محل تجمع آسيب‌ديدگان اجتماعي، نيازها و توجهاتي بيشتر از جمعيت عادي مي‌خواهد

  بنفشه سام‌گيس /  اخبار هفته گذشته، بازهم «شفق» را در كانون توجه قرار داد. شفق، تنها مركز ماده 16 (مركز درمان معتادان متجاهر) در شهر تهران است كه از پايان سال 92 پس از انتشار اخباري درباره بدرفتاري با مردان معتادي كه در اين مركز، دوران درمان اجباري خود را طي مي‌كردند، تعطيل شد. پيش از تعطيلي اين مركز، مسوولان وقت اداره سلامت روان وزارت بهداشت و دفتر پيشگيري و درمان اعتياد سازمان بهزيستي كشور كه موظف به نظارت بر وضعيت بهداشتي، درماني و مددكاري، حمايتي مركز بودند، به «اعتماد» گفته بودند كه اين مركز بدون مجوز و هماهنگي با آنها فعال است. در حالي كه ضرب و شتم مددجويان، گرسنگي به علت كمبود مواد غذايي، سرمازدگي به علت فقدان يا كمبود وسايل گرمايشي و نادرست بودن شيوه‌هاي درمان از مهم‌ترين دلايل تعطيلي شفق عنوان شد، طي سال 94، مسوولان موظف، وعده دادند كه مركز شفق، صرفا با شرايط اصلاح شده و پيمانكار جديد قابل بازگشايي خواهد بود كه در نيمه پاييز 94، كميته ملي ماده 16، مجوز رسمي بهره‌برداري از اين مركز را صادر كرد و در  اجراي نخستين مرحله از طرح جمع‌آوري زنان معتاد متجاهر از محله هرندي و شوش،400 زن معتاد به اين مركز در آذرماه سال 94 منتقل شدند تا دوره‌  درمان و سم‌زدايي 30 روزه را طي كنند.  اما بنا بر شنيده‌هاي «اعتماد» طي هفته گذشته، تعدادي از زنان كه نخستين گروه بهبود يافتگان ترخيص شده از شفق بودند، مدعي شدند كه بدرفتاري و كمبود امكانات و تجهيزات، همچنان در شفق ادامه دارد. يكسان بودن روش درمان براي اغلب زنان منتقل شده به شفق با وجود متفاوت بودن ميزان و نوع مصرف، از ديگر ادعاهاي زنان بود و اغلب اين زنان، بلافاصله پس از ترخيص، سراغ مصرف مواد رفته بودند. سه‌شنبه هفته قبل هم فاطمه دانشور؛ رييس كميته آسيب‌هاي اجتماعي شوراي شهر تهران، در جلسه علني شورا با طرح اين ادعاها در جمع اعضا، از وضعيت نگهداري زنان در اين مركز درمان اجباري انتقاد كرد. درپي اين ادعاها پرويز افشار؛ معاون كاهش تقاضاي ستاد مبارزه با مواد مخدر كه بازديد سرزده‌اي در روز چهارشنبه گذشته از اين مركز درماني داشته، در گفت‌وگو با فارس به تاييد و تكذيب و اصلاح برخي ادعاها پرداخت. افشار، از مسوولان باسابقه در حوزه كاهش تقاضا و كاهش آسيب اعتياد است كه طي مدت حضور در ستاد مبارزه با مواد مخدر هم، نظرات و انتقادات خود را بدون هيچ پرده‌پوشي مطرح كرده است. افشار درباره وقايع اخير هم، ضمن آنكه فوت 5 زن معتاد در شفق را تاييد كرد و گفت كه 3 مورد فوت در كمپ و 2 مورد در بيمارستان اتفاق افتاده و علت اين موارد از سوي پزشكي قانوني در دست بررسي است، افزود: « با مددجوياني كه مدعي بودند با آنها بدرفتاري شده يا كاستي‌هايي بوده توسط تيم تخصصي ما مصاحبه‌هايي شده.خودم هم شخصا در كمپ شفق حاضر شدم تا جوانب امر را بررسي كنم. با تيم پزشكي و ناظر شوراي هماهنگي ستاد مبارزه با مواد مخدر نيز صحبت كرديم. هر محيط جمعي كه گروهي از آسيب‌ديدگان اجتماعي در آن حاضر مي‌شوند، نيازها و توجهاتي بيشتر از جمعيت عادي مي‌طلبد. دبيرخانه شوراي هماهنگي ستاد مبارزه با مواد مخدر تهران با توجه به اين نيازها بودجه‌اي بيشتر از تمامي كمپ‌ها براي شفق در نظر گرفته تا نيازهاي بهداشتي را هم برطرف كند چنان كه بودجه ساير كمپ‌ها براي هر نفر، روزانه 5200 تا 7000 تومان است اما براي شفق، روزانه نزديك به 14 هزار تومان اختصاص داديم. من غير از اين‌بار، چند بار  به شفق مراجعه كرده‌ام و خدا شاهد است كه نسبت به موارد رفاهي و امكانات بهداشتي هيچ‌گونه اعتراضي نبود. فقط عده‌اي معترض بودند كه چند وعده غذايي آنها طبق برنامه صورت نگرفته كه همان موقع تذكرات به پيمانكار داده شد. اما اينكه مي‌گويند رنگ گوشت را نديده‌اند، درست نيست. تنها مشكل و تخلف پيمانكار اين است كه براي غذا، درمان و مددكاري بايد 3 پيمانكار در نظر گرفته مي‌شد كه براي شفق يك پيمانكار در نظر گرفته شده است.»تردد مردان در شفق و آزار و اذيت مددجويان از ديگر ادعاهايي بود كه ظرف هفته گذشته مطرح و شنيده شد كه افشار در پاسخ به اين ادعا هم گفت: «ما در مراكز اقامتي 3 گروه خدماتي داريم كه نخستين آنها و لايه بيروني، ماموران هستند كه بايد مرد باشند. لايه دوم، كارهاي خدماتي را انجام مي‌دهند كه مرد هستند چراكه تعميركار زن پيدا نمي‌شود. اما لايه سوم كه مستقيما با مددجويان ارتباط دارند، همگي خانم هستند و هيچ مردي به لايه سوم نفوذ نكرده است. از تمام زنان هم به هنگام ورود تست بارداري مي‌گيرند و 4 الي 5 مورد كه باردار بوده‌اند هم به مراكز جداگانه منتقل شده‌اند. با تمام مددجويان و پزشكان و مددكاران و كارمندان هم صحبت كرديم و مشخص شد كه ادعاي آزار و اذيت صحت نداشته و من به‌شدت آن را تكذيب مي‌كنم اما به عنوان مسوول رسيدگي به اين مسائل، آماده هستم كه در صورت وجود شاكي خصوصي به شكايت او رسيدگي كنم.»سخنگوي ستاد مبارزه با مواد مخدر درمورد بازگشت دوباره زنان ترخيص شده از شفق به مصرف مواد هم توضيح داد: «قرار بود اين زنان طي يك ماه، سم‌زدايي شده و به مراكز بهاران منتقل شوند كه نه‌‌تنها مراكز بهاران تجهيز نشد، بلكه اين زنان بيش از 3 ماه در شفق ماندند كه به اعتراض مددجويان ختم شد. خانواده‌ها هم تضميني براي نگهداري مددجويان ندادند و بعضا اين زنان دوباره به خيابان‌ها آمدند. »