پاسخ زنگنه
به هندي‌ها
زبان تهديد به‌كار قرارداد نمي‌آيد
گروه اقتصادي
چند روز پيش بود كه خبرگزاري رويترز به نقل از چند منبع گزارش داد كه هند ايران را تهديد كرده است كه در صورت عدم واگذاري توسعه يك ميدان گازي به يك شركت هندي، واردات نفت از ايران را كاهش خواهد داد.
اين خبرگزاري در گزارش خود نوشته بود «وزارت نفت هند كه از موضع تازه ايران پس از لغو تحريم‌ها ناخرسند است اخيرا از پالايشگاه‌هاي دولتي اين كشور خواسته است تا از واردات نفت از ايران بكاهند.» اين در حالي است كه هند دومين مشتري نفتي ايران بعد از چين به شمار مي‌رود و در سال‌هاي تحريم ايران يكي از اصلي‌ترين خريداران نفت ايران به شمار مي‌رفت و منابع مالي ايران نيز در اين سال‌ها در حساب‌هاي بانكي اين كشور و چين ذخيره شد و بعد از برداشته شدن تحريم در قسط‌هاي مختلف در اختيار ايران قرار گرفت.
در عين حال اين كشور در سال‌هاي گذشته توانست با همه تاخيرهاي قبلي‌اش چندين پروژه نفتي و عمراني در ايران را به واسطه خوش‌خدمتي‌هاي دوران تحريم‌ها از آن خود كند كه از جمله آنها مي‌توان به طرح توسعه ميدان فرزادB اشاره كرد كه هم‌اكنون به عنوان يكي از اهرم‌هاي فشاراين كشور در مقابل ايران از آن نام برده شده است.
هم‌اكنون پالايشگاه‌هاي دولتي هند روزانه حدود ۲۴۰ هزار بشكه واردات نفت از ايران دارند و در صورت عدم تمكين ايران به شرايط هند براي امضاي قرارداد گازي، اين رقم براي سال مالي هند قرار است به ۱۹۰ هزار بشكه كاهش يابد. سال مالي هند تقريبا همزمان با سال خورشيدي ايران آغاز مي‌شود.
واردات نفت ايران توسط هند فقط محدود به شركت‌هاي دولتي نمي‌شود و پالايشگاه‌هاي خصوصي روزانه حدود ۳۰۰ هزار بشكه واردات نفت از ايران دارند. هند در سال گذشته مالي، روزانه حدود ۵۴۲ هزار بشكه واردات نفت از ايران داشت كه بيش از دو برابر سال پيش از آن بود. البته منابع هندي به رويترز گفته‌اند كه اين كاهش خريد به صورت تدريجي اعمال خواهد شد.
به گفته آنها، شركت ملي نفت ايران نيز در واكنش به تصميم هند براي كاهش واردات نفت تهديد كرده است كه تخفيف هزينه حمل و نقل نفت به هند را از ۸۰ درصد به ۶۰ درصد كاهش مي‌دهد.
البته رويترز اين خبر را در روزهاي گذشته تاييد نكرده است تا اينكه روز گذشته بيژن نامدارزنگنه، وزير نفت جمهوري اسلامي ايران زماني كه در حاشيه نشست هيات دولت در جمع خبرنگاران
قرار گرفت؛ عقب‌نشيني ايران در مقابل هند را تكذيب كرد و به صراحت درباره ادعاي هندي‌ها مبني
بر كاهش واردات نفت از ايران در صورت عدم واگذاري پروژه فرزادB گفت: « هند از مشتريان خوب ما است و علاقه‌منديم روابط‌مان را با آن كشور توسعه دهيم. اما نمي‌توان با زبان تهديد قراردادي نوشت. اگر آنها خريد خود را از ما كاهش دهند ما مشكلي نخواهيم داشت زيرا مشتري خود را داريم، چرا كه مشتري‌هاي زيادي با ما طرف هستند و تقاضاها بيش از ظرفيت صادرات است.»
وزير نفت ادامه داد: «رييس‌جمهور كشورمان در مذاكرات خود با نخست‌وزير هند به اين كشور فرصت داده بود تا شهريورماه مذاكرات براي توسعه ميدان فرزاد B آغاز شود اما آنها پيشنهادات خود را مطرح نكردند و باز هم ما تا پايان سال گذشته ميلادي به آنها فرصت داديم اما پيشنهادات آنها براي ما
قابل‌قبول نبود و چيزي عايد كشور ما نمي‌شد. هدف ما از توسعه ميادين نفتي كسب درآمد است، نه اينكه صرفا ميدان‌هاي گازي بزنيم. شرايط مطرح شده
بايد معقول باشد و با تهديد، كاري پيش نخواهد رفت. بايد انصاف را رعايت كرد.»
زنگنه در ادامه خاطرنشان كرد: « اكنون داريم اقداماتي انجام مي‌دهيم كه ساير كشورها هم به ميدان بيايند و روش‌هاي ديگري را نيز در نظر گرفته‌ايم. نامه‌اي هم به هند نوشته‌ايم كه حاضريم مذاكرات را با آنها انجام دهيم اما بايد شرايط معقول باشد نه اينكه با تهديد، كاري انجام شود. زبان تهديد، زبان خوبي نيست و بهتر است با انصاف صحبت كنيم.»
بر اساس اين گزارش، شركت «او وي ال» بازوي فعاليت‌هاي خارجي شركت «او ان جي سي» هند حدود 10 سال پيش ميدان گازي «فرزادB» را
در خليج فارس كشف كرد. در دوران تحريم‌ها شركت هندي از توسعه اين ميدان چشم پوشيد، اما طي دو سال گذشته مقامات دو كشور چندين دور مذاكره پيرامون توسعه اين ميدان انجام دادند.
بعد از لغو تحريم‌ها به دنبال امضاي برجام موضع ايران «جسورانه‌تر» شده و طلب امتيازات بيشتري از شركت هندي براي توسعه ميدان مي‌كند، موضوعي كه دولت هند را برانگيخت تا «به پالايشگاه‌هاي هندي دستور دهد واردات نفت از ايران را تا ۲۰ درصد كاهش دهند تا ايران براي موافقت با شرايط هند براي توسعه ميدان گازي نرمش نشان دهد».
آن طور كه رويترز در گزارش خود نوشته است، با توجه به كاهش توليد نفت اوپك احتمالا پالايشگاه‌هاي دولتي هند براي جايگزين كردن نفت ايران با قيمت‌هاي مناسب ديگر از كشورهاي توليدكننده نفت با سختي مواجه شوند، با اين حال هنوز هم مقادير چشمگير نفت مازاد در جهان وجود دارد.
احسان الحق، كارشناس شركت «ك بي‌سي انرژي اكونوميك»، به رويترز گفته است كه نوع نفت مورد استفاده در پالايشگاه‌هاي دولتي هند معمولا نفت سبك است و كاهش توليد نفت اوپك تاثير چنداني در عرضه آن در بازارهاي جهاني ندارد. معمولا اعضاي اوپك نفت نيمه‌سنگين و سنگين توليد مي‌كنند و توليد عمده نفت ايران نيز از نوع نفت نيمه‌سنگين است. رويترز مي‌نويسد كه شركت «او ان جي سي» براي توسعه ميدان گازي « فرزادB » يك طرح
سه ميليارد دلاري ۳۰ ساله به ايران پيشنهاد داده است. اين ميدان حدود ۳۵۰ ميليارد متر مكعب گاز قابل استخراج دارد.
چيني‌ها همچنان شريك راهبردي مان هستند
بيژن نامدارزنگنه، وزير نفت جمهوري اسلامي ايران در مورد حضور شركت‌هاي چيني در ميادين نفتي ايران گفت: عزم ما اين است كه با چيني‌ها به عنوان شريك راهبردي در قراردادهاي‌مان همكاري داشته باشيم. وي همچنين درباره راه‌اندازي پالايشگاه ستاره خليج‌فارس، گفت: در حال حاضر بخش اول اين پالايشگاه راه‌اندازي شده و بخش دوم نيز كه مربوط به تقطير بود، خوراك دريافت كرد. وي با بيان اينكه همكاران من در سه شيفت مشغول فعاليت هستند تا به زودي اين پالايشگاه راه‌اندازي شود، درباره جايگزيني برخي شركت‌هاي نفتي به جاي شركت‌هاي چيني، تاكيد كرد: شركت‌هاي چيني شريك راهبردي ما هستند. عزم ما اين است كه با چيني‌ها به عنوان شريك راهبردي در قراردادهاي‌مان همكاري داشته باشيم. وي درباره ميزان صادرات نفت و ميعانات گازي در آينده گفت: پيش‌بيني ما صادرات 4/2 ميليون تن است.