وزير خارجه آلمان به همتاي ايراني‌اش درباره سفر گنجينه موزه نامه نوشت
نگراني‌ها يكي دو تا نيستند!
علي مطلب‌زاده
علي مرادخاني، معاون هنري وزارت ارشاد و دبير نمايشگاه گنجينه موزه در خارج از كشور اين روزها فعال‌تر از هميشه است. سيدرضا صالحي اميري، وزير جديد ارشاد چند روزي است كه كار خودش را در اين سمت شروع كرده و به گفته مرادخاني قرار است تصميم نهايي را در مورد سفر گنجينه موزه به خارج از كشور را براي يك نمايشگاه هشت‌ماهه در موزه‌هاي برلين و رم بگيرد؛ اتفاقي كه چگونگي رخ دادن يكي از دغدغه‌هاي اهالي هنرهاي تجسمي در طول اين چندماه بوده است و حالا علي مرادخاني، كه بعد از كنار رفتن مجيد ملانوروزي، مديركل دفتر امور هنرهاي تجسمي و رييس موزه هنرهاي معاصر تهران از سمت دبيري اين نمايشگاه اين مسووليت را بر عهده گرفته است خبر از طي مراحلي قانوني براي برگزاري اين نمايشگاه مي‌دهد كه پيش‌تر ملانوروزي در گفت‌وگو با «اعتماد» از انجام و طي اين مراحل خبر داده بود. يكي از اين موارد در هفته گذشته اتفاق افتاد، آنجا كه علي مرادخاني با اشاره به اينكه قبلا هم چندباري با مجوز وزير ارشاد برخي از آثار اين گنجينه در رويدادهاي بين‌المللي به نمايش گذاشته مي‌شد به خاطر اينكه اين نمايشگاه خاص وسعت زيادي پيدا كرده از تلاش براي برگزاري اين نمايشگاه از طريق ديگر مجوزهاي دولتي خبر داد و با اين حساب اين موضوع به اطلاع سازمان بازرسي كل كشور، مجلس شوراي اسلامي، ديوان محاسبات و حتي سفارت ايران در ايتاليا هم رسيده است. اما اين‌بار نوبت به طرف آلماني اين نمايشگاه رسيد تا او هم وارد عمل شود. وزير امور خارجه آلمان نامه‌اي براي سفر بخشي از گنجينه موزه هنرهاي معاصر تهران به برلين نوشته است تا اين برنامه حتما اجرايي شود. نامه‌اي كه روز گذشته منتشر شد و در بخشي از اين نامه فرانك والتر اشتاين ماير، وزير امور خارجه جمهوري فدرال آلمان خطاب به همتاي ايراني خود محمدجواد ظريف آثار گنجينه موزه هنرهاي معاصر ايران را ضمانت كرده و نوشته بود؛ «طبق گزارشات، مطلع شده‌ام كه در تهران نگراني‌هايي در خصوص به امانت سپردن اين آثار وجود دارد. با كمال ميل از اين فرصت براي از بين بردن اين نگراني‌ها استفاده مي‌كنم. طبق قوانين آلمان، همانند آنچه در موزه معاصر تهران مرسوم است، برگه ضمانت عودت آثار براي اين گنجينه صادر مي‌شود كه در آن تضمين مي‌شود كه تمامي آثار بايد به موزه هنرهاي معاصر تهران بازگردانده شود و تا هنگام عودت آثار، هيچ گونه شكايت دادگاهي جهت تحويل، ضبط، توقيف يا اقدامات اجرايي مجاز نيست.» اين تضمين يكي از آن اتفاقاتي است كه بر اساس صحبت‌هاي مجيد ملانوروزي در گفت‌وگويش با «اعتماد» انتظار مي‌رفت خيلي وقت پيش افتاده باشد. اما علي مرادخاني عصر روز جمعه بار ديگر توپ را در زمين وزير جديد ارشاد انداخت تا براي دومين بار اعلام كند تا وقتي همه موافقت‌ها براي ارسال گنجينه هنرهاي معاصر به برلين و رم حاصل نشود اين آثار ارسال نخواهند شد و در حال حاضر منتظر نظر وزير جديد فرهنگ و ارشاد اسلامي در رابطه با اين نمايشگاه هستند. علي مرادخاني، اين موضوع كه چنين نمايشگاهي بايد مصوبه هيات وزيران را داشته باشد و اين مصوبه به مجلس ارسال شود را هم تكذيب كرد؛ «در مورد ارسال گنجينه موزه هنرهاي معاصر به برلين و رُم داستان‌هايي گفته مي‌شود كه واقعيت ندارد. » مرادخاني از نامه وزير امور خارجه آلمان هم خبر داده بود و با توضيحاتي كه تا به حال بارها داده شده اما قانع‌كننده نبوده‌اند در مورد موافقت با اين نمايشگاه در زمان علي جنتي صحبت كرد؛ «در زمان آقاي جنتي كليه موافقت‌ها براي ارسال اين آثار در سطح وزارتخانه گرفته و گزارش آن به دولت ارايه شد. با رفتن آقاي جنتي منتظر هستيم تا نظر آقاي صالحي‌اميري را در اين مورد بدانيم. اگر اين رويداد اتفاق بيفتد، مطمئن باشيد با نظر موافق وزارتخانه، دولت و هر ارگان ديگري كه لازم باشد مانند ديوان محاسبات و سازمان بازرسي كل كشور خواهد بود. گنجينه مربوط به دولت است و در نهايت دولت بايد درباره آن تصميم بگيرد. »او در پاسخ به اين سوال هم كه آيا كميسيون فرهنگي مجلس با ارسال اين آثار به خارج از كشور موافق است يا نه از نظر «بسيار موافق» اعضاي كميسيون فرهنگي خبر داد؛ «موافقان و مخالفان اين اتفاق تكليف خود را نمي‌دانستند. ما در اين كميسيون حاضر شديم و شرح ماوقع داديم و اعلام مي‌كنيم تا جايي كه نظرات موافق اساسي در اين ميان نباشد، هيچ‌چيز از جايش تكان نمي‌خورد. » اما بخش پاياني صحبت‌هاي علي مرادخاني در نوع خود جالب است. به نظر او اين اتفاق يكي از مهم‌ترين اتفاقات ۵۰ سال اخير اروپاست چرا كه قرار است آنها آثاري را ببينند كه در طول ۴۵ سال گذشته جز تعدادي از آنها ديده نشده است. اين صحبت‌ها درست در نقطه مقابل صحبت‌هايي است كه مجيد ملانوروزي در گفت‌وگويش با «اعتماد» به آن اشاره كرده بود؛ «شما فكر مي‌كنيد آنها كشته مرده اين گنجينه ما هستند. اين آثار با توجه به كارهايي كه آنها دارند اصلا هم مهم نيستند. اين كارها در حقيقت براي ما اينقدر مهم به نظر مي‌رسند. » به هر حال گويا تصميم نهايي در مورد برگزاري يا عدم برگزاري چنين نمايشگاهي يكي از فتح باب‌ها در واكنش‌هاي صالحي‌اميري براي شروع كارش در مجموعه وزارت ارشاد باشد، تصميمي كه بدون شك بر آينده هشت ماه كاري او در برخورد با حاشيه‌ها و دست‌كم اعتماد جامعه تجسمي به وزير جديد ارشاد تاثير خواهد گذاشت.