مطالبات بانك‌ها فراتر از حجم نقدينگي

  مريم فكري/  جديدترين گزارش بانك مركزي نشان مي‌دهد كه ارزش مطالبات سيستم بانكي از بخش‌هاي دولتي و غيردولتي به ارزش 636 هزار ميليارد تومان رسيده است كه اين مبلغ حدود18 هزار ميليارد تومان بيش از كل رقم ارزش نقدينگي (حجم نقدينگي) كشور در سه ماه ابتداي سال جاري است. كل نقدينگي در بهار امسال معادل 618 هزار ميليارد تومان بوده است.
به گزارش «اعتماد»، بانك مركزي جديدترين آمارها از شاخص‌هاي عمده اقتصادي مربوط به بهار 1393 را منتشر كرد كه براساس آمارهاي اعلام شده، به صورت رسمي نرخ رشد اقتصادي 6/4 درصد در سه ماهه ابتدايي امسال تاييد شد.

به گزارش خبرنگار «اعتماد»، بانك مركزي در روزهاي ابتدايي مهرماه امسال، گزارشي مقدماتي از سه ماهه ابتدايي امسال را بر روي خروجي سايت خود قرار دارد. جداول منتشر شده در اين گزارش، عدد 6/4 درصد از نرخ رشد اقتصادي بهار 1393 را نشان مي‌داد. اما اين‌بار بانك مركزي به صورت رسمي، در هفتاد و ششمين نماگرهاي اقتصادي خود، گزارشي از وضعيت شاخص‌هاي عمده اقتصادي را منتشر كرد. آمارها بيانگر اين است كه در بهار امسال، نرخ رشد اقتصادي با نفت 6/4 درصد و بدون نفت 4/4 درصد بوده است؛ اين در حالي است كه نرخ رشد اقتصادي در بهار سال 1392، يعني سه ماهه اول سال گذشته، با نفت منفي 1/4 درصد و بدون نفت منفي 4/1 درصد بود.
در ميان جداول بانك مركزي، آنچه بيش از پيش در كنار نرخ رشد اقتصادي جلب‌توجه مي‌كند، ارزش افزوده بخش‌هاي مختلف اقتصادي است. آمارها حاكي از آن است كه نرخ رشد اقتصادي تمام بخش‌هاي اقتصادي از رشد به نسبت خوبي برخوردار بوده است؛ به طوري كه ارزش افزوده بخش نفت در انتهاي بهار 1393 به پنج هزار و 247 ميليارد تومان مي‌رسد، اما اين رقم در بهار سال 1392 حدود چهار هزار و 944 ميليارد تومان اعلام شده بود.
در عين حال، آمارهاي بانك مركزي از رشد مطلوب نرخ رشد ساير بخش اقتصادي خبر مي‌دهد. نرخ رشد بخش كشاورزي در بهار امسال 3/3 درصد، بخش صنايع و معادن 1/8 درصد، صنعت و معدن 1/10 درصد، ساختمان 1/2 درصد و خدمات 7/3 درصد گزارش شده و اين در حالي است كه نرخ رشد بخش صنايع و معادن در بهار سال گذشته منفي 7 درصد، صنعت و معدن منفي 6/7 درصد، ساختمان منفي 8/7 درصد و خدمات منفي 1/1 درصد بود.

وضعيت دارايي‌هاي خارجي سيستم بانكي

بانك مركزي اطلاعات منتشر شده از وضعيت متغيرهاي پولي و اعتباري را نيز در گزارش جديد خود به روز كرده است. براساس اين گزارش، خالص دارايي‌هاي خارجي بانك مركزي در انتهاي خردادماه امسال 8/128 درصد، خالص دارايي‌هاي خارجي بانك‌ها 6/104 درصد و خالص دارايي‌هاي سيستم بانكي 124 درصد رشد داشته است؛ به طوري كه در خردادماه امسال خالص دارايي‌هاي خارجي بانك مركزي در رقم 170 هزار و 197 ميليارد تومان، خالص دارايي‌هاي خارجي بانك‌ها در رقم 37 هزار و 117 ميليارد تومان و خالص دارايي‌هاي خارجي سيستم بانكي در رقم 207 هزار و 315 ميليارد تومان قرار گرفت.
همچنين بدهي بخش غيردولتي به بانك‌ها در خردادماه امسال 2/21 درصد و بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي 4/25 درصد افزايش پيدا كرده است؛ به نحوي كه بدهي بخش غيردولتي به كل بانك‌ها 512 هزار و 441 ميليارد تومان و بدهي بخش دولتي به سيستم بانكي 123 هزار و 659 ميليارد تومان اعلام شده است.

نرخ رشد نقدينگي

در ميان جداول بانك مركزي همچنين آمارهايي در رابطه با پايه پولي كشور و نرخ رشد نقدينگي ديده مي‌شود؛ به طوري كه پايه پولي كشور از 114 هزار و 943 ميليارد تومان در پايان سال 1392، به 112 هزار و 7447 ميليارد تومان در بهار سال 1393 رسيده است. از سوي ديگر، آمارهاي بانك مركزي از كاهش نرخ رشد پايه پولي خبر مي‌دهد و نرخ رشد پايه پولي كشور در حالي كه در سال 1393 حدود 8/17 درصد بود، در سه ماهه ابتدايي امسال به منفي 3/2 درصد كاهش يافته است.

همچنين نرخ رشد اسكناس و مسكوك در دست اشخاص براساس گزارش بانك مركزي در بهار سال 1393 منفي 3/13 درصد، نرخ رشد سپرده‌هاي ديداري منفي 5/0 درصد، نرخ رشد سپرده‌هاي غيرديداري (شبه پول) 9/5 درصد، نرخ رشد كل سپرده‌هاي بخش غيردولتي 9/4 درصد و نرخ رشد نقدينگي 9/3 درصد (حدود 618 هزار ميليارد تومان) اعلام شده است.
اين در حالي است كه نرخ رشد اين متغيرها در سال 1392 متفاوت بود. بانك مركزي، نرخ رشد اسكناس و مسكوك در دست اشخاص در سال 1392 را حدود 6/1 درصد، نرخ رشد سپرده‌هاي ديداري را 3/6 درصد، نرخ سپرده‌هاي غيرديداري (شبه پول) را 37 درصد، نرخ رشد كل سپرده‌هاي بخش غيردولتي را 2/31 درصد و نرخ رشد نقدينگي را 1/29 درصد گزارش كرده بود.
همچنين در گزارش اخير بانك مركزي از وضعيت سپرده‌هاي ديداري بانك‌ها نزد بانك مركزي، حاكي از آن است كه رقم آن از 8 هزار و 208 ميليارد تومان در فروردين‌ماه 1393 به 4 هزار و 785 ميليارد تومان در خردادماه امسال كاهش يافته است.

بدهي دولت به بانك مركزي و بانك‌ها

نماگرهاي بانك مركزي، وضعيت بدهي دولت به بانك مركزي و بانك‌ها را نيز نشان مي‌دهد. بر اين اساس، بدهي دولت به بانك مركزي در بهار امسال به رقم 19 هزار و 114 ميليارد تومان و بدهي دولت به بانك‌ها به 81 هزار و 837 ميليارد تومان رسيده است. همچنين بدهي شركت‌ها و موسسات دولتي به بانك مركزي در سه ماهه ابتدايي امسال بالغ بر 19 هزار و 194 ميليارد تومان و به بانك‌ها 3 هزار و 513 ميليارد تومان اعلام شده است. گزارش بانك مركزي در عين حال، از مطالبات حدود 636 هزار ميليارد توماني سيستم بانكي از بخش‌هاي دولتي و غيردولتي خبر مي‌دهد.

وضع مالي دولت

در اين ميان، آمارهاي بانك مركزي متذكر مي‌شود درآمد دولت در سه ماهه ابتدايي امسال نسبت به بهار سال 1393 با رشد مطلوبي همراه بوده است. درآمد دولت در بهار امسال بالغ بر 15 هزار و 984 ميليارد تومان بوده و اين در حالي است كه اين رقم در بهار سال گذشته حدود 12 هزار و 730 ميليارد تومان گزارش شده بود. در همين حال، پرداخت‌هاي هزينه‌يي (جاري) به 33 هزار و 201 ميليارد تومان، واگذاري دارايي‌هاي سرمايه‌يي به 13 هزار و 894 ميليارد تومان، تملك دارايي‌هاي سرمايه‌يي به 32 ميليارد تومان و كسري تراز عملياتي به 18 هزار و 635 ميليارد تومان رسيده است.
همچنين آمارهاي بانك مركزي، از وضعيت درآمدهاي مالياتي حاكي از آن است كه درآمد ماليات‌هاي مستقيم در بهار 1393 به 6 هزار و 595 ميليارد تومان درآمد ماليات‌هاي غيرمستقيم به 5 هزار و 454 ميليارد تومان افزايش يافته است؛ اين در حالي است كه درآمد ماليات‌هاي مستقيم در سه ماهه اول سال 1392 بالع بر 4 هزار و 930 ميليارد تومان و درآمد ماليات‌هاي غيرمستقيم 3 هزار و 274 ميليارد تومان بود.
از سوي ديگر، در ميان نماگرهاي بانك مركزي، همچون چند فصل گذشته، همچنان جاي آمار توليد و صادرات نفت خالي است. آخرين آمارها در اين رابطه به سال 91 مربوط مي‌شود و از آن زمان تاكنون، هيچ آماري از توليد و صادرات نفت منتشر نشده است.