حاشيه نويسي بر نمايشگاه خودروي تهران
وزن‌كشي واردكننده‌ها و توليد‌كننده‌هاي خودرو
گروه اقتصادي
بالاخره طلسم 12 ساله برگزاري نمايشگاه خودروي تهران شكسته شد؛ اما نه در خيابان سئول كه چند ده كيلومتر آن طرف‌تر و در انتهاي اتوبان امام علي (ع). در آخرين نقطه‌اي كه تهران را وارد جاده قم- تهران مي‌كند؛ نمايشگاهي كه به نام شهر آفتاب مشهور شده است و پيش از اين نيز ميزبان نمايشگاه كتاب بود.
اگرچه نمايشگاه خودرو با همه حاشيه‌هاي جذابش توانست روي نمايشگاه كتاب را ازشلوغي بازديد‌كننده سفيد كند، اما ترافيك چند كيلومتري دو روزآخرهفته يعني پنجشنبه و جمعه در مبادي ورودي به نمايشگاه مواجه شد كه به خوبي نشان داد نام خودرو، تنها مزيت قابل اتكايي است كه مي‌تواند نمايشگاه را در هر نقطه‌اي از كشور كه برگزار شود شلوغ كند. حال سئول باشد يا انتهاي اتوبان امام علي يا حتي دورترين نقطه از هر شهري.
مدت‌ها بود كه تهران ميزبان نمايشگاه خودرو نبود؛ دلايل زيادي از جمله شلوغي و محل نامناسب برگزاري را براي عدم برگزاري اين نمايشگاه عنوان مي‌كردند. از همين رو، محل برگزاري نمايشگاه را به شهرهاي ديگر انتقال دادند. برگزاري نمايشگاه خودرو به صورت استاني وحتي گاهي با نام بين‌المللي سبب شد تا تنور نمايشگاه خودرو داغ بماند. تنوري كه هر بار هم با استقبال خوب مردم مواجه شده است. گويا بايد براي استقبال از هر نوع نمايشگاهي ابتدا نام «خودرو» را در عنوان نمايشگاه قرار داد تا شاهد استقبال خوب مردم باشيم.
داستان نمايشگاه 12 ساله تهران بازمي‌گردد به آخرين سال دولت هشتم. آن زماني كه محمود احمدي‌نژاد شهردار بود، نه رييس دولت نهم. آخرين نمايشگاه خودرو با آماج شديد اتهامات و ايرادات مواجه شد تا مسوولان وقت را مجاب به تغيير جايگاه برگزاري نمايشگاه كند. در نهايت كار به جايي رسيد كه بساط برگزاري نمايشگاه خودرو برچيده شد.
البته اين حكم نانوشته تنها براي نمايشگاه خودرو ثبت شد. با اين حال زماني كه دولت به دست شهردار دولت هشتم رسيد هم ديگر مجالي براي تغيير نيافت. دولت وقت هم تمايلي نداشت كه حكم زمان شهرداري خود را كه براي دولت هشتم صادر كرده بود، نفي كند و حرف از برگزاري نمايشگاهي بزند كه خود، خواهان توقف برگزاري آن بوده است. با اين حال نمايشگاه‌هاي ديگر به ميزباني خيابان سئول برگزار شد و اثري از خودرو نبود.
به اين ترتيب تنها تهراني‌ها بودند كه ديگر روي برگزاري نمايشگاه خودرو را نديدند. در ساير شهرها مثل شيراز و كرمان، مشهد و اصفهان و تبريز نمايشگاه‌هاي خودرويي برگزار شد. حالا بعد از 12 سال نمايشگاه خودرو به تهران برگشته، آن هم به شهر آفتاب. برگزاري نخستين نمايشگاه كتاب در اين شهرك نمايشگاهي موجب شد تا حسرت 12 ساله تهراني‌ها هم تمام شود و زمينه برگزاري نمايشگاه خودروي تهران هم ميسر شود.
در كنار همه حاشيه‌هاي برگزاري نمايشگاهي كه برچسب عدم برگزاري 12 ساله دارد، شايد يكي از جذابيت‌هاي نمايشگاه امسال است. البته توجه حضور پررنگ بخش خصوصي و كمرنگ بخش دولتي در كنار رونمايي‌هايي كه انجام شد، به نظر مي‌رسيد اين نمايشگاه را به مكاني براي معرفي محصولات پسابرجامي مبدل كرده بود.
البته شايد يكي از دلايل اين امر را بتوان در صحبت‌هايي جست‌وجو كرد كه در نخستين سفر رييس‌جمهور و تيم اقتصادي‌اش به داووس داشتند، ربط داد. آن روزها كه تازه دولت يازدهم بر مسند قدرت نشسته بود و حسن روحاني رييس‌جمهور در جمع هيات‌هاي خارجي از درهاي باز ايران به روي سرمايه‌گذاران خارجي صحبت كرد، حتي عنوان كرد كه سرمايه‌گذاران مي‌توانند مالكان شركت‌هاي خودروسازي ايراني شوند. موضوعي كه موجب شد تا شرط سرمايه‌گذاري در بخش خودرويي ايران به عنوان پيش‌فرض تمام قرادادهاي صنعتي قرار گيرد و در عين حال صادرات ركن ديگر قرادادهاي خارجي باشد.
حضور با محصولات قديمي
نيم‌نگاهي به حاضران در نمايشگاه نشان مي‌دهد هر چند كه دو جاده مخصوصي آبي و نارنجي كه در تمام نمايشگاه‌هاي خودرويي محصولات خود را با مجموعه گسترده‌اي به نمايش مي‌گذاشتند، نشان مي‌دهد در شهر آفتاب اين دو خودروساز با توافق دقيقه 90 به غرفه‌هاي كوچكي رضايت دادند و تنها با عرضه محصولاتي كه تاكنون بارها خبر از ورود آنها در پايان سال 95 مطرح شده بود يا حداكثر گفته بودند نيمه نخست سال 96 قرار است به بازار عرضه شود، در واقع خودروي تازه‌اي براي عرضه نداشتند.
به اندازه‌اي كه نقش خودروسازان ايراني در اين نمايشگاه كمرنگ است، در مقابل واردكنندگان پر قدرت وارد عرصه شده‌اند. آنها با ثبت بيش از 20 رونمايي براي سبك وزن‌ها و سنگين‌وزن‌ها نمايشگاه تهران را به نمايشگاهي براي رونمايي خودروهاي وارداتي و نيمه توليد داخل مبدل كردند.
در طول چهار روز برگزاري نمايشگاه، سنگين‌وزن‌ها به خوبي به بازاريابي مشتريان پرداختند و واردكنندگان و مونتاژ كاران داخلي هم در گپ و گفت‌هاي حاشيه نمايشگاه گويي به وجد آمده و به عرض اندام توليدات دولتي پرداختند. رقابتي البته به مراتب نابرابر. در اين روزها سبك وزن‌ها با رونمايي رسمي 11 خودرو و البته عرضه خودروهاي پژو كه پيش از اين رونمايي شده بودند و مشتريان عام نتوانسته بودند آنها را از نزديك ببينند، ركورد‌دار رونمايي خودرويي شدند، تا در فصل خريد و فروش نوروزي ليست خريدارهاي خودرويي رشد چشمگيري يابد.
در همين حال سنگين‌وزن‌ها هم با رونمايي از 6 سنگين‌وزن توانستند به خوبي پاسخگوي نياز سنگين‌وزن‌هايي باشند كه سال‌ها براي نوسازي خودروهاي خود منتظر ايجاد شرايط خاص بودند.
تكيه بر توان داخل
در نخستين نمايشگاه بين‌المللي خودرو شهر آفتاب تهران غرفه‌اي كوچك اما پر جنب و جوش توجه بسياري از مردم و اصحاب رسانه را به خود جلب كرد. تركيبي از دانش كه هدف مشترك دو خودرو مهندسي شده دست‌ساز اسپرت به نام‌هاي توفان ۱ و ۲ در كنار مدل مفهومي از خودرويي طراحي شده از سوي طراحان ايراني بود. اين ويژگي شالوده چيدمان غرفه‌اي شد كه هم بازديد‌كننده‌ها را به سوي خود جلب مي‌كرد و هم توانست گروه مارد را معرفي كند. مارِد در گويش‌هاي قديمي ايراني به معني تند و تيز است.