1600 صندلي ژاپني در راه آسمان ايران
پايان انتظار ۵۰ ساله ساموراييها
سياست برد–برد يكي از اصليترين سياستهايي بود كه ايران با پيگيري آن در برجام به توافقي تاريخي و مهم دست يافت. سياستي كه به نظر ميرسد ميتواند در ديگر حوزههاي اقتصادي پس از اجرايي شدن توافق هستهاي نيز آن را پيگيري كرد و در اين بين شايد صنعت هوانوردي يكي از اصليترين گزينههاي موجود بر سر راه ايران باشد. هرچند نميتوان فروش حدود ۲۵۰ فروند هواپيما به ايرلاينهاي ايراني از سوي دو شركت بوئينگ و ايرباس را براي اين دو غول صنعت هوايي جهان امري كوچك تلقي كرد تا جايي كه تنها اجرايي شدن توافق بويينگ با ايران به عنوان فرصتي براي اشتغال ۱۰۰ هزار نفر در امريكا تخمين زده ميشود، اما با توجه به جايگاه تثبيت شده اين دو شركت بزرگ شايد هنوز برخي از مديران آنها نسبت به ورود به ايران تعلل داشته باشند. با وجود آنكه هر دو طرف همچنان اعلام ميكنند مذاكراتشان با ايران براي فروش هواپيماهاي جديد ادامه دارد و ميتوان انتظار داشت در طول ماههاي آينده و در صورت رسيدن مجوز لازم از سوي اوفك اين قراردادها نهايي شود، اما منطق اقتصادي ميگويد كه ايران بايد ديگر گزينههاي خود را نيز پيگيري كند، گزينههايي كه با توجه به آنكه هنوز به شرايط ايرباس و بويينگ نرسيدهاند، اراده محكمتري براي ورود به بازار هوايي ايران دارد. در كنار دو شركت برزيلي و كانادايي امبرائر و بمبارديه كه در طول ماههاي گذشته بارها بحث ورودشان به ايران مطرح شده، اينبار مسوولان ايراني ترجيح دادند به سمت شرق آسيا حركت كنند تا جديدترين محصول ژاپنيها را براي ايرلاينهاي ايراني خريد كنند. محصولي كه قائم مقام وزير راه و شهرسازي اعلام كرده مذاكرات براي خريد آن به نقاطي اميدواركننده رسيده است و احتمالا در آيندهاي نزديك ۲۰ فروند از هواپيماهاي ژاپني به هواپيمايي آسمان اهدا خواهد شد. موضوعي كه ميتواند از يكسو براي ايران هواپيماهاي جديد تامين كند و از سوي ديگر به ژاپن براي افزايش بازار پيشروي خود براي نخستين هواپيماي مسافرتياش كمكي ويژه كند. ژاپنيها كه در تحقيق و توسعه فناوريهاي نوين تاريخي گسترده دارند براي رسيدن به نخستين هواپيماي مسافرتي خود نزديك ۵۰ سال صبر كردند. جت منطقهاي ميتسوبيشي (MRJ) كه نخستين تحقيقها براي راهاندازياش از دهه ۱۹۶۰ آغاز شد، پس از دوراني طولاني از تحقيق و توسعه بناست در ماههاي آينده نخستين پروازهاي خود در قالب شركتهاي مسافرتي را تجربه كند. ژاپنيها نخستين رونمايي از بدنه اصلي و كابين ميتسوبيشي منطقهاي را در ايرشوي ۴۷ در سال ۲۰۱۲ انجام داده است و پس از آن در چند مرحله طرحهاي نهايي شدن هواپيمايي خود را به شركتهاي هوايي مطرح جهان ارايه كردهاند.
براساس اطلاعات ارايه شده از طرف ژاپن اين هواپيما بين ۷۰ تا ۹۰ مسافر را در خود جاي خواهد داد از اينرو اگر قرارداد خريد ۲۰ هواپيماي ايران نهايي شود ژاپنيها به طور ميانگين حدود ۱۶۰۰ صندلي به ناوگان هوايي ايران اضافه خواهند كرد. اين هواپيماها كه با برد كوتاه و مصرف سوخت نسبتا پايين در پروازهاي داخلي كشور نقشي مهم ايفا خواهند كرد در كنار كمك به فعالكردن فرودگاههاي كوچك ميتواند از نظر هزينهاي نيز براي ايران بردي بزرگ به حساب بيايد.