در قالب كتاب «گفت‌وگو با عباس كيارستمي» منتشر شد
از تولد عباس كيارستمي تا «زندگي شيرين» فليني
گروه فرهنگ و هنر| عباس كيارستمي چند ماه بعد از درگذشتش همچنان خبرساز است و هر روز اخبار تازه‌اي درباره او منتشر مي‌شود؛ خبرهايي درباره آثارش، پرونده پزشكي‌اش كه همچنان باز مانده، بزرگداشت‌هايي كه در جشنواره‌هاي گوناگون براي او برگزار مي‌شود يا كتاب‌هايي كه درباره اين فيلمساز در حال انتشار است.
مجموعه اينها باعث شده تا اين فيلمساز كه در دوره حياتش علاقه چنداني به سرخط اخبار بودن، نداشت، بعد از درگذشتش مدام خبرساز باشد. به تازگي نيز دو خبر درباره او منتشر شده است؛ انتشار كتاب «گفت‌وگو با عباس كيارستمي» و مستندنگاري و تهيه آرشيو ديجيتالي از عكس‌ها، اسناد و آثار مكتوب اين هنرمند. مهدي مظفري ساوجي، شاعر و مترجمي است كه كتاب «گفت‌وگوبا عباس كيارستمي» را منتشر كرده است.
ماجرا از اين قرار بود كه اين شاعر بسيار علاقه‌مند بود تا با كيارستمي گفت‌وگو كند و دو، سه سال پيگيراين موضوع بود تا اينكه سال 88 به اين هدف رسيد. او در گفت‌وگويي با ايسنا توضيحاتي درباره روند شكل‌گيري اين كتاب ارايه كرد: «شروع گفت‌وگوي من با كيارستمي از سال ۱۳۸۸ بود. دو، سه سال بود كه پيگير مصاحبه با استاد بودم كه سرانجام اين اتفاق مبارك در سال ۱۳۸۸ رقم خورد و آقاي كيارستمي اجازه دادند كه من دكمه ضبطم را فشار دهم و نخستين پرسش را با ايشان در ميان بگذارم.» البته راضي كردن كيارستمي براي اين گفت‌وگو كار آساني نبود و مظفري براي اين كار به كتاب ديگرش متوسل شد: « يكي از عواملي كه اين مسير را هموار كرد، انتشار كتاب «گفت‌وگو با نجف دريابندري» در سال ۱۳۸۸ بود. كتابي كه امسال به چاپ سوم رسيده است. مطلب از اين قرار است كه آقاي كيارستمي به من گفت كه اين كتاب را مي‌خوانم و اگر مورد پسندم واقع شد با هم گفت‌وگو مي‌كنيم.» كتاب مورد رضايت كيارستمي قرار گرفت و باب گفت‌وگو باز شد: «نقطه آغاز كتاب، سال ۱۳۸۸ و نقطه پايان هم سال ۱۳۹۲ بود كه به مسافرت‌ها و فيلمسازي ايشان برخورد و كار عقب افتاد، تا روزي كه متاسفانه از طريق يكي از خبرگزاري‌ها متوجه شدم ايشان در بستر بيماري است.» اين كتاب در سه فصل تدوين و تاليف شده و متن با شعرهايي كه به كيارستمي تقديم شده، آغاز مي‌شود. در بخش اول كتاب «گزارش» و چند مطلب ديگر آمده. «گزارش» در واقع يادآور عنواني است كه كيارستمي بر نخستين فيلم بلند داستاني‌اش گذاشته است. گزارش ِاين كتاب البته نوعي گزارش زندگي و مرگ است: « يادداشت‌هاي روزانه‌اي كه حاصل روابط و مراوداتي است كه من از حدود سال ۱۳۸۴ تا همين اواخر با او و احوال و آثارش داشتم. به عبارتي در اين يادداشت‌ها به زندگي كيارستمي نزديك شده‌ام، همچنان كه نشان داده‌ام مرگ چگونه به شكل ناجوانمردانه‌اي به او نزديك شده است.»
بخش ديگري از اين فصل به فيلم‌شناسي، كتاب‌شناسي، مروري بر آثار، بزرگداشت و جوايز و افتخارات او اختصاص دارد. بخش دوم كتاب حاوي دو يادداشت از كيارستمي است كه اين يادداشت‌ها قبلا يكي در نشريه «پوزوتيف»، با عنوان «تاثيرگذارترين فيلم زندگي‌ام» و ديگري با عنوان «در آغاز تصوير بود» در روزنامه «گاردين» منتشر شده است.
گفت‌وگو با كيارستمي ۱۵۰ صفحه از كتاب را دربرگرفته و در آن به شكل مفصل و مبسوط به زندگي كيارستمي پرداخته است. سير گفت‌وگو هم به شكلي است كه مدام در گذشته و حال و آينده در رفت و آمد است. از تولد او شروع مي‌شود و در نهايت به اصغر فرهادي و «جدايي نادر از سيمين» و در پايان به فدريكو فليني و «زندگي شيرين» مي‌رسد. پدر و مادر، وضعيت مذهبي خانواده، نخستين تجربه‌هاي كتاب‌خواني، دوران كودكي، مدرسه بهرام و دبيرستان جم، نخستين بارقه‌هاي آشنايي با فيلمسازي، صادق هدايت، احمد كسروي، شعر و تجربه‌هاي شعرخواني او از جمله تجربه‌هايش در حفظ كردن شعرهاي حميدي شيرازي، مميزي فيلم در ايران و ديگر كشورها، نفت، وضعيت مذهب در ايران، مسعود كيميايي، ابراهيم گلستان، سينماي «مستقل» و «بدنه» از جمله مباحثي است كه باب گفت‌وگو پيرامون آنها در اين اثر گشوده شده است. اين كتاب به تازگي از سوي انتشارات «كتاب آبان» منتشر شده است. از سوي ديگر اميرحسين ثنايي، مدير پروژه مستندنگاري و تهيه آرشيو ديجيتال از عكس، اسناد و آثار مكتوب عباس كيارستمي در گفت‌وگويي با «مهر» درباره اين پروژه توضيحاتي ارايه كرد: «بهمن كيارستمي، فرزند عباس كيارستمي در يك سال گذشته علاوه بر اينكه پيگير پرونده پزشكي پدرش بود در حال گردآوري يادداشت‌ها و نوشته‌هاي ايشان نيز بود كه به نام پروژه مستندنگاري و تهيه آرشيو ديجيتال از عكس، اسناد و آثار مكتوب آقاي عباس كيارستمي شناخته مي‌شود.» مستندنگاري و تهيه آرشيو ديجيتال از آثار كيارستمي بر عهده «راي بُن مستند» گذاشته شده كه مجري طرح اين پروژه است و ثنايي مديريت پروژه را بر عهده دارد تا اين آرشيو ديجيتال تهيه شود. بهمن كيارستمي گردآوري اين آثار را سال گذشته به پايان رساند و آنها در حال تهيه آرشيو ديجيتال به شكل علمي و استاندارد هستند و اكنون با حجم زيادي از نوشته‌ها مواجهيم كه شامل نامه‌هاي مختلف، فيلمنامه‌ها، طرح‌ها، يادداشت‌ها و شعرهاي كيارستمي است.
اين پروژه فازبندي شده است و اين گروه پيش بيني مي‌كنند براي به پايان رساندن فاز اول اين پروژه ۹ ماه تا يك سال زمان لازم است تا مستندنگاري‌ها به سرانجام برسد.
به گفته ثنايي، مالكيت مادي و معنوي آثار براي انتشار در اختيار خانواده كيارستمي است و اگر برخي از اين آثار منتشر شوند، با وجهه ديگري از چهره اين هنرمند در يادداشت‌هاي سينمايي او و... رو‌به‌رو مي‌شويم كه شايد تاكنون اين وجهه چندان عيان نشده است.