به اسم امنيت ملي به كام تندروي سياسي

گروه ديپلماسي

بهت، ترديد، ناباوري و آشوب، دونالد ترامپ رييس‌جمهور تازه نفس ايالات متحده با سياست‌هاي خود در نخستين هفته حضور در كاخ سفيد اين حس‌ها را نه فقط به جامعه داخلي امريكا كه به جهان تزريق كرده است. بخشي از ايراني‌ها چند روز گذشته را در شبكه‌هاي اجتماعي به دنبال پاسخ پرسش‌هاي خود در مورد توقف صدور هرگونه ويزا براي شهروندان ايراني از سوي دولت جديد امريكا گذرانده‌اند. دانشجوياني كه براي تحصيل ايالت‌هاي متفاوت امريكا را برگزيده‌اند، دانشجوياني كه در اين كشور چند سالي را به تحصيل گذرانده‌اند و هيچگاه به محدود شدن ابتدايي‌ترين حقوق خود فكر هم نكرده بودند، خانواده‌هايي كه چندسالي بود فرزندان خود را در امريكا نديده بودند، همه و همه نگران دستور جديدي هستند كه گفته مي‌شود تا صبح شنبه توسط دونالد ترامپ امضا شده است. تمام سر و صداها از يك پيش‌نويس آغاز شد. بر اساس اين پيش‌نويس، صدور هر گونه ويزا براي شهروندان ايران، عراق، سوريه، يمن، سودان، سومالي و ليبي و به مدت ۳۰ روز متوقف خواهد شد. اين حكم تحت عنوان «محافظت از ملت در مقابل حملات تروريستي اتباع خارجي»، صدور رواديد را براي اكثر اتباع هفت كشور نامبرده به مدت دست‌كم 30 روز لغو مي‌كند و در عين حال، دولت امريكا تغييراتي را در روش بررسي براي صدور رواديد ايجاد مي‌كند. در پيش‌نويس اين متن آمده است: «براي محافظت از مردم امريكا، ما بايد اطمينان حاصل كنيم آنهايي كه وارد اين كشور مي‌شوند، رفتار خصمانه‌‌اي با كشور و اصول اساسي اين كشور نداشته باشد.»
اين پيش‌نويس با تكيه بر بخش O عنوان دو فصل 203 از قانون تخصيص بودجه تلفيقي 2016 كه معافيت‌هاي امنيتي براي برنامه لغو رواديد را مطرح مي‌كند، ليستي از هفت كشور مذكور را مطرح كرده است. در قانون 2016، عراق و سوريه صريحا در اين ليست قرار گرفتند و ايران و سودان به عنوان كشورهاي حامي تروريسم معرفي شدند و ليبي و سومالي و يمن جزو مناطق نگران‌كننده شناخته شدند.
 به گزارش بي‌بي سي، در پيش‌نويس دستورالعمل، كاخ سفيد از وزارت امنيت ملي امريكا و نهادي اطلاعاتي مي‌خواهد كه از دولت‌هاي كشورهاي مذكور در زمينه اعطاي ويزا به شهروندان آنها اطلاعات درخواست كنند و فهرستي از دولت‌هايي كه همكاري نكرده‌اند را به كاخ سفيد ارايه كند. با توجه به اين دستور به نظر مي‌رسد دولت ترامپ قصد دارد لغو احتمالي اعطاي ويزاي امريكا به شهروندان كشورهايي كه از نظر وي همكاري نكرده‌اند را تمديد كند. وزارت امور خارجه امريكا همچنين مي‌تواند اسامي كشورهاي ديگري را به كاخ سفيد بفرستد. احتمال دارد پس از بازه زماني يك ماهه برخي اسامي به نام اين 7 كشور اضافه شود يا اسامي از آن حذف شود.
در حالي كه در تمام رسانه‌ها گفته شد كه 7 كشور اسلامي شامل اين محدوديت موقت شده‌اند اما در پيش‌نويس دستورالعمل به واژه اسلام اشاره مستقيم نشده است. در سند آمده اشخاصي كه دست به قتل‌هاي ناموسي و خشونت عليه زنان مي‌زنند، به قانون اساسي امريكا اعتقادي ندارند يا قصد حملات «تروريستي» در امريكا را دارند نبايد وارد خاك اين كشور شوند.
برخي منابع مي‌گويند كه تا لحظه تنظيم اين خبر در پيش‌نويس منتشر شده نامي از هيچ كشور خاصي برده نشده است اما نام كشورهاي حامي تروريسم كه مشمول اين حكم مي‌شوند با تاييد وزير امنيت داخلي در مشورت با وزير امور خارجه و مدير سازمان اداره‌كننده اطلاعات ملي پس از يك بررسي فوري اعلام خواهد شد. اما فرض رسانه‌ها بر اين است كه فهرست كشورهاي شامل اين حكم مانند فهرستي است كه در قانون H.R.158 آمده كه سال ۲۰۱۵ تصويب شد و شامل اتباع ايران، سوريه، عراق، ليبي، يمن، سودان و سومالي مي‌شد. بر اساس قانون H.R.158 اتباع اين كشورها حتي اگر دو تابعيتي باشند، بايد براي ورود به امريكا درخواست ويزا كنند. اگر ايران، طبق پيش‌بيني‌هاي رسانه‌اي، در اين گروه از كشورهاي حامي تروريسم باشد، متن پيش‌نويس مشخص كرده است كه تعليق صدور ويزا و ساير مزاياي مهاجرت به اتباع كشور ايران، موقتي است اما ممكن است تا مدتي نامتناهي هم تمديد شود.
پس از تعليق ۳۰ روزه، وزارت امور خارجه و وزارت امنيت داخلي مسوول هستند فهرستي از كشورهايي تهيه كنند كه حاضر نبوده‌اند براي دادن اطلاعات كافي در مورد شهروندان متقاضي ويزا با مقامات امريكايي همكاري كنند. در اين صورت، كشورهاي اين فهرست تعليق‌شان به مدت ۶۰ روز تمديد خواهد شد. تمديد تعليق صدور ويزا ممكن است در مورد برخي كشورها دايمي شود. بر اساس متن پيش‌نويس تا زماني كه كشور شهروند متقاضي ويزا حاضر نباشد خود را با الزامات مورد نياز ايالات متحده امريكا براي دادن اطلاعات در مورد شهروند براي صدور ويزا تطبيق دهد، ويزا صادر نخواهد شد. در همه حالت‌ها، وزير امنيت داخلي همراه با وزير امور خارجه اجازه صدور ويزاهاي ويژه را به شهروندان اين كشورها دارند و همچنين قدرت دارند فهرست كشورهاي مورد تعليق را افزايش دهند.
اين دستور در قالب اختيارات اجرايي رييس‌جمهور امريكا صادر خواهد شد و البته گروه‌هاي متفاوتي كه طرفدار مهاجران و پناهندگان هستند اعلام كرده‌اند كه در چند روز آينده به اين دستورالعمل اعتراض‌هاي جدي خواهند كرد و تلاش مي‌كنند آن را پس از يك ماه به شكل كامل معلق كنند. يكي از اصلي‌ترين پرسش‌هايي كه در چند روز گذشته درمورد اين دستور مطرح شده اين است كه آيا سفر به امريكا براي ايراني‌ها غير ممكن خواهد شد؟ بي‌بي‌سي در پاسخ مي‌نويسد: اين پيش‌نويس سفر بسياري از ايراني‌ها به امريكا را فعلا به حالت تعليق در‌مي‌آورد. اگر امضا و پس از گذشت ۳۰ روز تمديد شود، سفر به امريكا براي ايرانيان فقط به صورت معدود و موردي و نيز در صورتي كه در راستاي منافع ملي امريكا باشد ميسر خواهد شد. پيش‌نويس سند هرچند شامل ويزاهاي مهاجرت و غيرمهاجرت مي‌شود ولي بر وضعيت كساني كه داراي كارت سبز امريكا يا شهروندي اين كشور هستند اثري ندارد. پيش‌نويس همچنين بر وضع شهروندان ايران كه در امريكا به عنوان توريست يا دانشجو هستند يا در مرحله روند پناهندگي هستند اثري ندارد ولي اگر فرد از امريكا خارج شود حتي اگر چند بار اجازه ورود به امريكا را داشته باشد، احتمالا به وي اجازه ورود مجدد داده نخواهد شد. اين دستور تا لحظه تنظيم گزارش امضا نشده است اما بر اساس قانون بلافاصله پس از امضا اجرايي خواهد شد.
چرا ايران باشد عربستان نباشد آقاي ترامپ؟
دونالد ترامپ بدون هيچ گونه ترمزي هرآنچه را كه وعده داده بود، عملي مي‌كند. وي در نخستين مصاحبه از زمان حضور در كاخ سفيد مقابل دوربين ان بي‌سي نشست. وي در اين مصاحبه درمورد سياست‌هاي تندي كه اين روزها در حال اتخاذ آنهاست توضيحاتي داده كه فصل مشترك تمام اين توضيحات اين است: اين اقدام‌ها به نفع امنيت ملي امريكا خواهد بود. وي در ارتباط با سياستي كه اخيرا در زمينه جلوگيري از ورود اتباع ايران و شش كشور مسلمان ديگر در پيش گرفته است، گفت: «قصد دارم از وقوع يك حادثه 11 سپتامبر ديگر جلوگيري كنم. افرادي كه وارد امريكا مي‌شوند در بسياري از موارد و در برخي موارد، نيات پليدي دارند. من چنين چيزي را نمي‌خواهم. آنها داعش هستند و با ادعاي جعلي مي‌آيند. من چنين چيزي نمي‌خواهم. ما قرار است بررسي‌هاي شديدي در تمامي موارد داشته باشيم. منظورم اين است كه بررسي‌هاي شديدي داريم و اگر فكر كنيم حتي يك شانس كوچك براي ايجاد مشكل (در خاك امريكا) وجود داشته باشد، اجازه ورود به اين افراد را نمي‌دهيم».
رييس‌جمهور امريكا در مورد اينكه چرا نام كشورهايي چون عربستان و پاكستان در اين فهرست نيست، توضيح داد: «ما كشورهاي خاصي را محروم كرديم اما براي كشورهاي ديگر نيز بررسي‌هاي سخت و شديدي داريم. ورود به امريكا سخت خواهد شد. در حال حاضر ورود به امريكا خيلي ساده است. قرار است خيلي خيلي سخت شود. من نمي‌خواهم اقدامات تروريستي در اين كشور به وقوع بپيوندد.»
ليستي كه ترامپ براي هدف اين دستور قرار گرفتن انتخاب كرده است سر و صداي بسياري در سطح بين‌المللي به راه انداخته است. برخي تحليلگران مسائل بين‌المللي مي‌گويند كه ترامپ، ويزاي هر كسي از كشورهاي ايران، عراق، ليبي، سومالي، سودان، سوريه و يمن باشد را متوقف مي‌كند. ترامپ در هيچ يك از كشورهاي مذكور تجارت و كسب و كار ندارد، اما در مصر، تركيه و عربستان تجارت دارد. تيم ترامپ كشورهايي را در اين ليست قرار داده‌اند كه كمپاني‌ها و شركت‌هاي ترامپ با آنها در ارتباط نيستند. كمپاني و شركت‌هاي ترامپ در هند، اندونزي، كانادا، امارات متحده عربي، انگليس، چين، برزيل، پاناما، عربستان سعودي، ايرلند، قطر، مصر، گرجستان، مكزيك، فيليپين، آفريقاي جنوبي، تركيه و اروگوئه سرمايه‌گذاري‌هاي متعددي دارند و به همين دليل نام اين كشورها در ليست 7 شماره‌اي اخير وجود ندارد. عدم قرار گرفتن نام پاكستان و افغانستان هم كه به بهشت‌هاي جريان‌هاي تروريستي شهرت دارند موجب تعجب بسياري شده است.
مادلين آلبرايت، وزير امور خارجه سابق امريكا در اعتراض به اين اقدام دونالد ترامپ نوشته است حاضر است در همبستگي با جامعه مسلمانان، به‌طور رسمي به عنوان يك مسلمان نام خود را ثبت كند.
سي‌ان‌ان در نگاهي به اين تصميم دولت ترامپ نوشته است: از ميان 7 كشوري كه در ليست ممنوعه موقت جديد امريكا به چشم مي‌خورد شش مورد از آنها به استثناي ايران، در دو دهه اخير هدف عمليات‌هاي نظامي امريكا قرار گرفته‌اند. ايران نيز تا يك سال پيش هدف شديدترين تحريم‌هاي اقتصادي امريكا قرار گرفته بود. ممنوع كردن شهروندان كشورهايي كه در چند سال گذشته از سياست‌هاي امريكا چه نظامي و چه اقتصادي آسيب ديده‌اند، هيچ كمكي به تامين امنيت ملي امريكا نمي‌كند. اگر دولت ترامپ اندكي هوشيار باشد، مي‌داند كه اعمال محدوديت بر كشورهاي مسلمان مي‌تواند منجر به افزايش انزجارها از امريكايي‌ها در سطح بين‌المللي شود.