دونالد ترامپ با بانوي انقلاب نارنجي و رهبر اپوزيسيون ديدار كرد
تنش در اوكراين، مذاكره مخفيانه در امريكا
گروه جهان| اوضاع
در شرق اوكراين به ناآرامترين حد ممكن رسيده است. ناظران بينالمللي از دولت و جداييطلبها ميخواهند كه اسلحههاي خود را زمين بگذارند تا روند كشته شدن غيرنظاميان متوقف شود. به گزارش نيويورك تايمز، حداقل 33 نفر ازجمله شهروندان غيرنظامي در تازهترين دور درگيريهاكشته شدهاند و آمار زخميها نيز ضد و نقيض اما بيش از 10 نفر اعلام شده است. شرق اوكراين باز سوژهاي براي درگيري ميان نيروهاي دولتي و جداييطلبهاي تحت حمايت روسيه شده است. گفته ميشود كه اين دور از درگيريها بدترين آنها از سال 2015 تاكنون به حساب ميآيد. ناآراميها در اين منطقه از بهار سال 2014 آغاز شده است و تاكنون 9800 نفر جان خود را بر اثر اين تنش از دست دادهاند. نمايندگي ناظر بر سازمان امنيت و همكاري اروپا در صفحه فيسبوك خود در اينباره نوشت: اين وضعيت غيرقابل قبول است. هر دو طرف بايد تنشها را متوقف كنند. توافق صلحي ميان دو طرف در فوريه 2015 با ميانجيگري فرانسه و آلمان منعقد شده است و البته در اين مدت همواره نقضهايي هم صورت گرفته است اما آنچه در يك هفته گذشته رخ داده بيسابقه است. شهر Avdiivka كه شهر صنعتي به حساب ميآيد در اختيار دولت است و در شمال منطقه دونتسك قرار دارد كه به نوعي محل اصلي حضور جداييطلبها است. در اين درگيريها در حقيقت مردم عادي گرفتار شدهاند. در حالي كه دو طرف يكديگر را به نقض آتشبس متهم ميكنند اما ناظران بينالمللي ميگويند كه تبادل آتش از سوي هر دو طرف انجام ميشود و نه فقط يك سو. ارتش اوكراين در تازهترين خبررسانيها از اين منطقه ادعا كرده كه توانسته توفيقهاي ميداني به دست آورد. به گزارش آسوشيتدپرس، هر دو طرف در خط مقدم از تسليحات بسيار سنگين استفاده ميكنند و اين مساله در تناقض فاحش با توافقنامه صلح 2015 قرار دارد. گفته ميشود كه دو طرف از راكتهايي براي دفع حملات هم استفاده ميكنند كه هيچ توجيهي براي استفاده از آنها در مناطقي كه عامه مردم در آن حضور دارند، وجود ندارد. اوكران همچنان اختلافي غيرقابل حل ميان روسيه و دولت مركزي است و رييسجمهور اين كشور نيز از ناآراميها در شرق به عنوان ابزار جديدي براي ارايه درخواست تداوم تحريمهاي بينالمللي عليه مسكو استفاده كرد. در حالي كه گفته ميشود دونالد ترامپ، رييسجمهور تازهنفس امريكا به دنبال احياي رابطه با روسها است اما وي در چند روز گذشته بارها و بارها تاكيد كرده است كه خيالي براي لغو تحريمهاي روسيه كه ناشي از عملكرد اين كشور در اوكراين است، ندارد. نماينده امريكا در سازمان ملل نيز همزمان با افزايش ناآراميها در شرق اوكراين اعلام كرده بود كه روسيه بايد دست از اقدامهاي تحريكآميز در اين منطقه بردارد. افزايش تنشها در شرق اوكراين همزمان شد با پايان مكالمه تلفني دونالد ترامپ و ولاديمير پوتين و بسياري اين گمانهزني را مطرح كردند كه شايد ترامپ چراغ سبزي در اين خصوص از كاخ سفيد دريافت كرده است. پوتين در ميانه ناآراميهاي شرق اوكراين دولت اين كشور را به تشديد تنشها محكوم كرد. پوتين ادعا كرد كه ارتش اوكراين اين كار را انجام داده تا مانع از تنشزدايي از رابطه اروپا و روسيه و همچنين واشنگتن و مسكو شود. با اين همه دولت اوكراين از موضعگيري نماينده امريكا در سازمان ملل در تقبيح رفتارهاي روسيه استقبال كرده و اين بيانيه و سخنان را مثبت خوانده است. نماينده اوكراين در سازمان ملل با استناد به اين سخنان ادعا كرد كه دولت جديد امريكا سرسختانه پشت سر اوكراين در اين پرونده ايستاده است. بسياري از مخالفان نزديكي امريكا به روسيه در روزهاي رياستجمهوري ترامپ از فرصت اتفاقهاي پيش آمده در اوكراين براي كوباندن ميخ بر تابوت تصور احياي سريع رابطه استفاده ميكنند. سناتور جان مككين كه از منتقدان سرسخت نزديكي روسيه به امريكا است از دولت ترامپ خواسته كه تسليحات مدرن جنگي را در اختيار نيروهاي دولتي اوكراين قرار دهد. مك كين در اينباره خطاب به ترامپ گفت: زمان تشديد تنشها نشان ميدهد كه ولاديمير پوتين قصد دارد قدرت فرماندهي شما را محك بزند و به همين دليل بايد عكسالعمل خوبي نشان بدهيد.
دبيركل ناتو نيز نسبت به تشديد تنشها ابراز نگراني كرده است. وي در بيانيهاي نوشته است: از روسيه ميخواهيم كه از نفوذ خود بر جداييطلبها استفاده كند و از آنها بخواهد كه به توافقنامه مينسك پايبند باشند و آتشبس را حفظ كنند.
كرملين در مقابل از غرب خواسته كه از نفوذ خود بر اوكراين براي توقف درگيريها استفاده كند. گفته ميشود كه در جريان ناآراميهاي روزهاي پنجشنبه و جمعه، هشت خانه ويران شده است و دو مدرسه نيز كاملا تخريب شد. برخي ناظران بينالمللي هشدار دادهاند كه حملات صورت گرفته خسارتهايي را به منابع آبي وارد كرده و اين احتمال وجود دارد كه بخشهايي از شرق اوكراين تا چند روز آينده شاهد قطع آب باشند. به گزارش نيويوركتايمز يك تصويربردار انگليسي نيز در شرق اوكراين در نتيجه حملات زخمي شده است. شهر Avdiivka كه تا پيش از آغاز ناآراميها جمعيت آن به 35 هزار نفر رسيده بود در حال حاضر با كمبود منابع آبي و قطع جريان برق روبهرو است.
وعده ترامپ به بانوي انقلاب نارنجي
خرق عادتهاي رييسجمهور تازهنفس امريكا به صدور فرمانهاي جنجالي محدود نميشود بلكه روز گذشته پوليتيكو در خبري اعلام كرد كه رييسجمهور در ديدار با «يوليا تيموشنكو»، رهبر جريان اپوزيسيون اوكراين به وي اطمينان خاطر داده است كه امريكا تحريمها عليه روسيه را برنخواهد داشت مگر زماني كه اين كشور نيروهاي خود را از اوكراين خارج كند. بر اساس اين گزارش تيموشنكو در فاصله چندساعت با مايك پنس، معاون رييسجمهور و شخص دونالد ترامپ ديدار كرده است. اين ديدارها در حاشيه حضور ترامپ و پنس در دو انديشكده متعلق به محافظهكاران در روز پنجشنبه صورت گرفته است و كاخ سفيد تمام تلاش خود را براي عدم خبري شدن اين ديدار به كار گرفته بود. به گفته يك منبع آگاه به پوليتيكو، تيموشنكو كه در حال حاضر عضو پارلمان در اوكراين است و خود را براي انتخابات رياستجمهوري آماده ميكند پس از ديدارها با پنس و ترامپ در گفتوگوهاي خصوصي با اعضاي اين دو انديشكده به نقل از ترامپ گفته كه امريكا هيچگاه اوكراين را تنها نميگذارد. در حالي كه ترامپ در جريان رقابتهاي انتخاباتي وعده داده بود كه شايد تحريمها عليه روسيه را كه به دليل فعاليتهاي اين كشور در اوكراين اعمال شده لغو كند اما تيموشنكو تاكيد كرده كه ترامپ چنين كاري نخواهد كرد. تيموشنكو در محافل سياسي اوكراين چهرهاي مدافع غرب به حساب ميآيد. مشخص نيست كه ترامپ در گفتوگو با بانوي انقلاب نارنجي اوكراين تحقق چه پيششرطهايي را براي برداشته شدن تحريمهاي روسيه الزامي دانسته است و آيا خروج روسيه از كريمه هم يكي از اين پيششرطها است يا خير؟ يك منبع نزديك به خانم تيموشنكو ادعا كرده است كه وي پس از ديدار با ترامپ آرامتر از قبل شده بود و نگراني او نسبت به مساله اوكراين و روسيه كاهش يافته بود. پوليتيكو درباره اين ديدار نوشته است: با توجه به رويكردهاي بانوي انقلاب نارنجي به نظر ميرسد كه ديدار نامتعارف وي با ترامپ و پنس پيام جديدي به روسيهاي است كه اميدوار بود در دوره ترامپ روزهاي جديدي را با امريكا تجربه كند. يك مقام كاخ سفيد بدون اشاره به جزييات ديدار تيموشنكو در اين خصوص گفت: رييسجمهور امريكا و نخستوزير سابق اوكراين با هم ديداري كوتاه و بدون حضور خبرنگاران داشتهاند.
با توجه به سنتهاي رايج در ديدارهاي سياسي در واشنگتن گفته ميشود كه ديدار نخستوزير سابق اوكراين با ترامپ نشاندهنده بحثهاي جدي است كه در امريكا پيرامون مساله روسيه و اوكراين در جريان است. در كييف، ديدار رهبر اپوزيسيون با رييسجمهور منتخب امريكا به كودتايي عليه رييسجمهور قانوني اين كشور تعبير شده است. در حالي كه رييسجمهور اوكراين تاكنون چندين بار براي ديدار با ترامپ درخواست داده است اما تيموشنكو به راحتي به واشنگتن رفته و با رييسجمهور ديدار خصوصي داشته است. رييسجمهور اوكراين پيش از اين در گفتوگو با بلومبرگ ادعا كرده بود كه وي يكي از نخستين رهبران جهان بوده كه پيروزي ترامپ را بلافاصله به وي تبريك گفته و اين گفتوگوي تلفني هم بسيار سازنده بوده است. در حالي كه برخي منابع در كاخ سفيد اين ديدار كوتاه ميان تيموشنكو و ترامپ را تاييد كردهاند اما يك منبع ديگر ادعا كرده كه دو نفر تنها در حاشيه مراسم صبحانه با هم دست دادهاند و گفتوگوي جدي صورت نگرفته است. يا با اين وجود پوليتيكو نوشته است كه دولت ترامپ حمايتهاي زيرپوستي دولت فعلي اوكراين در كييف از هيلاري كلينتون در جريان رقابتهاي انتخاباتي امريكا را فراموش نكرده است. در ساختار سياسي امريكا، روساي جمهور در موارد بسيار نادر با رهبران اپوزيسيون پيش از ديدار با رهبران در راس ديدار ميكنند.