كثرت در عين وحدت
سيد علي ميرفتاح
در ميدان وليعصر تهران، در ضلع شمالغربي، بنر بزرگي زدهاند كه به نظرم اميدواركننده و قابل تامل است و ميشود جدياش گرفت و دربارهاش حرف زد. باعث و باني اين تصويرسازي هر كس و هركجا باشد شايسته است كه تحسينش كنيم و بر فرم و محتواي كارش صحه بگذاريم. اين تصويرسازي به لحاظ زيباييشناسي و تكنيك بسيار چشمنواز است و با كارهاي گرافيكي قبلياش تومني هفتصنار فرق دارد. گرافيست محترمش هر كسي بوده خيلي خوب و تميز و مرتب كار كرده و از حسن سليقه بالايي برخوردار بوده. معمولا تابلوهاي «ارزشي» و بيلبوردهاي مذهبي گرافيك خوبي ندارند. بهتر است بگويم نداشتهاند. چون اخيرا تحول زيباييشناسانهاي ميشود در كارو بارشان ديد كه به نظر ميرسد آگاهانه و عامدانه توان تكنيكي خود را بالا بردهاند. اين تابلوها با آن اعلاميههاي مناسبتي فرق بسيار دارند و از استتيك مدرن و قابل قبولي برخوردارند. اما اين بنري كه ميخواهم دربارهاش حرف بزنم علاوه بر زيبايي ظاهري يك زيبايي باطني هم دارد. اگر نديدهايد توضيح بدهم كه بدانيد درباره چه تصويري حرف ميزنيم: در مركز تابلو رهبر معظم انقلاب نشستهاند و در كنارش و در رديفهاي جلو و پشتسر اقشار مختلف مردم ايستادهاند و نشستهاند. در تصوير دكتر هست، هنرمند هست، معمار هست، زن چادري هست، زن مانتويي هست، حتي مهماندار هواپيما هست، پير هست، جوان هست، حزباللهي هست، آدم معمولي هست، ريشو هست، ريشتراشيده هست و تكنوكرات هم ديده ميشود و از اين قبيل. اينها همه منتظر ظهور امامزمان(عج) هستند كه بيايند و قدم بر ديدهها بگذارند. اهميت اين تصوير به اين است كه رفقا انتظار فرج را موكول به يك عقيده و راي نكردهاند و موقوف يك طايفه و دسته ندانستهاند. در اين عكس به غير برادران و خواهران بسيجي، اصناف ديگر هم جايي براي نشستن و ايستادن دارند و اين خود نشان از پذيرش اين معني دارد كه امامزمان، امامزمان يك طايفه و يك دسته نيست بلكه امام همه است و همه منتظر نزول اجلال اويند. به همين جهت امام را «ربيعالانام» ناميدهاند كه يادآوريمان كنند «موعود» امام همه است و تكثر و تنوع در منتظرانش يك امر عادي و واقعبينانه است. تكثرگرايي به اين معني كه عرض ميكنم هيچ منافاتي با دين و مذهب ندارد بلكه همه طايفهها و اصناف ميتوانند در سايه رحمت آفريدگارشان به صلح و صفا و دوستي برسند. امامزمان از مقوله رزق است و خداوند بر آن نام بقيهالله نهاده و آن را براي همه مردم خواسته است و اينطور نيست كه امام فقط امام حزباللهيها و انقلابيها باشد. تنوع و تكثر اصناف در اين عكس قابل تامل و پسنديده است اما پسنديدهتر ميبود اگر ما ديگر خواهران و برادرانمان را نيز در اين كادر بزرگ جا ميداديم. در اين كادر بچههاي به ظاهر غربزده، مخالفين سياسي و بقيه هم خوب بود كه جا ميشدند. «بهار مردم» يعني بهار همه مردم. چطور بهار بر فقير و غني و مومن و دهري و ايراني و خارجي يكسان عرضه ميشود؟ امام نيز دست به گزينش نميزنند و خود را منحصر در يك گروه و دسته نميكنند. البته از اين طرف هر كس مشتاقتر و منتظرتر و آمادهتر و مومنتر باشد بديهي است كه بهره بيشتري ميبرد، اما امام همه را و حتي گناهكاران را در زير عباي رحمت و لطف خويش جا ميدهد. يهوديان متعصب به مسيح ايراد ميگرفتند كه چرا با گناهكاران و بدنامان نشست و برخاست ميكند؟ جواب عيسي را حافظ به شعر درآورده: «كه مستحق كرامت گناهكارانند». از اين حيث ما نيز مستحق كرامت امام عصريم.
اين تصوير از يك جهت ديگر هم قابل تحسين و تكريم است: «وحدت در عين كثرت». مردم ايران در عين اينكه با هم فرقهاي زيادي دارند اما به يك قبله ميكنند نماز... از اين جهت نيمه شعبان ميتواند فرصتي براي اميد و وحدت بيشتر باشد و به يمن ميلاد منجي ميتوانيم اختلافها را كنار بگذاريم و با هم رفاقت كنيم و همديگر را ببخشيم و دوستيهايمان را تحكيم بخشيم. اصلا قشنگي اعياد مذهبي و ملي ما اين است كه تماما اين قابليت را دارند كه به يمنشان ميشود صلاي وحدت سر داد و كينهها و نقارها را كنار گذاشت و همه را داخل كادر انتظار آورد. «كثرت در عين وحدت» نه تنها عيبي ندارد، خيلي هم خوب و لازم است. قشنگي اين عالم به همين تكثر و افتراق است كه به لطف اولياالله به وحدت بدل ميشود. يكي از معجزات پيغمبر همين ايلاف قريش بود...