باراك اوباما در كاخ سفيد ميزبان رييسجمهور منتخب بود
نخستين ديدار در معذوريت
گروه جهان
ماهها بود كه ميگفت دونالد ترامپ، نامزد جمهوريخواهان در انتخابات رياستجمهوري شايسته اين پست نيست و تهديدي براي امريكا است كه هرگز و هرگز نبايد به كاخ سفيد برسد.
سالها بود كه امريكايي بودن باراك اوباما را زير سوال ميبرد و اصرار داشت بگويد كه نخستين رييسجمهور سياه پوست امريكا ضعيف است و او را يك مصيبت ميخواند.
با چنين سابقهاي هر دو روز پنجشنبه در كاخ سفيد براي نخستينبار با هم روبه رو شدند. 90 دقيقه در دفتري كه در هشت سال گذشته باراك اوباماي دموكرات در آن نشست و برخاست داشته با هم صحبت كردند و روبه روي دوربينهاي خبرنگاران با هم دست دادند. حداقل جلوي دوربين گفته شد كه رييسجمهور فعلي و ساكن آتي كاخ سفيد اختلافهاي تلخ چند سال گذشته را به حاشيه راندهاند.
صبح روز پنجشنبه، كاركنان دولت اوباما در كاخ سفيد به صف شدند. چهرههايي مغموم كه از لبخندهاي ماسيده بر لبهايشان و چهرههاي بيرمقشان پيدا بود كه رييسجمهور جديد را نميپسندند. درست مانند جو بايدن، معاون اول باراك اوباما كه روز چهارشنبه زماني كه اوباما دوشادوش وي نتيجه انتخابات امريكا را رسما پذيرفت، دستها را به نشانه پناه بردن به خدا صليب وار بر سينه كشيد. دونالد ترامپ در حالي براي ملاقات سنتي با رييسجمهور فعلي به واشنگتن آمد كه شهرهاي متفاوت امريكا شاهد راهپيماييهاي اعتراض آميز نسبت به نتيجه انتخابات بود. امريكاييها فرياد ميزدند: او رييسجمهور ما نيست اما ترامپ در جامه رييسجمهور و كليددار جديد كاخ سفيد مهمان اوباما و خانوادهاش شد.
هر دو تلاش كردند كمترين عكسالعملها را در چهرههايشان هويدا كنند. اوباما پس از ديدار 90 دقيقهاي با ترامپ مقابل خبرنگاران نشست و گفت: ميخواهم هم به شما و هم به رييسجمهور منتخب تاكيد كنم كه ما هركاري كه از دستمان بربيايد براي موفقيت شما در دولت آتي انجام خواهيم داد.
نخستين رييسجمهور سياهپوست امريكا، نخستين گفتوگو با چهلوپنجمين رييسجمهور اين كشور را فوقالعاده خواند و تاكيد كرد كه از ميزان علاقه ترامپ براي كار با او و تيمش اميدوار شده است.
دونالد ترامپ كه به نظر ميرسيد عصبي است و كنار باراك اوباما راحت ننشسته است، رييسجمهور را مردي خوب توصيف كرد. وي همچنين اعلام كرد كه ملاقات با اوباما براي وي افتخار بزرگي بوده و با اينكه پيش بيني ميكرده مكالمه آنها نهايتا 15 دقيقه طول بكشد 90 دقيقه صحبت كردهاند. در حالي كه اوباما و ترامپ تلاش ميكردند مقابل دوربينها تماس چشمي با هم نداشته باشند اما ترامپ رو به اوباما كرد و گفت: براي شما احترام بسياري قايل هستم. در خصوص مسائل مختلفي با هم بحث كرديم كه برخي از آنها خوب بود و در برخي از آنها با سختيهايي روبهرو بوديم. از رابطه و مشورت با رييسجمهور در آينده استقبال ميكنم.
برخي رسانههاي غربي با توجه به اينكه ترامپ پيش از اين هيچ منصب اجرايي را تجربه نكرده بود، پيش بيني ميكنند كه در قريب به دو ماه و نيم باقيمانده، اوباما با وي ديدارهاي بيشتري داشته باشد تا چند و چونهاي حضور در كاخ سفيد را براي وي بيشتر توضيح بدهد. جان ارنست، سخنگوي كاخ سفيد در اين خصوص ميگويد: اين ديدار عجيبتر از چيزي بود كه پيشبيني ميشد.
دو طرف نه تنها با هم در خصوص مسائل سياست خارجي و داخلي ديدار رايزني كردند اما مساله ديگر اين است كه ترامپ بايد خود را براي روز نخست حضور در كاخ سفيد هم مهيا كند. از روز جمعه، رييسجمهور منتخب هر روز به اسناد طبقهبنديشدهاي كه روي ميز اوباما قرار ميگيرد و در آن در خصوص تهديدهايي كه امريكا با آن روبهرو است، نوشته شده و همچنين حاوي اطلاعات بسيار محرمانه است دسترسي پيدا خواهد كرد. دونالد ترامپ براي حضور در كاخ سفيد راه بسيار طولاني را آمد و بسياري هرگز گمان نميكردند كه وي از پلههاي كاخ سفيد بالا بيايد. با اينهمه شخص او با اوباما با عنوان رييسجمهور صحبت كرد و همسرش ملانيا نيز با ميشله اوباما به عنوان بانوي اول بعدي امريكا چاي نوشيد و از وضعيت زندگي در كاخ سفيد سوال كرد. برخلاف سنت هميشه رييسجمهور فعلي و آتي با هم و شانهبهشانه خانوادههايشان با هم عكس يادگاري نگرفتند.
ترامپ پس از كاخ سفيد هم راهي كنگره شد تا با رهبران حزب جمهوريخواه ديدار كند كه در جريان رقابتهاي انتخاباتي بسياري از آنها رابطه پرتنش و تلخي را با وي تجربه كرده بودند. جمهوريخواهاني كه نميخواستند وي را به عنوان نامزد حزب خود بپذيرند اما اكنون با همان نامزد در كاخ سفيد به عنوان رييسجمهور آينده امريكا روبهرو هستند. ترامپ پس از ديدار با روساي دو مجلس در حالي كه معاون اول وي مايك پنس نيز كنارش ايستاده بود به خبرنگاران گفت كه دولت وي به محض شروع كار همانطور كه وعده داده مالياتها را كاهش خواهد داد و اصلاحاتي را هم در طرح خدمات درماني كه اوباما در سال 2010 به تصويب رسانده و اجرايي كرده بود، ايجاد ميكند. پال رايان كه رياست مجلس نمايندگان را بر عهده دارد پس از ديدار با ترامپ اعلام كرد كه خوشحال است كه كاخ سفيد و كنگره يك جبهه شدهاند و ميتوانند با ترامپ كار كنند. ترامپ پس از ديدار با رهبر اكثريت سنا، ميتچ مككانل هم تاكيد كرد كه سه اولويت اصلي وي پس از به دست گرفتن سكان كاخ سفيد، كنترل روند ورود مهاجران به امريكا و سامان بخشي به وضعيت مرزها، ايجاد اشتغال و اصلاحات در طرح خدمات درماني اوباما خواهد بود.
به نظر ميرسد كه ترامپ پس از پيروزي در انتخابات و شعار « من رييسجمهور همه هستم» از برخي مواضع هيجاني و آني خود كه در جريان رقابتهاي انتخاباتي گرفته بود، فاصله بگيرد. روز پنجشنبه، يكي از جنجاليترين طرحهاي ترامپ در زمان رقابتهاي انتخاباتي كه ممنوعيت ورود مسلمانان به امريكا بود از روي وبسايت وي حذف شد. البته اين حذف تنها چندساعت طول كشيد و دوباره مطالب فوق روي سايت منتشر شد و مديران اجرايي ترامپ ادعا كردند كه خطاي فني منجر به حذف چند دقيقهاي آن طرح شده بود. پس از ديدار ترامپ با مككانل، خبرنگاران از وي در خصوص حذف اين طرح و اينكه ايا اين طرح را براي تصويب به كنگره خواهد داد يا خير، سوال كردند كه رييسجمهور آينده امريكا از پاسخ دادن به آن سرباز زد. از سوي ديگر، نوت گينگريچ كه از اعضاي بسيار فعال در كمپين انتخاباتي ترامپ بوده و برخي از او با عنوان گزينه احتمالي پست وزارت امور خارجه در دولت ترامپ نام ميبرند، اعلام كرد كه به نظر نميرسد ترامپ وقت زيادي را صرف وادار كردن مكزيك به پرداخت هزينه ديوارسازي در مرز دو كشور كند. اين در حالي است كه دو مساله و طرح فوق در كنار ديگر اظهارنظرهاي جنجالي و بعضا گستاخانه ترامپ بود كه در جريان كارزارهاي انتخاباتي وي را نه فقط در ميان دموكراتها كه در ميان جمهوريخواهان هم بدنام كرده بود.
معترضاني كه ترامپ را نميخواهند
«تازه يك انتخابات باز و موفق را پشت سرگذاشتهايم. اكنون معترضان حرفهاي كه توسط رسانهها تحريك شدهاند دست به اعتراض در خيابانها زدهاند، اين عادلانه نيست.» اين مساله را دوست دارم كه گروه كوچكي از معترضان نسبت به اين كشور احساس غيرت دارند. ما دوباره يكي خواهيم شد و افتخار خواهيم كرد.
دونالد ترامپ از اعتراضهاي سرتاسري كه نسبت به وي صورت ميگيرد، راضي نيست و اين نارضايتي را با توييتهاي بالا نشان داده است. در چند روز پس از انتخابات سراسري در امريكا، نيويورك، شيكاگو، لسآنجلس، سانفرانسيسكو و ديترويت شاهد اعتراضهاي گاه تند و نيز و گاه مسالمتآميز بوده است. بسياري از اين معترضان ميگويند كه نگران وفاي به عهد ترامپ به اظهاراتش در زمان رقابتهاي انتخاباتي هستند. اظهاراتي كه همگي نژادپرستانه بوده و هيچ اقليت مذهبي، نژادي و ديني از آن درامان نبودهاند. از سوي ديگر برخي از آنها هم ميگويند كه نگران عملكرد سفيدپوستهاي افراطي هستند كه بعضا زنان مسلمان را وادار به برداشتن روسريهايشان ميكنند. بسياري از معترضان شعار «او رييسجمهور من نيست» سر دادند و بعضي ديگر آدمكهايي با موهاي نارنجي به شكل آقاي ترامپ را به آتش كشيدند. بعضي از تظاهركنندگان پرچم امريكا را نيز سوزاندند.
استقبال محتاطانه اروپا از ترامپ
رهبران جهان اندكاندك با واقعيت حضور دونالد ترامپ در كاخ سفيد كنار ميآيند و هر روز برتماسهاي تلفني با ترامپ افزوده ميشود. در اين ميان همه سياستمداراني كه تا ديروز تلاش ميكردند نسبت به انتخاب ترامپ به امريكاييها هشدار بدهند، ابراز اميدواري ميكنند كه از حرف تا عمل ترامپ فاصله باشد. روز گذشته فرانسوا اولاند، رييسجمهوري فرانسه ابراز اميدواري كرد كه ترامپ، مواضعش درباره موضوعات مختلف از جمله درگيريها در سوريه و اوكراين و توافق هستهاي ايران و گروه 1+5 (برجام) را روشن كند. اولاند در اين خصوص ميگويد: وظيفه من اين است كه ما بهترين روابط را با ايالات متحده داشته باشيم، اما رابطهاي كه مبتني بر صداقت و شفافيت است.
همزمان، «بوريس جانسون»، وزير خارجه انگليس نيز به دنبال انتخاب «دونالد ترامپ» به سمت رياستجمهوري امريكا گفت كه نبايد از اين وضعيت ناراضي بود. به گزارش رويترز، جانسون معتقد است كه پيروزي ترامپ فرصت اقتصادي را براي اروپا پديد ميآورد و كشورهاي اروپايي نبايد از روي كار آمدن وي نگران باشند. جانسون در پي ديدار با «الكساندر ووچيچ» نخستوزير صربستان گفت: «من در كمال احترام به دوستان اروپايي و همكارانم گفتهام كه اكنون زماني است كه ما نبايد درباره انتخابات نگران باشيم. او وراي اينكه يك معاملهپرداز باشد، ميخواهد تا توافق تجارت آزاد با بريتانيا داشته باشد. من معتقدم كه اكنون فرصت خوبي براي ما فراهم آمده است كه روابط خود را بر اساس اهميت اقتصادي كه براي ما و نيز ثبات جهاني دارد بسازيم.»
آنگلا مركل، صدراعظم آلمان نيز به صورت تلفني با «دونالد ترامپ»، رييسجمهور منتخب امريكا گفتوگو و رايزني كرد. مركل روز پنجشنبه هفته جاري با «باراك اوباما» رييسجمهور فعلي امريكا در برلين ديدار ميكند. مسائل مربوط به اتحاديه اروپا و گفتوگوهاي تجارت آزاد در دستور كار گفتوگوهاي طرفين قرار دارد.