معاملات كم رمق و استراحت بازار
ميترا فرخ پور لنگرودي
كارشناس ارشد مديريت و فعال بازار سرمايه
بورس اوراق بهادار در هفتهاي كه گذشت شاهد جوي كم رمق و متعادل بود و روند اصلاح قيمتها، در جريان معاملات گذشته، همچنان ادامه داشت. بيشتركارشناسان بازار به مشكلات نقدينگي بازار واقف و در انتظار تحولات جدي هستند. بررسي حجم و ارزش معاملات در هفته گذشته از افت هردومولفه حكايت داشت و نماگر بازار سهام با كاهش340 واحد، معادل 43/0 درصد، بيشترين افت را در بين چهار هفته مرداد ماه رقم زد و سطح 78 هزار واحدي را ترك كرده و به رقم 77879 واحد رسيد. در معاملات هفتهاي كه گذشت نگراني از ريزش بيشتر قيمتها و يا نااميدي به تداوم رشد، فشار فروش از سوي سهامداران را افزايش داد و بدين صورت نشانهاي از رونق بازار ديده نشد. با شروع روند ريزشي شاخص، بسياري اين حركت را در پوشش فاز استراحت بيان كردند البته استراحتي كوتاهمدت كه بار ديگر به رشد شاخص ميانجامد. در هفته پاياني مرداد ماه فشار فروش در گروه خودرويي با وجود افت قيمتهاي چند وقت اخير، همچنان محسوس بود. در اين ميان قطعهسازان از اقبال بيشتري برخوردار بودند و نماد «خچرخش» بسيار پرتقاضا بود و صف خريد و رشد بي وقفهاي را در طول هفته به نمايش گذاشت. معاملات بلوكي 400 ميليون سهمي روزهاي اخير «خساپا»، كه ابهاماتي را به وجود آورده بود، سبب شد تا مدير عامل شركت سرمايهگذاري رنا، در نامهاي به بورس در اين خصوص شفافسازي كند. بر طبق اطلاعيه شفاف سازي، مقرر شده است تا سقف 5/5 درصد از سهام سايپا، براي پرداخت ديون شركت توسعه سرمايه رادين، به صورت روزانه و براساس شرايط روز بازار سهام سايپا، با هماهنگي ناظر بازار به شركت سرمايهگذاري گروه صنعتي رنا منتقل شود. در اين هفته قيمت جهاني كاموديتيها كه به دليل كاهش رشد توليدات صنعتي چين و افت وام دهي بانكها فرو ريخته بود، تاثير خود را بر گروه فلزات گذاشت و موجب ريزش نمادهاي بزرگ آن شد. اين روند كه تا اواسط هفته ادامه داشت، در روزهاي پاياني با رشد جهاني قيمت كاموديتيها، برگشت. در گروه فلزي نماد «كروي» كه در پي برنده نشدن در مناقصه معدن مهدي آباد، چند روزي با فشار عرضه همراه بود، در روز آخر، معاملاتي متعادل را دنبال كرد و نماد معدني «كمنگنز» در طول هفته بسيار پر تقاضا ديده شد. در اين هفته «روي» جهاني در روز دوشنبه روز فوقالعادهاي داشت و به همراه سرب 58/1 درصد رشد قيمت را تجربه كرد. در اوايل هفته افزايش تقاضا در گروه پالايشگاهي با دادوستدهاي مثبت نماد «شتران» و «شبندر» ديده شد كه متاسفانه اين اقبال تا پايان هفته ادامه نداشت. روند رشد قيمت نفت در اين هفته افزايشي بوده و از ابتداي ماه اوت، رشد بيش از 10 درصد را، داشته است. در روزهاي مياني هفته و بدنبال توافق با كارفرما، اعتراضات طولاني كارخانه ايران ترانسفو با امضاي يك توافق شش مادهاي به پايان رسيد و نماد «بترانس» در پي خبرهايي مبني بر تلاش براي دريافت مطالبات، و افزايش توان نقدينگي و عملياتي شركت، با افزايش تقاضا و جهش قيمتي، صف خريد را تجربه نمود كه البته در روز پاياني، معاملاتي منفي را پشت سر گذاشت. در گروه دارويي در اين هفته نيز، همچنان نمادهاي «درازك»، «دفرا»، «دعبيد»، «دلقمان» و «وپخش» با صف خريد همراه بودند و معاملات نمادهاي «دبالك» و «پخش» پرتقاضا بود. در خصوص نمادهاي گروه سيماني نماد «سكارون» در پي خبر افزايش سرمايه، طي روزهاي پيشين صف خريد بي عرضهاي را به وجود آورد. به نقل از ايسنا، دبير انجمن سيمان از تفاهم با وزارت راه براي خريداري دو ميليون تن سيمان و تلاش براي استمهال بدهي كارخانجات سيمان خبر داد. در اين هفته نماد جديدي به نام «تليسه» وارد تابلوي معاملات بورس اوراق شد. اين نماد تازه وارد، به همراه نماد «اپرداز» كه چندي از ورود آن نميگذرد و در اين ميان بازدهي بالاي 60 درصد را تقديم سهامدارانش كرده است، با صف خريد سنگين و رشد قيمتي رو به رو شد. اين امر موجب تشويق بازار براي انجام عرضههاي اوليه شده است و به گفته معاون ناشران بورس، ايرانسل پس از مدتها، درخواست پذيرش را مطرح كرده و آماده عرضه در بورس شده است. در پايان اضافه ميشود همانطور كه انتظار ميرفت، با توجه به نبود محركهاي لازم و كافي براي رشد بازار، روند رو به رشد شاخص در هفته گذشته متوقف شد. در اين بين، بازار سرمايه از مزاياي تزريق نقدينگي بيبهره مانده و به نظر ميرسد به دليل حجم بسيار زياد از نقدينگي در خارج از بازار و عدم وجود ابزارهاي جديد، كه به وسيله آنها بتوان در زمان كاهش قيمتها از افت بازار جلوگيري كرد، سهامداران در زمان نزول به سرعت از بازار خارج ميشوند. در كشورهاي توسعه يافته، با كاهش قيمتهاي سهام و زماني كه بازار در مسير نزولي قرار ميگيرد، معاملات با افزايش حجم همراه شده و سهامداران در قيمتهاي منفي با انگيزه دريافت سود، وارد بازار سهام ميشوند ولي در ايران به اعتقاد بسياري از كارشناسان و فعالان بازار سرمايه، به دليل كمرنگ بودن تنوع ابزارهاي مالي و بدين ترتيب پرريسك بودن بازار، سهامداران در هنگام نزول بازار، روندي معكوس در پيش ميگيرند.