حمله منتقدان به اختيارات رييس‌جمهور

  احسان بداغي  /  تاكتيك منتقدان عوض شده؛ قبلا تلاش‌شان اين بود كه گزينه‌هاي دولت دست خالي از بهارستان برگردند، حالا مي‌خواهند كاري كنند كه اصلا پاي گزينه دولت به بهارستان نرسد. ديروز درخواست پس گرفتن وزير پيشنهادي علوم رسما مطرح شد، درخواستي كه برخي اعضاي هيات رييسه چند روزي تلاش كردند تا آن را به نوعي مسكوت بگذارند تا بلكه رنگ و لعاب شعار «تعامل دولت و مجلس» خدشه بيشتري برندارد. اين شعارها اما ديگر براي طيف مخالف دولت خيلي مهم نيست، پيام آنها به حسن روحاني روز به روز صريح‌تر مي‌شود. در جريان معرفي نيلي به مجلس از «راي ندادن» به او سخن مي‌گفتند و حالا يك قدم جلوتر آمده و كار را به درخواست تغيير گزينه كشانده‌اند. در اين شرايط از دست طيف معتدل‌تر هيات رييسه هم كاري بر نمي‌آيد؛ آنها از سه‌شنبه هفته گذشته موضوع درخواست برخي نمايندگان براي پس گرفتن وزير معرفي شده توسط رييس‌جمهور را مرتب تكذيب كرده‌اند. اما حالا يكي از همان اعضاي هيات رييسه گفته كه «با توجه به نظر منفي مجلس درباره آقاي دانش آشتياني، از رييس‌جمهور درخواست داريم در تصميم خود تجديدنظر كرده و فرد ديگري را جايگزين وزير پيشنهادي علوم كند». حالا خيلي از شواهد حكايت از آن دارد كه بايد سخنان ديروز ضرغام صادقي در گفت‌وگو با خبرگزاري ميزان را جدي گرفت. مخصوصا واكنش بهروز نعمتي، سخنگوي هيات رييسه به اين سخنان را كه در اظهارنظري نه چندان مطمئن و قاطع به خبرگزاري ايلنا گفته كه «من چنين موضوعي را بعيد مي‌دانم و چيزي در اين مورد كه هيات رييسه براي پس گرفتن اين نامه تلاش كرده باشد را نشنيده‌ام. » با اين وجود بهروز نعمتي هم تاييد كرده كه «پيش از اين رايزني‌هايي صورت گرفته بود كه آقاي دانش‌آشتياني به عنوان وزير به مجلس معرفي نشوند اما جديدا چيزي در اين مورد مطرح نشده است و من بعيد مي‌دانم كه هيات رييسه مجلس شوراي اسلامي تلاش جديدي براي منتفي شدن جلسه راي اعتماد وزير پيشنهادي علوم كرده باشد». نخستين بار خبر رسمي اين دست تلاش‌ها را علي كاييدي، عضو فراكسيون اصولگرايان مجلس مطرح كرد و از تماس برخي نمايندگان با اسحاق جهانگيري در شب قبل از معرفي دانش‌آشتياني خبر داد كه در آن از دولت خواسته بودند از معرفي او به مجلس خودداري كند. اما جدي‌ترين تلاش‌ها سه‌شنبه هفته قبل، يعني روز معرفي گزينه وزارت علوم به مجلس انجام شده بود، جايي كه زير فشار منتقدان دولت قرائت نامه معرفي دانش‌آشتياني به مجلس سه ساعت به تاخير افتاد. آن روز برخي از نمايندگان همچنان اصرار داشتند كه دولت بايد گزينه خود را پس بگيرد و نهايتا حسن روحاني چنين درخواستي را اجابت نمي‌كند. جريان تلاش‌هاي روز سه‌شنبه هفته گذشته تاكنون مورد تاييد رسمي قرار نگرفته اما سخنان روز جمعه كاييدي و مهم‌تر از آن سخنان ديروز ضرغام صادقي، عضو هيات رييسه مجلس گواه آن است كه چنين تلاشي در آن روز اصلا بعيد نبوده است، مخصوصا اينكه هنوز مجلس واكنشي جدي و قاطعانه به درخواست طيفي از نمايندگان براي پس گرفتن وزير معرفي شده، نشان نداده است. البته واضح است كه روساي مجلس هم نمي‌توانند به راحتي چنين موضوعي را تكذيب كنند، چرا كه به جز سخنان صريح و روشن كاييدي و صادقي، ديگر اظهارنظرهاي طيف مخالف دولت هم چيزي جز پيغام تغيير گزينه وزارت علوم را براي دولت در بر نداشت. وقتي كه جمع قابل توجهي از نمايندگان از دولت مي‌خواهند كه «گزينه‌يي همسو با مجلس معرفي كند»، مي‌توان دريافت كه برخي از تصميمات مهم درباره دانش آشتياني از قبل گرفته شده و رايزني با كميسيون‌ها و فراكسيون‌ها و همين طور حضور در صحن علني خيلي در راي مجلسي‌ها تاثير نخواهد گذاشت؛ اين يعني آنكه بهتر است گزينه دولت به مجلس نيايد. همان چيزي كه كاييدي و ضرغام صادقي گفته‌اند. ضرغام صادقي پاي هيات رييسه را هم به موضوع باز كرده و افزوده «نمايندگان مجلس به ويژه هيات رييسه قوه مقننه در تلاش است كه فضاي آرامي بر محيط‌‌هاي دانشگاهي كشور حاكم باشد به همين علت دولت بايد گزينه‌يي را بر تصدي وزارت علوم به مجلس معرفي كند كه اولويت‌هاي اوليه صلاحيت عمومي مجلس را داشته باشد». تاكيد صادقي بر نقش هيات رييسه، واكنش كم‌‌رمق و نامطمئن بهروز نعمتي و سكوت چهره‌هاي تاثيرگذار مجلس شايد نشاني از اين باشد كه اين عضو منتقد دولت در هيات رييسه مجلس چندان هم درباره تلاش‌ها براي تغيير گزينه وزارت علوم بيراه نمي‌گويد. در مقابل موضع دولت هم مقاومت در برابر اين خواست منتقدان است.
هر چند خبر مخالفت رييس‌جمهوري با اين درخواست در روز سه‌شنبه بطور غير رسمي منتشر و هيچگاه تاييد يا تكذيب نشد اما سخنان ديروز معاون نظارت و هماهنگي معاونت پارلماني رييس‌جمهور كه معتقد است «دولت بناي تغيير دادن گزينه پيشنهادي وزارت علوم را ندارد و دانش آشتياني يك گزينه كاملا دور از حاشيه‌هاي سياسي است»، واكنش روشني به تلاش منتقدان و مخالفان دولت است. قبلا هم رييس‌جمهوري با تركيب گزينه‌هايي كه براي وزارت علوم روي ميز مجلس از 14 ماه پيش تاكنون گذاشته، نشان داده كه همچنان سعي دارد تا سياست‌هاي خودش را در اين مجموعه جلو ببرد.  اما حساسيت نمايندگان بيش از اينها است، از يك سو طرح علني درخواست پس‌گيري گزينه پيشنهادي و از سوي ديگر ورود مستقيم چهره‌هايي موثر چون غلامعلي حدادعادل به آوردگاه معرفي دانش‌آشتياني به مجلس تاكنون هيچ نمونه ديگري نداشته است. طيف منتقدان دولت تا پيش از اين اگر حرفي داشتند به عنوان موضع خود نسبت به دولت مطرح مي‌كردند و حالا به همراه همه آن انتقادات تكراري، از رييس‌جمهوري مي‌خواهند تا بنا به خواست آنها از «اختيارات» خود استفاده كند؛ خواستي كه نه دولت قصد پذيرش آن را دارد و نه منتقدان قصد عقب‌نشيني از آن.