انزواي افراط با اجماع گروه‌هاي سياسي
محمد‌حسين مهرزاد/ مدتي قبل از انتخابات سال 92 بود و هنوز كانديداها به صورت رسمي اعلام حضور نكرده بودند. اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل تنها يك دغدغه داشتند: جلوگيري از ادامه اداره كشور به شيوه احمدي‌نژاد. براي اين كار آنها هر روز طرح و برنامه تازه‌يي ارايه مي‌كردند و كليدواژه سخنان‌شان نيز اتحادحول محور منافع ملي بود. دلسوزان انقلاب مي‌خواستند فضاي تخاصم و دشمني‌هاي سياسي را به فضاي همدلي براي پيشرفت كشور تبديل كنند حتي صحبت از حزب فراگير هم به ميان آمد و برخي اصلاح‌طلبان شناسنامه‌دار مي‌گفتند در صورتي كه هيچ كانديدايي هم نداشته باشيم در حكم «اكل ميته» مي‌توان به كانديداي اصولگرا اما معتدل هم راي داد. شايد به همين دليل بود كه نام ناطق نوري بارها مطرح مي‌شد. اما اصولگرايان حاضر به همراهي در اين پروژه نشدند و در نهايت با تدبير كارا و موثر خاتمي، هاشمي رفسنجاني، سيد حسن خميني و ناطق نوري كانديدايي پيروز انتخابات شد كه مي‌توانست مصداق نوعي اتحاد نانوشته ميان اصلاح‌طلبان و اصولگرايان معتدل شود. حسن روحاني نيز پروژه وحدت ملي را از همان روزهاي ابتداي راي آوردن كليد زد. او بارها اعلام كرد كه رييس‌جمهور همه افراد و گروه‌هاي كشور است. او البته بارها بر اين خط‌مشي تاكيد كرد و شايد به همين منظور هم به دلواپسان مي‌گفت كه نياز به دل‌نگراني آنها نيست و دولت به خوبي دغدغه‌هاي نظام را مي‌شناسد. اما هر چه تاكيد دولت و اصلاح‌طلبان بر آرامش فضاي سياسي بيشتر مي‌شد عده‌يي اقليت - كه وزن‌شان در انتخابات 92 به خوبي مشخص شده بود- به دنبال ايجاد هياهوي بيشتر و كوبيدن بر طبل اختلاف مي‌رفتند. همزمان با تلاش‌هاي روحاني، اصلاح‌طلبان نيز به رهبري سيد محمد خاتمي سعي كردند يك پيام روشن را به حاكميت سياسي ايران منتقل كنند: اصلاحات نه براندازي است و نه تيشه به ريشه انقلاب مي‌زند بلكه خود را جزيي از نظام سياسي كشور مي‌داند و براي حفظ و بقاي آن حاضر به پرداخت هزينه هم هست. اصلاح‌طلبان به اين هم اكتفا نكردند تلاش كردند از همان معدود تريبون‌هايي كه در اختيار دارند بگويند كه حاضرند اشتباهات گذشته را قبول كرده و شيوه افزايش تعامل با حاكميت را در پيش گيرند. اگر چه اين پيام‌ها با پاسخ شايسته‌يي از سوي مخاطبانش مواجه نشد اما استمرار آن در كنار فعاليت‌هاي روحاني و دولتش باعث شد تا مخاصمه سال‌هاي گذشته كمي رنگ و بوي آرامش به خود بگيرد. با اين حال عده‌يي همچنان به دنبال پروژه تواب‌سازي در اصلاحات بودند و حرف‌شان تنها اين بود كه همه بايد توبه كنند و هزينه سخنان و اعمال خود طي سال‌هاي گذشته را بدهند؛ تلاشي كه به نتيجه نرسيد چرا كه آنها فعل خود را مطابق با قانون اساسي مي‌دانستند و دليلي بر توبه نمي‌ديدند اما بارها گفتند كه از تندروي‌هاي گذشته در جبهه اصلاحات بايد درس‌هاي زيادي آموخت. البته از ميان اصلاح‌طلبان دو كانديداي انتخابات سال 88 همچنان اجازه دفاع از مواضع و عملكرد خود را نيافته‌اند، اما در فرصت‌هاي اندكي كه يافته‌اند براي دفاع از اتهامات و پرداختن به موضوعاتي نظير دلايل شكل‌گيري فساد در كشور اعلام آمادگي كرده‌اند. با اين وجود هنوز در اتمسفر سياسي افرادي هستند كه اتحاد و آشتي ملي برايشان حكم خط پايان حيات سياسي دارد. آنها حيات خود را در هياهوي سياسي و رسانه‌يي دنبال مي‌كنند كه پاشنه آشيل‌شان همين اتحاد و آشتي ملي حول محور منافع ملي است. البته آنها نيز به زعم خود به دنبال تحقق منافع ملي هستند اما بر كسي جز خودشان روشن نيست كه چگونه مي‌توان منافع ملي را صيانت كرد و همزمان تمامي استوانه‌هاي انقلاب را با تهمت و دروغ تخريب كرد. تعريف آنها از منافع ملي با قاطبه فعالان سياسي ايران متفاوت است و به همين دليل هر روز از بلندگوهاي رسانه ايشان فرياد «واعزتا» سر مي‌دهند. اما دلسوزان انقلاب اسلامي هرچه فريادها و توهين‌هاي سياسي اين اقليت بيشتر مي‌شود بر ادامه راهي كه منجر به اتحاد و آشتي ملي بيشتر مي‌شود تاكيد مي‌كنند. آنها در اولين گام عملي موافق شدند رياست‌جمهوري را در مسيري جز آنچه احمدي‌نژاد مي‌پيمود قرار دهند و حالا براي گام بعدي آماده مي‌شوند. مجلس دهم از نظر آنان بايد مجلسي باشد متشكل از معتدلين تمامي انديشه‌ها بدون افراطي‌گري و تنها با يك محور: منافع ملي
سيد محمد خاتمي (1 شهريور 93): بايد توجه شود كه راه‌حل مشكلات كنوني ميدان دادن به افرادي با زبان تند و حصر و محدود كردن نيروها نيست بلكه مصلحت نظام ما آشتي ملي است. عده‌يي ديدگاه‌شان اين است كه باقي بمانند و شدت عمل خود را در برابر دولت بيشتر كنند و به جاي آشتي به حذف و كينه مي‌انديشند.
هاشمي رفسنجاني (30 آبان 90): اكنون نياز داريم براي مقابله با نقشه‌هاي شوم وسيعي كه دشمنان براي ملت ايران در سر دارند از همه نيروها، طيف‌ها و گروه‌هاي وفادار به نظام براي ايجاد وحدت و همدلي استفاده كنيم تا بتوانيم بر كيد دشمنان فايق آييم.
حسن روحاني (18 دي 92): دولت در فكر ايجاد آشتي ملي است؛ در فكر وحدت ملي است؛ دولت مي‌خواهد كينه‌ها از سينه‌ها برداشته شود. دولت مي‌خواهد اعتدال در جامعه برقرار شود بين حقوق و وظايف تعادل باشد؛ ميانه‌روي را ترويج كند و با خشونت و افراط مخالف است ما مي‌خواهيم افراطيون را به انزوا برانيم.
علي مطهري (7دي‌ماه 88): اميدوارم طرح آشتي مورد توجه دلسوزان انقلاب اسلامي واقع شود. اكنون دلسوزان انقلاب اسلامي حكم مادري را دارند كه فرزندش در صحنه‌يي قرار گرفته كه دو گروه نادان در آن صحنه در حال درگيري و زد و خورد هستند و هر آن ممكن است فرزند او آسيب ببيند يا تلف شود.
محمدجواد حجتي‌كرماني (16 آبان 90): راه برون‌رفت از شرايط موجود آشتي ملي با همگامي روحانيت، حوزه، همه شخصيت‌ها و گروه‌ها، احزاب موافق و مخالف است و در يك كلام مي‌توان گفت راه برون‌رفت از وضع كنوني، بازسازي واقعي، مخلصانه جو نوراني و صميمي و پر‌نشاط و اميد‌بخش بهمن ۵۷ است .