سي‌‌وچهارمين اجلاس سالانه شوراي حقوق بشر سازمان ملل متحد در ژنو آغاز شد
شروعي پر چالش با پرونده‌هايي رنگارنگ
سيدعباس عراقچي امروز در شوراي حقوق بشر در ژنو سخنراني مي‌كند
گروه ديپلماسي| ژنو ديروز بار ديگر پذيراي حضور سران، نمايندگان و ديپلمات‌هاي كشورهاي مختلف بود؛ موضوع حضور ديپلمات‌ها در ژنو، نه مذاكرات پرچالش و نفس‌گير اخير سوريه است و نه مذاكرات دامنه‌دار صلح در قبرس بلكه به مانند هر سال، ژنو اين روزها ميزبان اجلاس سالانه شوراي حقوق بشر سازمان ملل متحد است كه دوره آن در سال 2017 به عدد 34 مي‌رسد. اجلاسي كه از ديروز با سخنراني مقامات عاليرتبه و سران كشورها و سازمان‌هاي بين‌المللي آغاز شده و برگزاري آن تا چهار هفته ديگر به درازا خواهد كشيد. اين اجلاس در حالي از روز گذشته كار خود را آغاز كرد كه به نظر مي‌آيد وضعيت امسال حقوق بشر نسبت به سال گذشته بغرنج‌تر شده است. رشد تروريسم و نقش‌آفريني گروه‌هاي تروريستي در اقصي نقاط دنيا، گسترش افراط‌گرايي، نفرت از بيگانگان، وضعيت آوارگان، كشتار روزافزون مسلمانان در ميانمار، سركوب جنبش‌هاي مردمي در كشورهاي مختلف خاورميانه، تداوم كشتار در فلسطين و عدم توقف شهرك‌سازي‌هاي رو به رشد رژيم صهيونيستي در سرزمين‌هاي اشغالي موضوعاتي هستند كه جهان در طول يك سال گذشته با آن دست و پنجه نرم كرده و اينك با روي كار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور امريكا، جهان وضعيتي متفاوت و البته غيرقابل پيش‌بيني‌تر را تجربه مي‌كند و شايد به اعتبار همين شرايط باشد كه آنتونيو گوترس، دبيركل سازمان ملل متحد در سخنراني خود در افتتاحيه اين نشست گفت كه حقوق بشر در جهان از مشكل دايم رنج مي‌برد و نداي اقدام ريشه‌اي براي حفظ آن را سر داد.
طرحي جنجالي ترامپ براي خروج از شوراي حقوق بشر
مخالفت با سازمان و ائتلاف‌هاي بين‌المللي، رويه جديدي از سوي دونالد ترامپ نيست. او پيش از پيروزي در انتخابات رياست‌جمهوري مخالفتش با نهادهاي بين‌المللي علني كرده بود و پس از پيروزي و در هنگام صدور قطعنامه شوراي امنيت عليه رژيم اشغالگر قدس، با انتقاد از آن اقدام از تغيير رويكرد امريكا در قبال اين سازمان سخن گفته بود. اينك به نظر مي‌آيد اندك اندك او در حال اجرايي كردن تهديدهايش است و در نخستين گام، شوراي حقوق بشر سازمان ملل را نشانه گرفته است. در اين چارچوب، يك نشريه معتبر امريكايي به نقل از دو منبع آگاه كه پيوسته با مقام‌هاي كنوني و پيشين امريكا در تماس هستند، گزارش داد: دولت دونالد ترامپ خروج كشورش از شوراي حقوق بشر سازمان ملل متحد را بررسي مي‌كند. در اين راستا، پوليتيكو نوشت: شوراي حقوق بشر سازمان ملل به اتخاذ سياست‌هاي مغرضانه عليه اسراييل متهم است و از آن به دليل عضويت دولت‌هاي خشونت‌طلب انتقاد مي‌شود. انتظار نمي‌رود خروج امريكا از اين شورا به زودي اتفاق بيفتد اما صحبت از خروج اين كشور، احتمالا زنگ هشدار را براي فعالان بين‌المللي كه نگران نقش كمرنگ امريكا در دولت ترامپ در حوزه مسائل مربوط به حقوق بشر در جهان هستند، به صدا در آورده است. پوليتيكو تصميم‌گيري نهايي درباره ادامه عضويت امريكا در اين شورا را مربوط به ركس تيلرسون، وزير امور خارجه و نيكي هيلي، سفير امريكا در سازمان ملل و البته شخص رييس‌جمهور مربوط دانسته است. يك مقام سابق وزارت امور خارجه امريكا در اين زمينه نيز به پوليتيكو گفته است: در حالي كه هدف قرار دادن اسراييل از سوي اين شورا احتمالا بخشي از گفت‌وگوها خواهد بود، پرسش‌هايي نيز درباره فهرست اعضاي آن و در مجموعه مفيد بودن اين نهاد مطرح خواهد شد. تيلرسون در نشست اخير خود با مقامات وزارت امور خارجه امريكا درباره عملكرد اين شورا كه داراي اختياراتي از جمله تشكيل ميزگردهايي با هدف پرداختن به موارد ادعايي نقض حقوق بشر است، ابراز ترديد كرد. سخنگوي سفير امريكا در سازمان ملل از پاسخگويي فوري در اين زمينه خودداري كرد.
مخالفتي ديگر با دونالد ترامپ
محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطين را مي‌توان در كنار آنتونيو گوترس از مهم‌ترين سخنرانان روز نخست اجلاس ديروز شوراي حقوق بشر در ژنو دانست. عباس در سخنراني ديروز خود گفت: شاهد نقض حقوق فلسطيني‌ها به صورتي سازمان‌يافته هستيم، رژيم صهيونيستي اقدام به حذف هويت بيش از 400 روستاي فلسطيني به صورت كامل كرده است. بر اساس گزارش شبكه «الجزيره»، او افزود: خواستار ايجاد نظام بين‌المللي حمايتي براي ملت فلسطين هستيم؛ اسراييل قوانين بين‌المللي را نقض كرده و خودش را بالاتر از قانون مي‌داند. عباس در ادامه درخواست تشكيل دولت فلسطين با مرزهاي 1967 را تكرار كرد. رييس تشكيلات خودگردان به شهرك‌سازي نيز پرداخت و گفت: هزاران فلسطيني در زندان‌هاي رژيم صهيونيستي به سر مي‌برند و شهرك‌سازي همچنان ادامه دارد، رژيم صهيونيستي اقدام به اتخاذ قانون‌هايي كرده تا بر حجم شهرك‌سازي در اراضي فلسطيني‌ها بيفزايد. عباس سپس به سراغ راهكار دو دولتي رفت و گفت: اينكه برخي از راه‌حل‌هاي وقت براي مساله فلسطين يا «دولت واحد» سخن مي‌گويند بي‌فايده است، از كشورهايي كه اسراييل را به رسميت شناخته‌اند، درخواست داريم فلسطين را به رسميت بشناسند و از راهكار دو دولتي حمايت كنند؛ دست‌هاي ما براي صلح باز است و آماده كار مثبت با تمام دولت‌هاي جهان از جمله دولت «دونالد ترامپ» رييس‌جمهور امريكا در راستاي راهكار دو دولتي هستيم.
سازمان ملل درباره ميانمار تحقيق كند
وضعيت مسلمانان روهينگايي ميانمار روزبه‌روز در حال وخيم‌تر شدن است. در حالي كه از حدود دوماه پيش، وزير امور خارجه ايران و سازمان همكاري اسلامي در دو اقدام جداگانه از سازمان ملل درخواست كرده‌اند تا به وضعيت مسلمانان ميانماري رسيدگي كند، ديروز نيز نماينده حقوق بشري امريكا در دوران رياست‌جمهوري اوباما گفت: شوراي حقوق بشر سازمان ملل بايد كميسيوني براي تحقيقات درباره اوضاع حقوق بشر در ميانمار تشكيل دهد.كيث هارپر گفت كه اين شورا بايد همان كاري را درباره ميانمار انجام دهد كه درباره كره‌شمالي و اريتره كرده و نبايد از كشور ميانمار به دليل حضور آنگ سان سوچي چشم‌پوشي كند. به گفته او، سوچي به عنوان رهبر دوفاكتوي ميانمار در رسيدگي به بحران اقليت مسلمان روهينگا در ايالت راخين ميانمار «كاملا شكست‌خورده» است. به گفته هارپر، ديپلمات‌هاي غربي و حاميان حقوق بشر به سوچي به چشم يك «قهرمان» نگاه مي‌كنند و همين ممكن است باعث شود تا ميانمار از دست عدالت فرار كند.
ارسال پرونده بحرين به شوراي حقوق بشر
وضعيت حقوق بشري بحرين نيز يكي ديگر از موضوعاتي است كه قرار است در نشست امسال شوراي حقوق بشر مورد رسيدگي قرار بگيرد. به همين خاطر، ميشل فورست، گزارشگر ويژه سازمان ملل با انتقاد از موانع موجود بر سر راه فعالان حقوق بشر در بحرين در راس آنها نبيل رجب و شيخ ميثم سلمان، پرونده بحرين را به شوراي حقوق بشر سازمان ملل فرستاد. گزارش ارسالي فورست، با اشاره به سركوب سازمان يافته عليه شيعيان در بحرين از جمله انحلال جمعيت اسلامي ملي الوفاق، تعطيلي سازمان‌هاي ديني، موانع ايجاد شده بر فريضه خمس، ممانعت از برگزاري نماز جمعه و تجمع مسالمت‌آميز، ممنوعيت از سخنراني علماي شيعه و سلب تابعيت شيخ عيسي قاسم و شمار ديگري از شيعيان است. گزارشگر ويژه سازمان ملل همچنين نسبت به موج بازداشت‌ها، احضارها و بازجويي‌ها و نسبت دادن اتهام‌ها عليه علماي شيعه ومدافعان حقوق بشر و مخالفان صلح‌جو از سوي رژيم كه تاثير منفي برحفظ حقوق بشردر بحرين دارد، ابراز نگراني كرد. وي اتهام‌هاي نسبت داده شده به شيعيان از جمله تجمع غيرقانوني، تحريك عليه نظام، پولشويي و اقدامات تروريستي در خصوص تجمع مسالمت‌آميز وتجمع‌هاي ديني واظهارنظر درباره اعتقادات‌شان و ازهمه مهم‌تر همكاري مخالفان شيعه با سازمان ملل را اتهام واهي عليه شيعيان در بحرين دانست. او تاكيد كرد اين اتهام‌هاي بي‌اساس نبايد به عنوان بهانه‌اي براي ممنوعيت آزادي بيان و آزادي جمعيت‌ها و برگزاري تجمع مسالمت‌آميز، تلقي شود.