علي جنتي خطاب به سازندگان «رستاخيز»: فيلم را هر طور مي‌خواهيد اكران كنيد
چه كساني مانع اكران فيلم درويش شدند؟
الهام نداف
هياهو براي اكران فيلم «رستاخيز» احمدرضا درويش با يك جمله وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به پايان رسيد: «ما اخيرا به آنها(سازندگان فيلم) اعلام كرده‌ايم كه شما اگر مي‌خواهيد به هر صورتي كه مايل هستيد، فيلم را نمايش دهيد. »
اين جمله كليدي علي جنتي مي‌تواند به غايله‌ها براي اكران آخرين فيلم احمدرضا درويش پايان دهد. فيلمي كه تنها يك روز طعم روي پرده ماندن را چشيد و در نهايت از پرده سينماها پايين آمد. حالا وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در حاشيه مراسم گراميداشت هفته دفاع مقدس، به نمايش فيلم «رستاخيز» در آيين افتتاحيه سينما آزادي آبادان واكنش نشان داده است. اين اكران شايبه ناهماهنگي ميان حوزه هنري و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي را به وجود مي‌آورد. اما جنتي در مورد اين شايبه اين‌طور پاسخ داد: «ما اعلام كرده‌ايم كه بروند اكران كنند، مشكلي ندارد. سازندگان فيلم «رستاخيز» از ما به جهت آنچه خسارت‌هاي مالي ناشي از تعلل وزارت ارشاد در تصميم‌گيري در اكران اين فيلم عنوان كرده‌اند، شكايت كرده‌اند. ما هم تقاضاي تجديدنظر كرده‌ايم، پس بايد در اين مرحله، پرونده مورد رسيدگي قرار گيرد. آنها ادعا كرده‌اند در اثر اكران نكردن فيلم‌شان از طرف ما، خسارت ديده‌اند. آنها مي‌خواستند حضرت ابوالفضل(ع) را با چهره باز نمايش دهند و ما هم بارها گفته‌ايم كه چهره را بايد بپوشانند. حالا تفاوت ميان اين دو موضوع، چقدر است و آيا اصلا مشمول خسارت مي‌شود يا نمي‌شود، موضوعي است كه در دادگاه مشخص مي‌شود. اما ما اخيرا به آنها اعلام كرده‌ايم كه شما اگر مي‌خواهيد به هر صورتي كه مايل هستيد، فيلم را نمايش دهيد. »اين اظهارنظر وزير، تعجب اهالي سينما و برخي مديران فرهنگي وزارت ارشاد را در پي داشت. غلامرضا فرجي، سخنگوي شوراي صنفي نمايش بعد از انتشار اين خبر، در گفت‌وگو با «اعتماد» عنوان كرد كه حرف‌هاي جنتي را خوانده و اين اتفاق را به فال نيك مي‌گيرد. فرجي عنوان كرد كه در صورت تاييد اين مساله، به زودي با تهيه‌كننده «رستاخيز» قرار مي‌گذاريم تا زماني را براي اكران فيلم مشخص كنيم و قرارداد ببنديم. با وجود خبر خوب اكران «رستاخيز» اما اين سوال همچنان بي‌پاسخ باقي مي‌ماند كه چطور مشكل فيلم مرتفع شد و مخالفان اكران آن چه كساني بودند؟ براي رسيدن به پاسخ اين پرسش مرور اظهارنظرهاي مديران و مسوولان فرهنگي و كارگردان از ارديبهشت سال 94 تا امروز خالي از لطف نيست. نخستين بار ارديبهشت 94 بود كه فرجي از اكران «رستاخيز» بدون اصلاحات و همزمان با عيد فطر همان سال خبر داد.
ارديبهشت94
درويش: در مرحله اكران تمام وجود مرا ترس فرا گرفته است كه سكان‌داران عرصه فرهنگ كه به درستي از هنرمندان مي‌خواهند كه در قواره افق فرهنگي كشور فيلم بسازند، چگونه حالا كه اين فيلم ساخته شده است مي‌خواهند از آن حمايت كنند؟!
خرداد 94
يكي از مراجع قم: ائمه عليهم السلام و امامزادگان عظيم‌الشأن مانند حضرت اباالفضل العباس عليه السلام بالاتر از آن هستند كه در فيلم و غير آن تصويرشان نشان داده شود و اين عمل جايز نيست.
مومني شريف، رييس حوزه هنري: منتقدان پس از ديدن نسخه جديد فيلم آن را قضاوت كنند. ايرادهايي كه به ساخت فيلم‌هاي مذهبي گرفته مي‌شود باعث نشود سينماي ايران جرات ساخت فيلم‌هاي ديني - تاريخي را نداشته باشد.
درويش: در نشان دادن چهره و موضوعات ديگري همچون زيبايي‌شناختي رويدادها، به متخصصان امر مراجعه و به نظر مراجع زيادي توجه شده است.
تير 94
سيد علي طاهري، سخنگوي كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي: اگر اشكالات اين فيلم تاكنون برطرف نشده باشد، وزارت ارشاد نبايد اجازه اكران آن را صادر كند و اگر چنين اجازه‌اي از سوي وزارت ارشاد داده شده باشد اعضاي كميسيون بر پاسخگويي وزير در اين زمينه تاكيد دارند.
سازمان سينمايي: اكران فيلم سينمايي «رستاخيز» تا تامين نظر برخي مراجع بزرگوار تقليد به تعويق مي‌افتد.
مرداد 94
نوش آبادي: ما با يك افكت نور سعي مي‌كنيم با همكاري كارگردان و تهيه‌كننده فيلم مشكل «رستاخيز» را برطرف كنيم.
روابط عمومي فيلم: با وجود برگزاري جلسات متعدد و پيگيري‌هاي انجام شده هنوز هيچ سند رسمي مبني بر شرايط تعليق تعويق و احقاق حق اين فيلم در اكران، از هيچ مرجع صالح قانوني صادر نشده است.
حجت‌الله ايوبي: از تمام حقوق مادي و معنوي سازندگان اين فيلم فاخر دفاع مي‌كنيم اما به هر حال حق معنوي صاحب اثر است كه بخواهد فيلمش را همان‌گونه كه ساخته نمايش بدهد و شايد دوست نداشته باشد كارش را تغيير دهد.
علي جنتي: در آن مقطع زماني من احساس كردم يك عده عناصري مي‌خواهند عليه دولت و فعاليت‌هايش، تظاهراتي را به عنوان دفاع از تاريخ عاشورا راه بيندازند و به دنبال بهانه‌گيري هستند، بنابراين ما اكران اين فيلم را به تعويق انداختيم.
سردار جزايري: در تعليق اكران «رستاخيز»، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي قدري عجله كرد. برخي اطلاعات حاكي است عده‌اي كه جلوي يكي از سينماهاي تهران تجمع و حتي اقدام به قمه زني كرده بودند وابسته به جريان معروف «اسلام انگليسي» بوده‌اند و اسناد و مدارك آن در اختيار نهاد مسوول است.
جنتي: ما به كارگردان اعلام كرده‌ايم هاله‌اي از نور روي چهره حضرت ابوالفضل بيندازد كه اگر چنين شود ما هيچ مشكلي در اين زمينه نداريم. همچنان كه صدا و سيما كه كاملا زيرنظر مستقيم مقام معظم رهبري اداره مي‌شود نيز در سريال مختار بخش‌هاي مربوط به حضرت ابوالفضل را به‌طور كامل حذف كرد.
احمدرضا درويش: من همه افراد را چه كساني كه فيلم را دوست داشتند و چه كساني كه نداشتند و علي‌الخصوص مسوولان فرهنگي را به راستگويي دعوت مي‌كنم چون تاكيد بر اصول اخلاقي، مهم‌ترين ميراثي است كه بايد به آن توجه كنيم.
شهريور94
جنتي: در ابتدا نظر كارگردان و كساني كه فيلمنامه را بررسي كردند اين بود كه اشكالي ندارد چهره حضرت ابوالفضل(ع) نمايش داده شود، اما بعدا معلوم شد كه در اين زمينه اتفاق نظر وجود ندارد.
درويش: فيلم رستاخيز اكران شد. كساني تصميم گرفتند و سرنوشت ديگري براي فيلم رقم زدند. ما در مرحله اكران فيلم نيستيم چرا كه فيلم اكران شده و سينماي ايران يك اكران دارد. اكران 2 و 3 براي سينماي قبل از انقلاب بوده است.
جنتي: بيشترين فيلمي كه تا امروز حمايت كردم فيلم «رستاخيز» بوده است و از اين اثر سينمايي به عنوان فيلم فاخر تعريف كردم. به ما حق بدهيد ما به ديدگاه فقهي مراجع احترام بگذاريم زيرا كشور ما يك كشور ديني است.
نوش‌آبادي: هنوز بحث اكران اين فيلم در كشور مشخص نيست ولي براي اكران آن در كشورهاي ديگر مانعي وجود ندارد.
درويش: من تا لحظه تصميم‌گيري براي پايين آوردن فيلم از پرده توسط دولت، در جريان كار نبودم و اين نكته مهمي است. چطور مي‌شود در عرصه فرهنگ، تصميمي شتابزده در مورد اثري كه داراي مجوز است و بنابر تاييد مقامات عاليرتبه فرهنگي كشور تمام مجوزهاي شرعي و قانوني را دارد، گرفته شود و مولف اثر اصلا در جريان نباشد؟!
آبان 94
نوش آبادي: دوست داريم با اقدام هنرمندانه‌اي مثلا با استفاده از افكت‌هاي نوري، اين مشكل حل شود تا اين فيلم به سرعت روي پرده سينما برود.
جنتي: محتواي اين فيلم مشكلي ندارد؛ مشكل فقط نشان دادن چهره حضرت عباس(ع) است كه ما هم به كارگردان اعلام كرده‌ايم براي رفع اين مشكل بر روي چهره حضرت عباس(ع) هاله‌اي از نور بگذارد اما كارگردان مصر است كه چهره حضرت عباس(ع) در فيلم باشد.
وزير ارشاد در ديدار با آيت‌الله وحيد خراساني: تمام تلاش‌مان اين بوده است تا نظر مراجع عظام تقليد تامين شود.
آذر 94
نوش‌آبادي: شايد خود كارگردان «رستاخيز» هم فكر نمي‌كرد فيلمي بسازد كه تا اين حد مورد بحث و مناقشه قرار گيرد. خود اين بحث‌ها هم به‌نوعي تبليغ براي فيلم است.
درويش: ظاهرا آقاي نوش آبادي فضاي فرهنگ و سينما را مسابقه فوتبال فرض گرفته‌اند و الان توپ را زير پاي سازندگان «رستاخيز» انداخته‌اند. اصلا حواس‌شان نيست اين توپي كه زير پاي ما انداخته‌اند توپ جنگي است. از نظر سازندگان «رستاخيز» اين فيلم در تاريخ 24 تير ماه 1394 اكران شده است و توسط ارشاد كه نقش داوري داشته و مجوز براي مسابقه صادر كرده به تعليق درآمده است.
جنتي: اصلاحات درباره فيلم رستاخيز بايد انجام شود. اين موضوع تنها نظر من نيست و نظر مجموعه مسوولان نظام است. حتي آقاي رييس‌جمهور نظرش اين است كه مي‌توانند هاله‌اي از نور بر چهره حضرت ابوالفضل(ع) بيندازند.
استعفاي درويش از شوراي عالي سينما: نمونه بارز اين عملكرد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي عدم وجود ضمانت لازم اجرايي و حقوقي در صدور مجوزهاي صادره و بلاتكليفي مادي و معنوي صاحبان آثار هنري در لغو مجوزهاي صادره از سوي آن وزارت است.
فروردين 95
محسن مومني شريف: يك فيلم سينمايي(رستاخيز) توسط عده‌اي از هنرمندان ساخته شده بود كه سال‌ها عمرشان را پاي آن گذاشته بودند و كارشناسان هم نظر مثبتي به آن داشتند اما با وجود ميل نظام از اكران در ايران و خارج بازماند و معلوم نشد چرا اين طور شد.
تير 95
درويش: صداي من به رييس‌جمهوري نمي‌رسد؛ آقاي چيت‌چيان! از شما خواهش مي‌كنم پيام مرا به رييس‌جمهوري برسانيد تا تمهيدي انديشيده شود و اين فيلم نمايش داده شود؛ تنها خواسته من اين است. ساخت اين فيلم متكي به سرمايه عاشقان اهل‌بيت بوده و مشكل نمايش آن هم تنها با تدبير رييس‌جمهوري حل مي‌شود و بنده اميدي به وزارت ارشاد ندارم.
شهريور 95
نوش آبادي: «رستاخيز» اشكال‌هايي از لحاظ محتوايي و تصويري دارد كه تا به حال رفع نشده است و اگر قرار باشد اكران شود بايد اين مشكلات مرتفع شود.
جنتي: بيشتر مراجع محترم و علما و برخي شخصيت‌هاي ديني و مذهبي تاكيدشان اين بود كه بايد چهره مبارك حضرت ابوالفضل العباس(ع) پوشانده شود كه ما هم چند ماه پيش به عوامل اين فيلم اعلام و حتي راهكار هم ارايه داديم كه روي چهره مبارك آن حضرت افكت نور بزنند ولي متاسفانه آنها نه تنها اين كار را نكردند بلكه اقدام به شكايت كردند.
ايوبي: تلاش مي‌كنيم سرنوشت نهايي اين فيلم اكران آن باشد.
درويش خطاب به حاتمي كيا: اتفاقاتي كه بر «رستاخيز» گذشت چيزي جز زيبايي، تجربه و عبرت نديدم. «رستاخيز» شناسنامه من است. «رستاخيز» هويت من است، جان و روح من است. اميدوارم كه شناسنامه من را به رسميت بشناسند.