لجبازي با ايران به ضرر كشورهاي نفتخيز است
علياكبر وحيديآلآقا
كارشناس انرژي
قرار است كه اين ماه نشستي غيررسمي در الجزاير برگزار شود و روشن است كه مهمترين محور سخنان اين همنشيني كشورهاي نفتخيز، «فريز نفتي» است. در چنين شرايطي است كه باركيندو هم به تهران ميآيد تا با وزير نفت ايران گفتوگو كند. پيش از پرداختن به اين نكته حضور او چه اثري بر موضع ايران خواهد داشت بايد اين موضوع را توضيح دهيم كه اينگونه سفرها در حوزه كشورهاي عضو اوپك چندان عجيب نيست؛ زمان تصميمگيريهاي سخت و مهم براي كشورهاي صادركننده نفت، همواره رييس اوپك به اين كشورها سفر ميكند و سعي در تلطيف فضاي مذاكرات دارد. در واقع اكنون ايران نسبت به طرح فريز نفتي موضعي خاص دارد و از همينرو است كه دبيركل اوپك به عربستان هم سفر خواهد كرد.
از اين بحث كه گذر كنيم به موضوع فريز نفتي و پيوستن ايران به اين طرح ميرسيم. خب؛ طبيعي و البته مسلم است كه ايران هرگز به چنين طرحي نميپيوندد.
واقعيت آن است كه براي مدتي طولاني كشورهاي ديگر سهم ما را در بازار تصاحب كردهاند؛ پذيرفتن اين طرح از سوي ايران اصلا معني ندارد. به گمان من اين قصه هم مانند زماني است كه ايران در جنگ با عراق بود؛ آن روزها هرگاه ايران با مسالهاي مخالفت ميكرد يا اعتراضي ميكرد، با وجود اينكه عراقيها در خاك ايران بودند، از ايران ميخواستند، آتشبس را بپذيرد. تلاش كشورهاي ديگر براي اينكه ايران طرح فريز نفتي را هم بپذيرد، چيزي مشابه همان پذيرفتن آتشبس است. تا جايي كه من به خاطر دارم، باركيندو فردي عاقل است، بعيد است كه او هم به دنبال راضي كردن طرف ايراني براي پيوستن به طرح فريز نفتي باشد. به گمان من تنها هدف او از سفر به تهران و ملاقات با آقاي زنگنه، تلطيف فضا است؛ چرا كه براي او هم واضح است كه ايران فريزنفتي را نميپذيرد.
اما اين ميان اگر بخواهيم در مورد اينكه ديگر كشورها چه موضعي در برابر مستثني شدن ايران از طرح فريز خواهند گرفت سخن بگوييم، بايد تاكيد كنم كه به گمان من كشورهاي ديگر به جز آنهايي كه با ايران عداوت دارند اين موضوع را خواهند پذيرفت. اكنون كه رييسجمهوري روسيه و وزير انرژياش موضعي صريح برابر اين موضوع گرفتهاند، ممكن است ديگر كشورها هم شجاعت اين را پيدا كنند كه معافيت ايران را در عضويت اين طرح بپذيرند.
واقعيت اين است كه موضع ايران در مورد طرح فريز نفتي، موضعي سياسي نيست، بلكه كاملا منطقي است. در واقع ايران با محروميت از حق طبيعي خودش براي فروش نفت مواجه بود. در همه اين مدت ديگر كشورها توانستند سهم ايران را در بازار نفت، از آن خود كنند. حالا ايران در پي آن است كه اين سهم را پس بگيرد. طبيعي
هم است. با همه اين تفاسير بياييد فرض كنيم ديگر كشورها معافيت ايران از فريز نفتي را نپذيرند و خودشان هم وارد اين بازي نشوند، آيا ايران لطمه ميخورد؟ خير. آيا ايران وظيفه دارد آنها را توجيه كند؟ باز هم خير. به گمان من اينكه ديگر كشورها به خاطر معافيت ايران فريز نفتي را نپذيرند تنها خودشان را متضرر خواهد كرد. لجبازي در اين زمينه تنها به ضرر كشورهاي ديگر تمام ميشود؛ چرا كه امروز با طي كردن دورهاي طولاني مدت كه قيمت نفت پايين است، بسياري از كشورهاي وابسته به نفت متضرر شدهاند. تا همينجاي كار هم اين ضرر، آسيبهاي زيادي به كشورهاي نفتخيز زده است. از اين پس نيز لجبازي در مورد مساله ايران و اجرايي نشدن طرح فريز نفتي به ضرر خودشان
تمام خواهد شد.