ليست اعضا نااميدكننده بود
هادي حقشناس
كارشناس اقتصادي
در يك ارزيابي كل بايد كابينه دوازدهم را با كابينه يازدهم مقايسه كرد. كابينه يازدهم در شرايط بحراني استقرار پيدا كرد. شرايطي كه نرخ دلار سه برابر شده بود. تورم نقطه به نقطه به 47 درصد رسيده و روابط اقتصادي و سياسي خارجي به حداقل ممكن رسيده بود. طبيعتا دولتي كه در سال 1392 استقرار يافته بودبايد كشور را از شرايط بحراني به ساحل آرامش ميرساند و انصافا اين اتفاق نيز افتاد. در پايان دولت يازدهم ملاحظه كرديم كه هم رشد اقتصادي مثبت شد و هم تورم پس از 26 سال به زير 10 درصد رسيد. با اين توضيح كه ثبات نيز به اقتصاد ايران بازگشت و اعتماد تا حدودي بين مردم جاري شد كه نتيجه آن آرامش در بازار، پول، بازار كار و سرمايه بود.
اما انتظاري كه مردم از دولت دوازدهم دارند متفاوت از آن چيزي است از دولت يازدهم ميخواستند. از دولت دوازدهم اين انتظار ميرود كه تحولي بنيادين و اساسي در اقتصاد ايران ايجاد كند. علت اين انتظار اين است كه نرخ بيكاري جوانان كه از مرز بحران گذشته، براي مردان 10 تا 20 سال بين 20 تا 30 درصد و زنان بالاي 50 درصد شده است. اين اتفاق در ادبيات اقتصادي يعني بحران. در كنار اين بحران، معضلات بسيار بزرگ ديگري در اقتصاد ايران وجود دارد كه نمونه آن را ميتوان در صندوقهاي بازنشستگي، مطالبات معوق بانكها، بدهي دولت به بانكها، بدهي بانكها به بانك مركزي و رشد نقدينگي ديد.
در صورتي كه سياستهاي پولي و مالي به درستي تنظيم نشود، حجم نقدينگي ظرفيت تبديل به بحران پولي را خواهد داشت. با اين شرايط انتظار اين است كه تيمي در دولت دوازدهم طراحي شود كه بتواند جراحي اقتصاد را با حداقل هزينه و عوارض انجام دهد. شايد بهتر باشد اين پرسش را داشته باشيم كه چه تيم اقتصادي در چهار سال آينده ميتواند اين بحرانهاي ذكر شده را حل كند؟ ما در طول سنوات گذشته فرصتهاي فراواني از دست دادهايم. نرخ رشد 40 سال گذشته 3/2 درصد بوده كه از همه كشورهاي منطقه در بازه زماني مزبور عقبتر هستيم. همچنين تورم ايران بالاي 18 درصد بوده و اين شاخص بين كشورهاي منطقه مطلوبترين محسوب ميشود. در حالي كه ظرفيتهاي فراواني در نفت، گاز و گردشگري وجود دارد اما اقتصاد كشور از اين ظرفيتها نتوانسته به درستي استفاده كند.
مردم انتظار دارند تيم اقتصادي دولت دوازدهم بتواند اين بحرانها را با استفاده از مزيتهاي نسبي كشور تبديل به فرصت كند. ولي آيا تيم اقتصادي كه دولت دوازدهم انتخاب كرده توان حل اين مساله را دارد؟ آقاي روحاني پيشتر وعده داده بود كه كابينه دولت دوازدهم را جوان ميبندد اما برآوردها نشان ميدهد كابينه دوازدهم پيرترين كابينه بعد از انقلاب با ميانگين سني 57 سال است. به اين ترتيب آقاي روحاني در گام نخست همه را نااميد كرد.