جو كاكس؛ قرباني جريان راست افراطي بريتانيا شد
سايه شوم ترور بر رفراندوم
ميثم سليماني
بريتانيا اين روزها در آستانه يك رفراندوم بزرگ قرار دارد. رفراندومي كه ميتواند سرنوشت و آينده اين كشور را رقم بزند. اما در بحبوحه رقابتهاي ميان دو تفكر براي ماندن يا خروج از اتحاديه اروپا، به ناگاه يك اتفاق بريتانيا را در شوك فرو ميبرد. روز پنجشنبه ساعت 1:48 دقيقه به وقت گرينويچ در نزديكي كتابخانه بريستال در غرب يوركشاير، مردي با چاقو و يك اسلحه دستساز به سمت جو كاكس، نماينده حزب كارگر مجلس عوام بريتانيا حملهور شد و پس از شليك به كاكس با چاقو به او حملهور شد تا از مرگ كاكس مطمئن شود. در اين بين يك مرد 77 ساله به سمت كاكس ميرود تا به او كمك كند اما به صورت جزيي مجروح ميشود. پليس پس از اين اتفاق سر ميرسد و ضارب را دستگير ميكند. به گفته پليس اين فرد 52 ساله توماس ماير نام دارد كه گفته ميشود با گروههاي راست افراطي در ارتباط بوده و همواره به عنوان فردي مبتلا به مشكلات روحي و رواني شناخته شده بود. شاهدان عيني در محل حادثه ميگويند كه ماير در حال ضربه زدن به كاكس فرياد ميزد: «اول بريتانيا»؛ پليس پس از اين حادثه سرتاسر خيابان را محاصره ميكند تا ابعاد قتل را بررسي كند. ضارب را از صحنه حادثه خارج ميكند تا جنازه بيجان كاكس 41 ساله را مورد بررسي قرار دهند. پس از انتشار خبر مرگ جو كاكس، همسر او برندان كاكس در پيامي اعلام كرد: هيچ تاسفي در مورد زندگي خود ندارد، من و جو هر لحظه از زندگيمان را با عشق سپري كرديم و به پرورش بچههاي خود مشغول بوديم و به مبارزه با نفرتي ميپرداختيم كه در نهايت به كشته شدن جو منجرشد. برندان كاكس افزود: جو به دنيايي بهتر باور داشت و هرروز براي آن مبارزه ميكرد. جرمي كوربين، دبيركل حزب كارگر بريتانيا در پيامي پس از كشته شدن كاكس گفت: جو يك تعهد مادامالعمر به خدمات عمومي و خدمت به بشريت داشت. جو زندگي خود را براي حمايت از وعدههاي ما در كشورهاي در حال توسعه و تقويت حقوق بشر در جهان اختصاص داد و اصول و ارزشهاي خود را نيز به پارلمان بريتانيا آورد. كوربين در ادامه پيام خود عنوان كرد كه در روزهاي آينده سوالهاي فراواني در خصوص چگونگي مرگ او وجود دارد. اما در حال حاضر تمام فكر ما پيش شوهر جو برندان و دو كودك او است. آنها بدون مادر خود بزرگ خواهند شد اما ميتوانند به مادر خود افتخار كنند. ما عميقترين تسليتهايمان را به آنها ميفرستيم. ما يك همكار بسيار دوستداشتني، يك استعداد واقعي و يك مبارز در راه عدالت اجتماعي را از دست دادهايم. اما خانواده او اكنون يك همسر و يك مادر را از دست دادهاند كه قلب ما همراه با آنها است. ديويد كامرون، نخست وزير بريتانيا نيز در حساب كاربري خود در توييتر نوشت: مرگ جو كاكس يك تراژدي است. او يك نماينده متعهد بود و اكنون فكر من با شوهرش برندان و دو فرزند او است.
جو كاكس كه بود؟
جو كاكس 41ساله در 22ژوئن 1974 در منطقه باتلي يوركشاير به دنيا آمد. او در زمينه جامعهشناسي سياسي در كمبريج تحصيل كرد و در سال 1995 از اين دانشگاه فارغالتحصيل شد. او همچنين به مدرسه لندن رفت و در زمينه اقتصاد به مطالعه پرداخت. او نخستين فردي از خانواده خود بود كه در دانشگاه فارغالتحصيل ميشد. كه اين اتفاق جزو افتخارات خانواده او شمرده ميشد. او سپس به عضويت حزب كارگر درآمد و به عنوان مشاوران نمايندگاني از حزب كارگر از جمله خوان والي و گلنيس كينوك خدمت كرد. او همچنين با موسسه خيريه آكسفام بين سالهاي 2001تا2009 همكاري كرد، او همچنين فعاليتهاي فراواني در زمينههاي ضد بردهداري انجام داد. او در سال 2015 در انتخابات سراسري بريتانيا نامزد حزب كارگر از منطقه باتلي شد و توانست وارد مجلس عوام بريتانيا شود. بحران سوريه يكي از مسائل اصلي مبارزات انتخاباتي كاكس بود كه او پس از ورود به پارلمان گروه دوستي سوريه را راهاندازي كرد. او همچنين از جمله نمايندگاني بود به مداخله نظامي بريتانيا در سوريه براي مبارزه با داعش راي ممتنع داد، زيرا او معتقد بود اين اقدام نميتواند يك استراتژي جامع و موثر در حل بحران سوريه باشد. او همچنين در جريان مبارزات در خصوص رفراندوم بريتانيا براي خروج يا ماندن در اتحاديه اروپا، يكي از مخالفان سرسخت خروج بريتانيا از اتحاديه اروپا بود. كاكس دو فرزند داشت كه در هنگام مرگ او 3 و 5 ساله داشتند.
قتل در يك بزنگاه تاريخي
با كشته شدن جو كاكس، كمپينهاي انتخاباتي براي ماندن يا خروج از اتحاديه اروپا به احترام او فعاليتهاي خود را متوقف كردند. اما كشته شدن كاكس هرچند دردناك بود اما ميتواند تبديل به نقطه عطفي براي كمپين انتخابات ماندن در بريتانيا شود. اگر عامل مرگ جو كاكس يك عامل تروريستي از سوي داعش بود اين اقدام ميتوانست كاملا به نفع هواداران خروج از بريتانيا به اتمام برسد و به طور قطع نتيجه انتخابات 23ژوئن را از هماكنون پيشبيني كرد. اما پس از قطعي شدن اينكه عامل كشته شدن جو كاكس فردي وابسته به گروههاي راست افراطي بوده هواداران خروج از بريتانيا را در موضع تدافعي قرار داده است. نظرسنجيها تا پيش از اين اتفاق براي رفراندوم 23ژوئن وضعيت مناسبي را براي حاميان ماندن در اتحاديه اروپا نشان نميداد و به نظر ميرسيد كه بايد منتظر راي مثبت مردم بريتانيا به خروج از بريتانيا بود. اما حالا اين اتفاق آراي خاكستري در بريتانيا را به پاي صندوقها ميكشد و اين موضوع ميتواند اميدها را براي ماندن بريتانيا در اتحاديه اروپا افزايش دهد. حالا در روزهاي آينده افرادي همچون نايجل فراژ و بوريس جانسون بايد پاسخگوي پرسشهايي باشند كه در مورد مرگ جو كاكس مطرح ميشود و شايد حتي ديگر فرصت اين را نداشته باشند كه بخواهند در خصوص مسلمانان يا مباحث ديگر به بحث بپردازند. در طرف مقابل ديويد كامرون با مرگ جو كاكس به اتفاق و نقطه عطفي كه دلخواه او بود، رسيد تا در روزهاي آينده مانور جدي را با اين ابزار در مورد ماندن در اتحاديه اروپا دهد. حالا به جاي اينكه مخالفان بخواهند از نگراني در مورد حضور تروريستها و مهاجران مسلمان در خاك بريتانيا سخن بگويند، در طرف مقابل ميتوانند روي قدرت گرفتن راستگرايان افراطي مانور دهند و خطر آنها را به رخ مردم بريتانيا بكشند تا نتيجه انتخابات 23ژوئن را به نفع خود تغيير دهند.