خلاف حقوق بين‌المللي نيست. حتي برخي كشورهاي اروپايي و كساني كه مواضع‌شان درباره اسراييل و فلسطين با ايران مطابقت ندارد هم بعضا به فلسطين و گروه‌هاي فلسطيني كمك‌هايي مي‌كنند. من اعتقاد دارم كمك به مردم فلسطين بايد مورد تشويق هم قرار بگيرد زيرا يك امر انساني و حقوق بشري در راستاي كمك به ملتي است كه تحت انواع فشارها است. از سوي ديگر، ايران در اين باره كمكي تسليحاتي و نظامي هم انجام نداده است كه با مقررات بين‌المللي برابري نكند. نمونه‌اي از اين كمك‌ها را مي‌توان كشتي‌هاي رفع حصر غزه دانست كه توسط گروه‌هاي مختلف از سراسر دنيا و البته با حمايت دولت تركيه صورت مي‌گرفت كه حدود هفت، هشت سال پيش بود و با حمله كماندوهاي اسراييلي روبه‌رو شد.
تشكيلات خودگردان فلسطين نسبت به تصميم اخير ايران واكنش نشان داده و به انتقاد از آن پرداخته است. دليل واكنش و انتقاد آنها نسبت به اين مساله چيست؟
تشكيلات خودگردان فلسطين خود را تنها نهاد و گروهي مي‌داند كه معتقد است كمك‌ها بايد از كانال او صورت بگيرد. نوع اعتقاد و سياست تشكيلات خودگردان فلسطين هم با سياست‌هاي ايران سازوكاري ندارد زيرا ايران اعتقاد به همكاري و ارتباط با تمامي گروه‌هاي فلسطيني دارد و نه يك گروه خاص. كشورهاي ديگر هم اينچنين مي‌كنند و ايران هم مستثني از ديگران نيست. انتقاد آنها هم بيشتر ناظر به اين است كه چرا اين كمك‌ها را به ما نمي‌دهيد وگرنه آنها هم درباره اصل كمك ان‌قلتي ندارند.
اما سخنگوي تشكيلات خودگردان فلسطين گفته اظهارات سفير ايران در لبنان غير قابل قبول است و مدعي شده است كه سفير ايران نه تنها مشروعيت فلسطين را زير پا گذاشته بلكه همه قوانين از جمله قوانين بين‌المللي كه روابط بين دولت‌ها را سازماندهي مي‌كند، نقض كرده است.
اقدام ايران به هيچ‌وجه خلاف مشروعيت فلسطين و حقوق بين‌المللي نيست. هم‌اكنون قطر و عربستان هم به گروه‌هاي مختلف فلسطيني مانند حماس به صورت مستقيم كمك و حتي مقام‌هاي اين گروه‌ها با سران آن كشورها ديدار مي‌كنند. اگر اقدام ايران مشروعيت اين تشكيلات را زير سوال مي‌برد، آن اقدامات هم خلاف حقوق بين‌المللي است.
برخي مدعي‌اند كمك ايران ممكن است موجب برخي اختلافات دروني در ميان فلسطينيان شود. نظر شما در اين باره چيست؟ اين احتمال وجود دارد؟
هميشه اختلافاتي ميان گروه‌هاي فلسطيني درباره مسائل مختلف بوده و اين مساله طبيعي است. اين اختلافات هم جديد نيست. اين موضوع هم موجب اختلاف ميان آنها نخواهد شد. گروه‌هاي فلسطيني هم حرف‌شان در رد اين كمك نيست، بلكه مي‌گويند بايد اين كمك از طريق ما پخش شود.