درباره نمايش « شلتر»
نمايشي كه دروغ نمي‌گويد
ناصح كامگاري
نويسنده و كارگردان و مدرس تئاتر
نمايش شلتر به كارگرداني «امين ميري» كه اين روزها در تالار قشقايي تئاتر شهر روي صحنه است، نمايشي در ژانر مستند اجتماعي است كه نه‌تنها خود اثري كنشگر، هشداردهنده و ارزشمند است، بلكه از اين لحاظ شايان توجه است كه در ميان سيطره نمايش‌هاي پررنگ و لعاب و عامه‌پسند و صرفا مفرح، با بداعت موضوع و صداقت و خلوص در پرداخت، جريان ساز و راهگشاست و با بهره‌گيري از نابازيگران، نيت نوآوري نيز دارد. شلتر كه عنواني عاريه‌اي براي مكاني واقعي به نام «مامن و پناهگاه» است، نمايشي است كه اگرچه فقط «طرح مساله» مي‌كند و به كشف ريشه علت‌ها و چرايي نابساماني‌ها نمي‌پردازد، اما دروغ نمي‌گويد و بدون عدول از تنگناي خطوط قرمز، در بيان مطلب مورد نظرش صراحت دارد و مقهور شرايط و مناسبات حاكم بر تئاتر سفارشي نمي‌شود كه متاسفانه گاهي تئاترشهر را نيز در بر مي‌گيرد. از اين رو نمايشي نيست كه از الگوهاي كليشه‌اي و قراردادهاي گيشه‌پسند پيروي كند. نمايشي تلخ است كه در بيان حقايق جسور مي‌نمايد، اما مانند نمايش‌هاي ملودرام براي تحريك احساسات تماشاگر دست به فريب و اغوا نمي‌زند و بايد خاطرنشان كرد كه قالب اجرايي «تئاتر مستند» هنوز در ايران نوظهور است و شلتر از معدود اجراهاي اين‌گونه خاص تئاتري است كه در دسته «درام كاربردي» نيز مي‌گنجد، درام‌هايي كه با بيان معضلات شهرنشيني و آسيب‌شناسي انحرافات اجتماعي هم ذهن مخاطب را به چالش مي‌كشند و هم به موضع‌گيري و اقدام عملي وامي‌دارند، يعني تئاتري اجتماعي كه لازمه جامعه شهرنشين امروز است و اهداف روشنگرانه و مصلحانه را پي مي‌گيرد. تئاتر شلتر درباره زنان كارتن خواب و حاصل دو سال پژوهش ميداني است كه توسط گروهي محقق، ابتدا به شكل صوتي و تصويري ثبت و ضبط و گردآوري شده و سپس داده‌ها دستچين و دراماتورژي شده است و اكنون بي‌هياهو و ادعا، واقعيتي را به تصوير مي‌كشد كه مخاطب تشنه تئاتر راستين، جوياي تجربه و تدبر در آن است.