بهمن نامور مطلق، معاون صنايع دستي كشور:
هدف ما از برگزاري نمايشگاه صنايع دستي، تجاري‌سازي است
صحبت‌ها و بازخوردهاي مردمي در نمايشگاه صنايع دستي را با بالاترين مقام حوزه صنايع دستي در ميان گذاشتيم تا پاسخ‌هاي او را در مورد نظرات صنعتگران و بازديد‌كننده‌هايي كه به نمايشگاه آمده بودند تا در بزرگ‌ترين فستيوال سالانه صنايع دستي شركت كنند، بشنويم. نامور مطلق در خصوص اينكه چرا در نمايشگاه امسال به نسبت سال‌هاي پيش كمتر شاهد حضور هنرمندان پيشكسوت در نمايشگاه بوديم و بعد تجاري نمايشگاه پر رنگ‌تر از بعد ترويجي و معرفي هنرمندان به بازديد‌كنندگان بود، مي‌گويد: «ما به اندازه سال‌هاي گذشته غرفه براي هنرمندان پيشكسوت به خصوص در مناطق محروم در نظر گرفتيم. در سال‌هاي گذشته استان‌ها بيشتر پيشكسوت معرفي مي‌كردند اما امسال بيشتر هنرمندان و صنعتگران جوان از سوي استان‌ها معرفي شده‌اند. جوانان سليقه‌شناسي بهتري دارند و با آثاري كه در نمايشگاه ارايه كرده‌اند فروش بهتري مي‌توانند داشته باشند. از اين جهت است كه ما هنرمندان پيشكسوت را كمتر مي‌بينيم. اما تغييري در سهميه مناطق محروم نداده‌ايم. در مورد حضور پيشكسوتان هم ما در نمايشگاه امسال مراسم تجليل از خانم شهسوارپور را داشتيم كه لقب «مادر صنايع دستي ايران» را گرفته‌اند و مسن‌ترين هنرمند اين عرصه هستند. نمي‌توانيم بگوييم حضور پيشكسوتان كم بود در نمايشگاه امسال.
از طرفي اين نمايشگاه بيشتر نمايشگاه تجاري است تا ترويجي، براي بعد ترويجي صنايع دستي ما در سازمان ميراث فرهنگي فضايي را براي معرفي هنرمندان در نظر گرفته‌ايم و نمايشگاه‌ها و برنامه‌هايي داريم كه آثار پيشكسوتان را ارايه مي‌كنيم؛ همايش «هماي هنر» را هم با همين هدف برگزار مي‌كنيم و در آن از پيشكسوتان اين حوزه تقدير مي‌كنيم. به نوعي فضا را بين هنرمندان توزيع كرده‌ايم، نمي‌توانيم همه فضاها را ادغام كنيم. اگر اين كار را انجام دهيم، نه فضاي مناسبي براي بعد تجاري صنايع دستي ايجاد مي‌شود و نه فضاهاي ديگري كه ايجاد كرده‌ايم براي بعد ترويجي صنايع دستي، به شكل كامل در راستاي ترويج صنايع دستي تاثيرگذار خواهند بود و امكان ايجاد فضاي گفتمان‌سازي كمتر مي‌شود. حرفه‌اي و تخصصي كردن نمايشگاه‌ها از اهداف ما است. در اين نمايشگاه تاكيد ما بيشتر بر بعد تجاري صنايع دستي است. اما در بخش‌هاي ديگر هم ما هزينه مي‌كنيم و اقدامات ديگري هم انجام مي‌دهيم، در عين حال در همين نمايشگاه هم گفتمان‌سازي و آشناسازي گروه‌هاي مختلف با صنايع دستي هم صورت مي‌گيرد. ما بايد بالاخره يك جايي تجاري شويم تا بتوانيم اين حوزه را از نظر تجاري هم ارزيابي كنيم.»
بر خلاف سال گذشته كه معاونت صنايع دستي كشور به طور رسمي از هيات‌هاي تجاري دعوت به عمل آورده بود تا در نمايشگاه حضور داشته باشند، امسال هيات‌هاي تجاري به شكل رسمي در نمايشگاه حضور نداشتند، اما حضور توريست‌ها و بازديد‌كنندگان خارجي در نمايشگاه به شكل چشمگيري افزايش پيدا كرده بود، نامور مطلق در خصوص عدم دعوت از هيات‌هاي تجاري بين‌المللي در نمايشگاه و علت حضور بازديد‌كنندگان خارجي نيز مي‌گويد: «البته امسال هم چند تيم تجاري در نمايشگاه حضور داشتند، اما به طور كلي به نسبت سال‌هاي گذشته ميزان بازديد‌كننده‌هاي خارجي بيشتر بود، كه بخشي به دعوت معاونت صنايع دستي حضور داشتند و بخشي از بازديد‌كننده‌هاي خارجي هم به واسطه همزماني با نمايشگاه فرش در نمايشگاه حاضر شدند. بسياري از بازديد‌كنندگان خارجي كه براي بازديد از نمايشگاه فرش آمده بودند از نمايشگاه صنايع دستي هم بازديد كردند. اين يكي از امتيازات همراهي اين دو حوزه است. شخصا در هيچ دوره‌اي از نمايشگاه صنايع دستي در ايران اين تعداد توريست در نمايشگاه نديده بودم.»
نامور مطلق همچنين در مورد فعاليت نو در نمايشگاه نيز گفت: «امسال بخش جديد در حوزه كودكان به نمايشگاه اضافه شد، آشنايي‌سازي كودكان با صنايع دستي اتفاقي بود كه امسال در فضايي مناسب افتاد و بازخورد خوبي هم داشت.»
يكي از گله‌هايي كه صنعتگران در نمايشگاه به آن اشاره كردند، جدا كردن حوزه فرش و گبه از رشته گليم بود، نامور‌مطلق در خصوص جدايي اين حوزه‌ها از يكديگر مي‌گويد: «همان‌طور كه بسياري از هنرمندان صنايع دستي در رشته گليم علاقه‌مندند كه زير مجموعه وزارت صنايع قرار بگيرند و در كنار فرش قرار داشته باشند، هنرمندان رشته فرش هم علاقه دارند كه زير مجموعه ميراث فرهنگي قرار بگيرند دليلش هم رشدي است كه صنايع دستي در اين سال‌ها داشته. به نظر مي‌رسد فرمول همنشيني ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فرمول موفقي بوده است و رشد اقتصادي سال‌هاي گذشته در حوزه صنايع دستي اين موضوع را تاييد مي‌كند (هم در بخش صادرات و هم فروش داخلي) اميدواريم كه فرش و صنايع دستي هم با هم ادغام شوند، چون در واقع يك پيكره هستند كه از هم جدا شده‌اند، چهار سال است كه ما براي اين ادغام تلاش مي‌كنيم، با وزارت صنايع نامه‌نگاري كرده‌ايم، رييس‌جمهور هم براي وزير وقت صنايع نامه را ارسال كرد اما وزير موافقت نكرد. اما در دولت دوازدهم اين موضوع را مجددا پيگيري مي‌كنيم.»
بعضي از هنرمندان علت فروش پايين غرفه‌هاي‌شان را تبليغات كم نمايشگاه عنوان كردند، هر چند گفت‌وگوهاي تلويزيوني و راديويي معاونت صنايع دستي نسبت به سال‌هاي پيش بيشتر شده است، اما تبليغات ميداني در سطح شهر آن‌قدر كه بايد مطلوب نبوده است، سال گذشته هم يكي از گله‌مندي‌هاي معاونت صنايع دستي كوتاهي و عدم همكاري شهرداري براي تبليغات سطح شهر بود، در خصوص تبليغات شهري امسال نامور مطلق مي‌گويد: «تبليغات شهري نسبت به پارسال بهتر بود اما خيلي مطلوب ما نبود، امسال شهرداري با معاونت همكاري كرد اما ميزان اين همكاري مطلوب ما و در حدي كه انتظار داريم، نبود.» يكي از طرح‌هاي موفقي كه اخيرا با حمايت معاونت صنايع دستي كشور اجرا شده است، طرح كاروان پيوند بود كه در قدم اول با خريد تضميني حصير از هنرمندان شهرهاي جنوبي به خصوص سيستان و بلوچستان از اين هنر و صنعتگراني كه از طريق آن امرار معاش مي‌كنند، حمايت شده است. معاون صنايع دستي كشور با اشاره به موفق بودن اين طرح مي‌گويد: «بازخوردها كه تا به حال خوب بوده، مجري اين طرح بخش خصوصي است و در ادامه قصد داريم كه به سمت هنرهاي كمتر شناخته شده برويم و در گام بعدي بنا داريم كه حوله بافي را از طريق اين طرح حمايت كنيم. در اين طرح بيشتر براي حمايت محروم‌ترين قشر از هنرمندان و صنعتگران برنامه‌ريزي شده است و اميدواريم در آينده شركت‌هاي ديگر با ما همكاري كنند تا در حوزه‌هاي ديگر هم ورود كنيم و خريد عمده از هنرمندان داشته باشيم. با توجه به اينكه بيشتر از اقشار محروم نگه داشته شده شروع مي‌كنيم فعلا مانده تا به هنرهاي دستي نفيس برسيم. كساني كه در روستاهاي دور هستند و درآمدهاي بسيار پايين دارند و فروش ندارند را از طريق اين طرح تحت پوشش قرار خواهيم داد.»