نخستين اظهارات روساي جديد و قديم سازمان سينمايي
درباره اكران فيلم‌هاي توقيفي
ايوبي خوش‌بين نيست، حيدريان از بازنگري فيلم‌ها مي‌گويد
الهام نداف
«من با عشق آمدم و با عشق هم كارم را ادامه دادم، اما وقتي مي‌گويند اين كار سخت را مي‌تواني ديگر انجام ندهي، خب ديگر دليلي بر تحمل اين همه سختي نيست و ظاهرا قضا و قدر به كمك من آمده است. هرچند قرار نيست سينما و اهالي سينما را رها كنم، چون دليلي براي كار نكردن در عرصه فرهنگي نمي‌بينم.» اين تازه‌ترين اظهارات حجت‌الله ايوبي در گفت‌وگو با ايسناست. رييس بركنار شده سازمان سينمايي كه حالا به درخواست سيدرضا صالحي‌اميري، صندلي خود را به محمدمهدي حيدريان واگذار كرده است.
وزير ارشاد: ايوبي بر كنار نشده است
ايوبي با وجود همه فشارها تا آخرين لحظه در سمت خود ماند و استعفا نداد چرا كه ادعا مي‌كند سرباز فرهنگ و هنر است: «استعفا معنايي ندارد؛ زيرا استعفا يعني ناتواني از ادامه خدمت به فرهنگ و كشور. با اين حال اين جابه‌جايي براي من خيلي طبيعي است و اصلا طبيعي‌تر و راحت‌تر از اين قابل تصور نيست.» با وجود پاسخ ايوبي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي همچنان اصرار دارد كه در اين وزارتخانه ريزش معنا ندارد و عنوان «گردش نيرو» را براي اين بركناري انتخاب كرده است. اين در حالي است كه رييس پيشين سازمان سينمايي تا لحظه آخر، استعفاي خود را تكذيب مي‌كرد و طبيعي است كه تعيين جانشين براي او در چنين شرايطي، به معناي «بركناري» است: «آقاي ايوبي از رياست سازمان سينمايي بركنار نشده است؛ او در وزارت ارشاد حضور دارد. جمع‌بندي بنده اين بود كه آقاي حيدريان در شرايط فعلي بيشتر و بهتر مي‌تواند براي اين سازمان مفيد باشد. آقاي ايوبي يك شخصيت فرهنگي است و با بنده همكاري‌هايي خواهد داشت و از ظرفيت‌هاي ايشان حتما استفاده خواهيم كرد.»
ايوبي: روزهاي بهتري در انتظار درويش است اما بقيه را فكر نمي‌كنم
با همه اينها، واقعيت اين است كه حيدريان نيروي تازه‌نفس سازمان سينمايي است و حالا قدم در راهي گذاشته كه به تعبير ايوبي راه سختي است. ردپاي اين سختي را مي‌شود در اتفاقات سينمايي سه سال و چند ماه حضور او در سازمان سينمايي دنبال كرد. اينكه در ادامه محبت آقاي وزير چقدر شامل حال حجت‌الله ايوبي شود، مساله چندان مهمي نيست. مهم اين است كه حيدريان براي گره‌هاي كور سينما در مدت زمان باقيمانده از حضور دولت يازدهم چه تدبيري انديشيده است.
بخشي از سختي اين راه به فيلم‌هاي پشت در وزارت ارشاد مانده برمي‌گردد. فيلم‌هايي چون «آشغال‌هاي دوست‌داشتني» كه ايوبي تنها توانست غصه اكران نشدنش را بخورد: «من غصه اميريوسفي را خوردم و مي‌خورم. غصه آقاي درويش و عياري را هم همين‌طور. ولي گاهي «تدبير كند بنده و تقدير نداند/ تدبير به تقدير الهي به چه ماند. اميدوارم مشكل همه حل شود و فكر كنم روزهاي بهتري در انتظار آقاي درويش است اما بقيه را فكر نمي‌كنم. »
حيدريان: خط قرمزها مبنا است
اما حيدريان، رييس تازه‌وارد سازمان سينمايي، اكران شدن يا نشدن «رستاخيز» را منوط به رضايت كارشناسان مذهبي مي‌داند. او در نخستين صحبت‌هاي رسمي خود در برنامه شهر فرنگ، به بيان كليات بسنده كرد: «هركس از خطوط قرمز نظام جمهوري اسلامي عدول نكرده باشد به فعاليت خود ادامه مي‌دهد.» حيدريان كه در ابتداي راه است، قطعا مي‌داند مشكلات سينما با اظهارات كلي قابل حل نيست، با اين همه ترجيح داد «خط قرمزها» را مبناي نمايش آثار اكران‌نشده‌اي چون «خانه پدري»، «كاناپه»، «آشغال‌هاي دوست‌داشتني» و... قرار دهد: «تمامي آثار بازنگري مي‌شوند و با صاحبان آنها گفت‌وگو مي‌شود اگر فيلمي از خط قرمزها عبور نكرده باشد بايد بررسي شود و مشخص شود امكان نمايش دارد يا خير.»
او به بخشي از نگراني اهالي سينما درباره اجراي برنامه‌هايي چون مدرسه ملي سينما، گروه هنر و تجربه و جشنواره جهاني فجر، پاسخ داد. بخشي از پاسخ‌هاي او پيرو توضيحات ايوبي در جلسه‌اي مفصل بود. به گفته حيدريان اگر چه پاسخ دادن به وضعيت مدرسه ملي، كمي زود است، اما آموزش و تكنولوژي و به روز نگه داشتن از جمله اقدامات جدي سازمان سينمايي با مديريت حيدريان است: «اگر امروز آموزش‌هاي خصوصي داريم اين خوب است اما مدرسه ملي سطوح عالي را مدنظر دارد. هنر و تجربه هم جايگاه خود را دارد و بايد تقويت شود، راهي است كه بايد مسير جديد را كشف كند همه فرصت تجربه ندارند. تعريف‌ها در هنر تجربه بازنگري، تقويت و حفظ خواهد شد.»
حيدريان اما ديدگاه متفاوت و منتقدانه‌اي به برگزاري جشنواره‌هاي سينمايي دارد. قطعا بخشي از نقد او به جشنواره فجر معطوف است، جشنواره‌اي كه در سال آخر مديريت ايوبي درگير حواشي شد و يكي از مهم‌ترين نقدهاي وارد شده به آن نداشتن سياست روشن و مشخص بود: «اجزا به يكديگر وابسته و پيوسته نيست و در حال حاضر توليد، جشنواره، سينما، فيلم و قسمت‌هاي مختلف بايد در يك مسير باشد كه تاكنون هيچ جشنواره‌اي به اين شكل نبوده و چنين هدفي نداشته است. »
اين اظهارات نشان مي‌دهد بخشي از حرف‌هاي رييس جديد سازمان سينمايي، به داشتن استراتژي مربوط است. او صراحتا اعلام كرد از فيلم‌ها و محصولاتي حمايت مي‌كند كه سبب ارتقاي فرهنگي شود و دغدغه‌هاي فرهنگي نيز بر اساس منشور انقلاب اسلامي و اعتقادات مديران نظام است. البته حيدريان پيش از اين، زمان وزارت احمد مسجدجامعي نيز سكان مديريت سينمايي كشور را بر عهده داشت و توانست نمره قابل قبولي از مديران فرهنگي و سينماگران بگيرد. حالا خيلي‌ها به حضور او در سازمان سينمايي خوشبين‌اند. البته در ادامه بايد ديد تعامل او با مديران زير مجموعه سازمان سينمايي چگونه است و آيا شيوه مديريتش نسبت به 10 سال گذشته تغيير كرده است يا خير. در اينكه حجت‌الله ايوبي در ماه‌هاي اخير براي بيرون آمدن از زير سايه نام «توقيف» در سينما تلاش فراواني كرد، شكي نيست. او در سخنراني‌هاي اخير خود به كرات وارد جزييات شد و در مقابل هجمه‌هاي وارد شده به سينما بيش از روزهاي اول حضور خود در سازمان سينمايي، ايستادگي كرد. حالا او بهتر از هر كس مي‌داند وعده‌هايي كه به فيلمسازان مي‌دهند چقدر مبتني بر واقعيت است، او حتي بهتر از حيدريان و وزير ارشاد گره‌هاي كور سينما را مي‌شناسد و شايد امروز كه از رياست سازمان فاصله گرفته اين شعر را بلندتر زمزمه مي‌كند: «آتشي انداختيم و رفتيم، آنكه سوخت، سوخت...»