رييس‌جمهور تركيه به همتاي امريكايي هشدار داد
كردها، نخستين برگه اختلاف اردوغان – ترامپ
گروه جهان
نخستين نشانه‌هاي اختلاف ميان رجب طيب اردوغان، رييس‌جمهور تركيه با دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده اندك‌اندك ظاهر مي‌شود. كردهاي سوريه و عراق نخستين برگي هستند كه به نظر مي‌رسد در حال دور كردن اردوغان از رويايش براي رابطه‌اي بي‌دردسر و آرام با كاخ سفيد در سايه ساكن جديد آن است. در حالي كه ايالات متحده روز‌هاي جمعه و شنبه سرگرم استقرار نيرو در شهرهاي مرزي متفاوت سوريه بود تا امكان رويارويي تركيه با كردهاي سوريه را به صفر برساند، اردوغان روز گذشته در سخناني تند و تيز تعارف را به حاشيه راند و گفت: تركيه عليه شبه‌نظاميان كرد در عراق و سوريه عمليات‌هاي نظامي بيشتري را فرماندهي خواهد كرد و حمايت‌هاي واشنگتن از اين گروه‌هاي كردي نيز بايد هرچه سريع‌تر پايان يابد. اين اظهارات اردوغان در حالي مطرح شده است كه مقام‌هاي كرد سوريه مي‌گويند جابه‌جايي‌هاي اخير سربازان امريكايي در حقيقت به گونه‌اي ميان كردها و نيروهاي تركيه حايل‌سازي كرده است. امريكا از زمان رياست‌جمهوري باراك اوباما، به جريان‌هاي كردي چه در سوريه و چه در عراق براي مبارزه با داعش كمك‌هاي نظامي مي‌كند. علاوه بر اين عمليات‌هاي نظامي امريكا در سوريه و عراق براي مبارزه با داعش نيز در هماهنگي كامل با كردها است. در سوريه امريكا پيمان مودت با نيروهاي دموكراتيك سوريه بسته كه در اين گروه نيروهاي يگان‌هاي مدافع خلق (YPG) اكثريت را در اختيار دارند اما برخي از مبارزان عرب نيز حضور دارند. در ويديوهايي كه از مناطق شمالي سوريه به نمايش درآمده، خودروهاي زرهي امريكا در حالي كه پرچم‌هاي يگان‌هاي مدافع خلق بر فراز آن است ديده مي‌شود. مساله‌اي كه تاكنون بارها مورد انتقاد تركيه قرار گرفته است. يگان‌هاي مدافع خلق از نظر تركيه گروهي تروريستي و ادامه فعاليت‌هاي شبه‌نظامي‌گري كردهاي پ‌ك‌ك هستند كه تركيه از سه دهه پيش با آنها درگير است. هفته گذشته بود كه تركيه حملات هوايي را عليه مقرهاي استقرار يگان‌هاي مدافع خلق هدايت كرد و در جريان اين حملات 20 نفر نظامي كرد و همچنين چند چهره رسانه‌اي جان خود را از دست دادند. اردوغان روز گذشته در سخناني گفت: ما به فعاليت‌هاي نظامي خود ادامه مي‌دهيم. ساعتي و تاريخي براي يورش خود تعيين نمي‌كنيم. اما آنها مي‌دانند كه ارتش تركيه خواهد آمد. پيش از اين هم بارها گفته‌ام كه حمله بعدي ما ممكن است در شب باشد و بدون هيچ گونه هشداري از قبل. قرار نيست به گروه‌هاي تروريستي زمان حمله خود را اعلام كنيم. آنها (پ‌ك‌ك و يگان‌هاي مدافع خلق) بايد در ترس زندگي كنند. رييس‌جمهور تركيه در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود تاكيد كرد كه مساله كردهاي سوريه و عراق و حمايت امريكا از آنها را با دونالد ترامپ در ديدار ماه آتي در ميان خواهد گذاشت. آسوشيتدپرس در گزارشي در اين باره مي‌نويسد: تركيه و امريكا هر دو خودروهاي زرهي خود را در مرز تركيه – سوريه مستقر كرده‌اند و همزمان رييس‌جمهور تركيه نيز از امريكا خواست كه به حمايت خود از شبه نظاميان كرد سوري پايان دهد. استقرار سربازهاي ترك در مرز با سوريه درست 24 ساعت پس از آن انجام شد كه سربازان امريكايي در مرز ملتهب مشترك ميان سوريه و تركيه مستقر شدند. امريكا مي‌گويد كردهاي سوريه از ابتدا متحد امريكا در مبارزه با داعش در سوريه بوده‌اند. اردوغان در بخش‌هايي از سخنان روز گذشته خود با متهم كردن دوباره كردها گفت: يگان‌هاي مدافع خلق و كساني كه از آنها حمايت مي‌كنند با خمپاره به ما حمله مي‌كنند. ما محل‌هاي فعاليت آنها را به گورستان‌هاي‌شان بدل مي‌كنيم. هيچ وقفه‌اي در فعاليت‌هاي ما نخواهد بود. براساس تصاويري كه از منطقه مرزي تركيه – سوريه منتشر شده ارتش تركيه صف طويلي از تانك‌ها و خودروهاي نظامي را در مرز مستقر كرده است. برخي از منابع نظامي در ارتش تركيه مي‌گويند كه عمده اين نيروها در نزديكي شهرهاي سوري كه در قبضه كردها هستند، مستقر خواهند شد. ساعاتي پيش از استقرار سربازان تركيه در مرز، آنكارا تكميل مرحله ديگري از عمليات سپر فرات در سوريه را اعلام كرد و تاكيد كرد كه احتمالا از نيروهاي حاضر در آن عمليات براي مبارزه با كردهاي پ‌ك‌ك و همچنين يگان‌هاي مدافع خلق استفاده خواهد شد. عمليات هفته گذشته تركيه عليه محل‌هاي استقرار كردهاي يگان‌هاي مدافع خلق عملا به تنش بيشتر ميان تركيه و كردها منتهي شده است. مراسم تشييع جنازه برخي از اين جان‌باختگان روز گذشته در سوريه برگزار شد.
اردوغان در بخش‌هاي ديگري از سخنان خود تاكيد كرد كه شايد تركيه حملات خود به سنجار در عراق را هم تكرار كند تا مانع از تبديل شدن اين منطقه به پايگاهي براي شبه نظاميان كرد شود. مقام‌هاي كرد سوريه مي‌گويند كه خودروهاي زرهي متعلق به امريكا كه در مرز سوريه با تركيه مستقر شده‌اند تمام حركت‌هاي ارتش تركيه را زيرنظر دارند تا مانع از تشديد تنش ميان ترك‌ها و يگان‌هاي مدافع خلق در سوريه شوند. امريكا و تركيه در حالي در مساله كردي مقابل هم ايستاده‌اند كه هر دو عضو ناتو و از اين حيث به نوعي متحد محسوب مي‌شوند. درحالي كه ارتش امريكا مي‌گويد جابه‌جايي‌هاي صورت گرفته در مرز تركيه و سوريه بخشي از فعاليت‌هاي امريكا در سوريه و با هماهنگي با كردها است اما دولت اردوغان اين اقدام واشنگتن را به مقابله با سياست‌هاي كردي خود تعبير مي‌كند. آگوست گذشته بود كه آنكارا عمليات نظامي خود در سوريه را كليد زد و اصلي‌ترين هدف اين عمليات هم مقابله با گسترش فعاليت‌هاي كردها در مرز تركيه با سوريه بود. برخي از تحليلگران مي‌گويند كه در كنار كردها ايستادن امريكا و رويارويي تركيه با اين مساله مي‌تواند هدف مشترك مبارزه با داعش از سوي آنكارا و واشنگتن را هدف قرار دهد. تركيه به جاي كار كردن با كردهاي سوريه براي مبارزه با داعش از امريكا مي‌خواهد كه به نيروهاي تركيه اجازه دخالت در مساله آزادسازي رقه از دست داعش را بدهد. رقه در حال حاضر پايتخت خودخوانده داعش در سوريه است و تمام هم و غم نيروهاي بين‌المللي و بازيگران متعدد منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي در سوريه آزادسازي اين منطقه است. به نظر مي‌رسد كه مساله همكاري امريكا با كردهاي سوريه اصلي‌ترين گلايه‌اي باشد كه رجب طيب اردوغان در ديدار 16 ماه مه با ترامپ در واشنگتن در ميان خواهد گذاشت. اردوغان در بخش‌هايي از سخنان خود درباره همكاري آنكارا با واشنگتن با طرح اين ادعا كه كشور وي در صف مقدم مبارزه با داعش ايستاده است، گفت: اجازه بدهيد كه تمام قدرت‌هاي حاضر در ائتلاف مبارزه با داعش و تركيه دست در دست هم رقه را به گورستان داعش بدل كنند.
سخنگوي يگان‌هاي مدافع خلق سوريه در اين باره مي‌گويد: تركيه در حال افزودن بر نيروهاي مستقر خود در مرز با سوريه است. اميدوار هستيم كه اين استقرار نيروها و جابه‌جايي‌هاي اخير حركتي براي تحريك ما يا ورود نظامي جديد تركيه به داخل خاك سوريه نباشد. ما خواهان هيچ گونه رويارويي نظامي با تركيه نيستيم چرا كه اولويت ما در حال حاضر مبارزه با داعش و بيرون راندن اين گروه از رقه است.