در ضيافت‌هاي افطاري رييس‌جمهور نوبت به هنرمندان رسيد
روحاني: هنر خلاق با آزادي
و امنيت كامل امكان‌پذير است
در ضيافت افطار‌هاي رييس‌جمهوري اين‌بار نوبت به اهالي فرهنگ و هنر رسيد تا پنجشنبه شب در سالن اجلاس مهمان حسن روحاني باشند. مراسمي كه هرچند قرار بود با حضور اهالي فرهنگ و هنر برگزار شود اما چهره‌هاي غيرهنري زيادي هم در بين حاضران ديده مي‌شد. در مراسم افطار هنرمندان با رييس‌جمهور سينمايي‌ها حضور پررنگ‌تري داشتند همين حضور پررنگ سينمايي‌ها در اين مراسم باعث شد تا در ميان مهمانان حضور چهره‌هاي ادبي، موسيقي و تئاتر كمتر به چشم بيايد. اما اين مراسم با صحبت‌هاي حسن روحاني آغاز شد و رييس‌جمهور صحبت‌هايش را با تاكيد بر اينكه هنرمندان و اصحاب فرهنگ و هنر در خط مقدم معرفي ايران متمدن و فرهنگ دوست به جهان هستند شروع كرد؛ «اگر مي‌خواهيم در جهان امروز قدر‌ت‌مان را در برابر قدرت‌هاي ديگر به رخ بكشانيم، بخش بزرگي از اين قدرت در حوزه فرهنگ و هنر است. برخي تلاش دارند جهان را از ايران و ايرانيان بترسانند و قدرت نرمي كه مي‌تواند با اين توطئه مقابله كند و چهره واقعي ايران متمدن را به جهان ارايه كند، بي‌ترديد اصحاب فرهنگ و هنر هستند.» روحاني با اشاره به جايگاه ويژه ايران در طول تاريخ و به عنوان نخستين كشور منطقه كه قانون، عدالتخانه و مجلس داشته و براي استقلال و آزادي انقلاب كرده است، گفت: «اينكه موسيقي هنرمند ايراني در سالن‌هاي بزرگ موسيقي جهان شنيده شود و اينكه فيلم‌هاي ايران در عرصه جهاني مطرح شوند، افتخاري براي ايران و ايراني است و معلوم نيست چرا برخي از اين موضوع خرسند نيستند. همه ما ايرانيان امروز اهداف، آرزوها و مشكلات مشترك داريم كه براي تحقق اهداف و آرزوها و رفع مشكلات، بايد دست‌به دست هم دهيم.» رييس‌جمهوري بخش عمده‌اي از افتخارات ايران در طول تاريخ را دستاورد اصحاب فرهنگ و هنر و شاعران نامدار ايراني برشمرد و گفت: «امروز در شرايطي مي‌توانيم با جهان تعامل درست داشته باشيم و از فرصت‌هاي منطقه‌اي و جهاني استفاده كنيم كه با چهره قدرتمند و واقعي فرهنگي اين مرز و بوم ظاهر شويم. » او با بيان اينكه نمايندگان بزرگ ملت ايران در طول ساليان گذشته نشان دادند كه مشكلات قابل حل و فصل است، گفت: «ما مي‌توانيم مشكلات پيچيده را در سطح جهاني حل و فصل كنيم و به دنيا بگوييم كه ايران‌هراسي نابجا بوده و تعامل با ايران به نفع منطقه وجهان است. هنرمندان مي‌توانند بهترين ياور ملت در اين مسير باشند تا واقعيت‌هاي تمدني اين ملت را به جهانيان به خوبي معرفي كنند. پس بايد اين قدرت بزرگ نرم را پاس بداريم و از هنرمندان‌مان حمايت كنيم.»
هنر خلاق با آزادي و امنيت كامل امكان‌پذير است
اما رييس‌جمهور در ادامه ترجيح داد تا در واكنش به حاشيه‌هاي اخير حوزه فرهنگ و هنر در طول ماه‌هاي گذشته بخش عمده‌اي از صحبت‌هايش را بدون اشاره به موردي مشخص به اين موضوعات بپردازد و از پشتيباني قوه مجريه از هنرمندان صحبت كند. روحاني با بيان اينكه همه توان‌ها و قدرت‌ها در قدرت مجريه جمع نيست اما قدرت مجريه با همه تواني كه در اختيار دارد پشتيبان اصحاب فرهنگ و هنر بوده و خواهد ماند، تصريح كرد: «امروز مشكلاتي در اين كشور داريم كه تنها در كنار يكديگر با وحدت و اتحاد بيشتر مي‌توان اين مشكلات را حل و فصل كرد. اكنون جامعه ايران در زمينه اخلاق، وحدت، مهرباني، نزديكي و فاصله گرفتن از افراط‌ها و خشونت‌ها نيازمند به فعاليت فرهنگي و هنري است. امروز هنرمندان به خوبي مي‌توانند آسيب‌هاي اجتماعي را كم كنند و جوان‌هاي ايراني را در مسير نجات كشور قرار بدهند.» رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه افتخار همه ما اين است كه ايراني سربلند داشته باشيم و سربلندي ايران در سايه توسعه، اشتغال و تعامل با ساير كشورها امكان‌پذير است، گفت: «حتي پيشرفت فرهنگ و هنر هم در سايه تعامل با جهان بهتر امكان‌پذير است. براي اينكه به اهداف‌مان برسيم، بايد فاصله‌ها را كم كنيم. اختلاف نظر و سليقه در يك كشور 80 ميليوني با قوميت‌ها، افكار، ايده‌ها، احزاب و جناح‌هاي مختلف طبيعي است اما مهم اين است كه تلاش كنيم در برخورد با يكديگر اعمال سليقه نكنيم.» رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه قانون بايد در كشور معيار باشد، افزود: «اگر معيار، قانون باشد و سليقه‌ها در زندگي و كيفيت كار يكديگر مداخله نكنند، آنگاه مي‌توانيم هنر خلاق داشته باشيم. هنر خلاق با آزادي و امنيت كامل امكان‌پذير است. با دست لرزان نمي‌توان نقاشي خوب و همچنين با دل ترسان نمي‌توان كار هنري بزرگ تحويل جامعه داد.»
رييس‌جمهوري با تاكيد بر اينكه امروز بايد زمينه را براي فضاي مناسب تبلور آثار هنري آماده بكنيم، از تلاش دولت در ايجاد اين فضا صحبت كرد: «همه تلاش دولت اين است كه اين فضاي مناسب را براي هنرمندان جامعه به وجود آورد و اين دولت تنها به فكر سياست خارجي يا اقتصاد نيست. دولت تدبير و اميد به فكر خواست مردم است كه خواست مردم، تنها اقتصاد، سياست نيست، بلكه هنر و فرهنگ هم هست. نام، نشان و محبوبيت سياستمداران كمتر در ذهن مردم مي‌ماند، اما نام و محبوبيت اصحاب فرهنگ و هنر بيشتر در خاطره‌ها ماندگار مي‌شود.» رييس‌جمهوري در پايان صحبت‌هايش با اشاره به اينكه همه بايد در كنار يكديگر ملت بزرگ و پرآوازه ايران را ياري و از مشكلات عبور كنيم، خاطرنشان ساخت: «تنگ‌نظري در هر جامعه‌اي وجود دارد، اما نبايد از تنگ نظران بهراسيم و بايد به راه خود ادامه دهيم چرا كه ملت ما پشتيبان و طرفدار سعه‌صدر است.»
دفاع فخيم‌زاده از تبليغات فيلم‌ها در ماهواره
در ادامه نوبت به هنرمندان رسيد تا در ضيافت افطاري رييس‌جمهور صحبت كنند. مهدي فخيم‌زاده يكي از آنها بود. موضوع صحبت‌هاي فخيم‌زاده در حضور رييس‌جمهور يكي از بحث‌ها و حاشيه‌هاي داغ سينماي ايران در طول يكي دو ماه گذشته بود؛ «تبليغات فيلم‌ها در ماهواره» و شايد همين موضوع باعث شد كه تعدادي از خبرگزاري‌هاي رسمي ترجيح بدهند در پوشش اخبار اين ضيافت اشاره‌اي به اين بخش از صحبت‌هاي فخيم‌زاده نداشته باشند. مهدي فخيم‌زاده صحبت‌هايش را با اين موضوع كه سينما در هر دوره آيينه تمام‌نماي جامعه آن دوره محسوب مي‌شود، وضعيت سينما را در دولت يازدهم با دولت دهم مقايسه كرد و گفت: «قبل از دوره دولت يازدهم وضع اقتصادي سينما به‌شدت آسيب ديده بود و كسي حاضر به سرمايه‌گذاري در سينما نبود و در بدنه سينما نيز شاهد انشقاق و جدايي بوديم، ضمن اينكه بي‌قانوني و خودسري نيز در حوزه نمايش حكمفرما بود و مي‌توان گفت كه سينماي اين دوران، قرابت كاملي با شرايط اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و سياسي آن دوران داشت. امروز آرامش، عقلانيت و همزيستي به سينما بازگشته و بحران تا حدود زيادي فروكش كرده است. همچنان كه جامعه نيز با تلاش دولت تدبير و اميد به اين سمت و سو، سوق يافته است. سينماگران با همان مشكلاتي مواجه هستند كه شما در سطح كلان با آن مواجه هستيد.» او در بخش ديگري از صحبت‌هايش از پخش تبليغات فيلم‌ها در ماهواره دفاع كرد و از حسن روحانى درخواست كرد اين مشكل را حل كند. «هزينه تبليغات و اطلاع رسانى در تلويزيون ملى بالاست. آقاى روحانى! به محض پخش آگهى سينمايى در شبكه‌هاى ماهواره‌اى، دادستان جلوى اكران يك فيلم را گرفتند. درخواست من اين است كه قوه مجريه با قوه قضاييه در اين زمينه به تعامل برسد، مگر تبليغ كالاى فرهنگى بد است كه ماهواره‌ها انجام مي‌دهند؟
فخيم‌زاده در ادامه با طرح اين سوال كه چرا زماني كه شبكه‌هاى ماهواره‌اى فيلم‌هاى ما را بدون اجازه پخش مي‌كرد دادستانى ورود نمي‌كرد، از اينكه با تبليغ يك كالاى فرهنگى در اين شبكه‌ها به اقتصاد سينماى ايران كمك مي‌شود و جلوى آن گرفته مي‌شود گله كرد. فخيم‌زاده در پايان صحبت‌هايش به مشكلات سينماگران در دوران بيكاري و از كارافتادگي اشاره كرد و از دولت درخواست كرد در اين زمينه‌ها به سينماگران ياري رساند.
نگاه سليقه‌اي به نويسندگي
لطمه زده
در ادامه سخنراني‌هاي اين مراسم نوبت به حوزه‌هاي ديگر فرهنگ و هنر رسيد. طاهره ايبد، نويسنده كودك و نوجوان با اشاره به لزوم توجه به حق و حقوق اجتماعي نويسندگان در صحبت‌هايش از لطمه نگاه سليقه‌اي و غيرمنطقي به كار نويسندگي صحبت كرد و اين موضوع را باعث كاسته شدن از انگيزه نويسندگان و نيز ضايع شدن حقوق مخاطبان دانست و گفت كه «معتقدم دولت تدبير و اميد، ويرانه‌اي را تحويل گرفته، اما با انتخاب تيم قوي و كار‌شناسي توانسته است، وضع گذشته را تا حدود زيادي بهبود ببخشد.» بعدتر نوبت به فريدون شهبازيان رسيد تا در مورد حوزه موسيقي و درخواست‌هاي هنرمندان اين حوزه صحبت كند. او با قدرداني از تلاش‌هاي دولت تدبير و اميد براي تداوم و پايداري اركستر، خواستار تاسيس سازمان موسيقي كشور و همچنين فرهنگستان موسيقي و تخصيص بودجه‌هاي لازم براي عرضه موسيقي اصيل ايراني در عرصه‌هاي جهاني شد. نسيم ادبي، بازيگر تئاتر هم با قدرداني از تلاش‌هاي دولت تدبير و اميد براي توسعه تالارهاي نمايشي در كشور، خواستار حمايت‌هاي تبليغاتي از هنر تئاتر در تلويزيون و همچنين افزايش بودجه كلي تئاتر شد. اين بازيگر به ضرورت حمايت از جامعه بازيگران زن در كشور اشاره كرد و ادامه داد: «مردم عاشق هنرمندان بوده و جامعه هنري نيز دلسوز، عاشق و وطن دوست هستند.»
انتقاد از صحبت‌هايي كه سايت رياست‌جمهوري منتشر نكرد
اما همان رسانه‌هايي كه صحبت‌هاي مهدي فخيم‌زاده را در دفاع از تبليغات فيلم‌ها در ماهواره در حضور رييس‌جمهوري منتشر نكردند در مقابل صحبت‌هاي محمدحسين مهدويان كه يك شب قبل‌تر در مراسم افطاري جوانان با رييس‌جمهور آنها را عنوان كرده بود، موضع ديگري گرفتند و از عدم انتشار اين صحبت‌ها در سايت رياست‌جمهوري انتقاد كرده و نوشتند كه «اين مطالب در حالي از سوي روابط عمومي فيلم «ايستاده در غبار» در اختيار رسانه‌ها قرار گرفت كه پايگاه اطلاع‌رساني رياست‌جمهوري به‌عنوان منبع اصلي خبري گزارش را منتشر نكرده است.» محمدحسين مهدويان كه در مراسم افطاري جوانان با حسن روحاني كه چهارشنبه ۹ تير ماه برگزار شد به‌عنوان نماينده جوانان در حوزه فرهنگي و هنري پشت تريبون رفته بود، در اين مراسم گفت: «بعد از انقلاب اسلامي فضايي ايجاد شد كه به نظر مي‌رسيد مي‌توان تاملات تازه‌اي در حوزه تاريخ داشت. آن زمان در سخنراني‌ها، نشست‌ها، جزوه‌ها و گفت‌وگوهاي روبه‌روي دانشگاه همه مي‌خواستند افشاگري كنند و حرف‌هاي تازه‌اي بزنند. آنها در واقع مي‌خواستند پارادايم رسمي، خشك و ابلاغي كه نظام سابق از تاريخ ارايه داده بود، عوض كرده، قهرمان‌هاي تازه‌اي يافته و تاريخ را يك بار ديگر بازخواني كنند.» مهدويان سپس با اشاره به وضعيت فعلي روايتگري تاريخ توضيح داد: «آن فضا، فضاي خيلي باارزشي بود چون تاريخ نياز به اين گفت‌وگو و كنش دارد اما الان كه ۳۷ سال از انقلاب مي‌گذرد، سوال اين است كه آيا همان جريان ادامه دارد؟ آيا ما دوباره در بند يك روايت كلاسه‌شده و خشك از تاريخ نيستيم؟ آيا در رسانه‌هاي رسمي، تلويزيون، سينما، كتاب‌هاي درسي و... گاهي با يك روايت اشتباه مواجه نيستيم؟ همه ما مي‌دانيم كه هميشه تاريخ‌نگاران نسبت به روايت‌هاي رسمي از تاريخ، ايرادهاي زيادي دارند.» مهدويان با انتقاد از نهادهاي رسمي در حوزه تاريخ پژوهشي گفت: «به نظر مي‌رسد نهادهايي كه در حوزه تاريخ پژوهش مي‌كنند، يك‌سري متون مقدس دارند. آنها چيزي را به صورت كتاب، فيلم و سريال بيرون مي‌دهند كه بعضا با حقايق تاريخي سازگاري ندارد و معمولا فضا براي اينكه روايت‌هاي مستقل از تاريخ به‌وجود بيايد، نيست. اين موضوع، خيلي مساله خطرناكي است چون تاريخ نبض هويت يك ملت است و جوان‌هاي يك جامعه از طريق بازخواني تاريخ و پيدا كردن قهرمان‌هاي خود به ميهن‌شان دلبستگي پيدا مي‌كنند. اگر باور جوان‌ها نسبت به رسانه رسمي كم شده و نسبت به روايت‌هاي تاريخي كه حاكميت ارايه مي‌دهد، ترديد كنند، گسست جبران‌نشدني‌اي ايجاد مي‌شود. در واقع فكر مي‌كنم بخشي از علت تمايل جوان‌ها به رسانه خارجي يا ماهواره‌اي به دليل همين روايت‌هاست.»