نخستين گزارش طيب‌نيا از ۱۰۰ گزارش اقتصادي
سامانه جامع گمركي قاچاق را كاهش داد
نخستين گزارش از ۱۰۰ گزارش وزارت امور اقتصاد و دارايي با موضوع سامانه جامع گمركي منتشر شد. در اين گزارش آمده است: رشد سريع و پرشتاب تجارت بين‌المللي در آغاز قرن 21 و پيچيده‌شدن محيط كسب و كار و تاثير آن بر اقتصاد جهاني موجب شده است كه ساماندهي شبكه تجارت بيش‌از‌پيش مورد توجه قرار گيرد. در دنياي نوين، مركز تجارت كشورهاي مختلف به قلب تپنده اقتصاد بدل شده است. در همين راستا گمرك در پي تبديل كردن تمامي فرآيندها به حالت الكترونيك برآمد. هدفي كه منجر به اين شد كه 34 عمليات گمركي از اظهار تا خروج كالا با 9 قابليت ويژه بدون نياز به مراجعه حضوري انجام شود. اتفاقي كه با توجه به صرفه‌جويي چند ده هزار ميليارد توماني در تجارت خارجي، تاثيري شگرف بر تسهيل فضاي كسب و كار و هزينه تمام شده كالاها خواهد گذاشت. گمرك به عنوان ناظر اصلي تجارت و به مثابه نگهبان بيدار مرزها و همراه و امين واقعي صاحبان كسب‌و‌كار، بايد چنان خود را با شرايط جديد همگن سازد تا حضورش به عنوان مانعي در برابر تجارت تلقي نشود. بر همين اساس گمرك جمهوري اسلامي ايران براي پيشبرد دو هدف ناهمسو يعني تسريع در ارايه خدمات و اعمال كنترل‌هاي لازم، پس از مطالعه تطبيقي وضعيت گمركات كشورهاي پيشرفته، كنوانسيون‌ها و استانداردهاي سازمان‌هاي جهاني از نيمه دوم سال 1392 استقرار سامانه جامع گمرك و پنجره واحد تجارت فرامرزي را در دستور كار خود قرار داد و در دي ماه سال 1395 با حضور وزير امور اقتصادي و دارايي از آن رونمايي كرد.
اقدامات گمركي منجر به ايجاد تحولي بزرگ در جهت رسيدن به گمرك ديجيتال بوده كه در سال 2016 به عنوان شعار سازمان تجارت جهاني برگزيده شده است. عملكرد گمرك در خصوص به كارگيري فناوري‌هاي نوين براي انجام تشريفات گمركي، كاهش زمان و هزينه تشريفات و افزايش ريسك قاچاق به گونه‌اي بوده است كه در 18 ماده قانون و مصوبه وظيفه ايجاد پنجره واحد تجارت فرامرزي در بين 25 دستگاه دخيل در حوزه تجارت خارجي به عنوان دستگاه پيشرو به عهده اين سازمان گذاشته شده است. لازم به ذكر است درج پروژه استقرار گمرك الكترونيك و يكپارچه در تصويبنامه شماره 27762 مصوب 9/3/1395 ستاد فرماندهي اقتصادي مقاومتي رياست‌جمهوري به عنوان يكي از پروژه‌هاي اولويت‌دار مويد اين مطلب است.
صرفه جويي در هزينه تجارت
با استقرار سامانه جامع گمرك و پنجره واحد تجارت فرامرزي، انجام تشريفات در واردات از 26 روز به 3 روز و در صادرات از 7 روز به يك روز كاهش يافته است. بر اساس اعلام بانك جهاني به ازاي هر روز تاخير در انجام تشريفات گمرگ يك درصد ارزش كل كالا به هزينه‌هاي مترتب بر ترخيص كالا اضافه خواهد شد. كاهش انجام تشريفات بالغ بر 23 درصد ارزش تجارت صرفه‌جويي در چرخه تجارت خارجي را به دنبال داشته است. اين ميزان فقط در بخش واردات با فرض واردات 50 ميليارد دلاري در طول سال و كاهش 23 روزه در انجام تشريفات، حدود 10 ميليارد دلار يعني نزديك به 40 هزار ميليارد تومان فقط در بخش واردات صرفه‌جويي در پي‌خواهد داشت.
افزايش درآمدهاي گمركي
انجام مكانيزه فرآيندها و كنترل‌هاي لازم، پرداخت الكترونيك افزايش 78 درصدي درآمدهاي گمركي در سال 1393 و در ابتداي راه‌اندازي سامانه جامع گمرك و پنجره واحد تجارت فرامرزي نسبت به سال 1392 را به دنبال داشته است كه اين افزايش درآمدي ادامه‌دار بوده و اكنون به 60 درصد رشد رسيده است.
انتشار روزانه برخط آمار تجارت خارجي
در راستاي اجراي قانون دسترسي آزاد به اطلاعات گمرك، جمهوري اسلامي ايران اقدام به انتشار آمار و اطلاعات در حوزه تجارت خارجي به صورت روزانه كرد. در وضعيت فعلي به محض اينكه كالا از مبدا بار‌گيري مي‌شود و به سمت ايران حركت مي‌كند، اطلاعات مربوط به كالا در سامانه الكترونيك گمرك قابل دسترسي خواهد بود. طبق اين اطلاعات محتواي محموله و زمان رسيدن به مقصد نيز از پيش مشخص است. در نتيجه همه كالاهاي ترانزيت تحت نظر گمرك بوده و خروج و ورود آنها طبق زمانبندي‌هاي گمرك است.
مبارزه با قاچاق كالا و مواد مخدر
تدوين برنامه منسجم مبارزه با قاچاق كالا و انجام كنترل‌هاي مكانيزه بر اساس شاخص‌هاي مديريت ريسك و به كارگيري تجهيزات كنترلي، منجر به افزايش 711 درصدي در كشفيات مواد مخدر و پيش‌سازها در سال 1393 نسبت به سال 1392 از 18 تن به 148 تن رسيد.
اين ميزان كشفيات در سال 1394 به 300 تن رسيده و رشد 95 درصدي را به دنبال داشته است، اين افتخار ملي در نهادهاي بين‌المللي بازتاب گسترده‌اي را به همراه داشته است؛ به‌گونه‌اي كه بر اساس آخرين گزارش
منتشر شده توسط دفتر روابط اطلاعات منطقه‌‌اي آسيا اقيانوسيه (RILO A/P) گمرك ايران بيشترين كشفيات مربوط به مواد مخدر، روان‌گردان‌ها و انواع پيش‌سازهاي صنعتي را پس از كشورهاي استراليا، نيوزيلند و پاكستان و با كسب رتبه چهارم به خود اختصاص داده است.