كيفيت هوا حياتي است

در لزوم حفظ محيط‌زيستي پاك و به دور از آلودگي همين بس كه انسان از همان لحظه‌اي كه متولد مي‌شود بايد هواي پاكي در ريه‌هايش جريان پيدا كند تا بتواند به سلامت به زندگي خود ادامه دهد و رشد پيدا كند. ضمن آنكه هواي پاك نه فقط نياز ما انسان‌ها كه نياز تمامي موجودات زنده اين كره خاكي است. از گياهان گرفته تا حيوانات و در اين چرخه اگر گوشه‌اي از فرآيندهاي طبيعي زيست‌محيطي نقصي داشته باشد، مسلما سلامت ما و تمامي موجودات زنده ديگر نيز به خطر خواهد افتاد. آلودگي هوا در شهرهاي بزرگ، يكي از نقص‌هاي زيست  محيطي است كه عوارض غيرقابل انكاري بر سلامت و زندگي شهروندان شهرها دارد. به عنوان مثال، آلودگي هوا در كلانشهري مانند تهران باعث مي‌شود تا سن مبتلايان به آسم در شهروندان به حدود سن 30 سالگي كاهش پيدا كند گرچه اين رويه تنها مختص تهران نيست. هر جايي كه آلودگي هوا افزايش داشته باشد، مي‌تواند صدمات جبران‌ناپذيري را به بار بياورد. كمااينكه در مورد همين مثال اخير شايد بد نباشد كه بدانيد در هند هم اكثر راننده‌هاي سه‌چرخه‌هايي كه در خيابان‌ها مردم را جابه‌جا مي‌كنند، در سن 30 سالگي به بيماري‌هاي ريوي مبتلا مي‌شوند. چرا؟ چون به زبان ساده، هرچقدر موجود زنده‌اي جوان‌تر باشد، به هواي پاك بيشتري نيازمند است. درست مثل گلي نوشكفته. در اهميت لزوم پاك بودن هوايي كه استنشاق مي‌كنيم همين بس كه، ما انسان‌ها بدون غذا مي‌توانيم تا دو ماه و بدون آب يا در صورت كمبود آب تا يك‌ماه زند‌ه بمانيم ولي بدون هوا، بيش از 2 تا 3 دقيقه نيز نمي‌توانيم به زندگي‌مان ادامه دهيم. بنابراين هم كيفيت هوا براي انسان مهم و حياتي است و هم كميت آن. دقيقا به همين دليل هم هست كه در شهرهاي عاري از آلودگي هوا، شاهد هستيم كه مردم نه تنها شادترند كه عمري طولاني‌تر دارند. من شخصا سال‌هاست كه تحقيقاتي ميداني و مقدماتي را در مورد تاثير آلودگي هوا برموجودات زنده تهران انجام مي‌دهم. نتيجه اين تحقيقات تا امروز، حكايت از آن دارد كه به جز انسان‌ها كه به زندگي در شرايط كنوني تهران خو گرفته‌اند، اكثر حيوانات بومي تهران از اين كلانشهر كوچ كرده‌اند. مثال عيني آن گنجشك‌ها، مرغ‌هاي مينا و... هستند. خوب به خاطرم هست كه در طول دوران كودكي و نوجواني و جواني و ميانسالي، پرندگان در چه وسعتي روي درختان بازي مي‌كردند و چطور ميوه‌ها را نوك مي‌زدند و آنها را خراب مي‌كردند. اما الان ديگر هيچ آثاري از جاي نوك‌هاي پرندگان روي درختان ميوه داخل حياط‌ها و باغ‌ها و پارك‌ها نيست. يكي از مهم‌ترين دليل قهر پرندگان نيز همين آلودگي هواست. چون همان‌طور كه آلودگي هوا ما را زجر مي‌دهد و بيمارمان مي‌كند، آنها را نيز زجر مي‌دهد و بيمارشان مي‌كند. اينها مثال‌هايي عيني از تاثير آلودگي هوا روي حيوانات و پرندگان است كه نشان مي‌دهد محيط‌زيست كلانشهرهاي ما حال خوبي ندارند. با اين وجود نبايد نااميد بود. به شخصه براين باورم كه با راهكارهايي واقعي و اجرايي مي‌توان اين مشكل كلانشهرهاي كشور را حل كرد. با راهكارهايي چون: توسعه مترو، افزايش سرانه فضاهاي سبز و البته بالابردن كيفيت خودروهاي توليدي. راهكارهايي كه با دست به دست دادن نهادهاي متولي و مرتبط دولت و شهري امكان‌پذير است و شدني. به اميد روزي كه شاهد بهبود كيفيت هواي شهرهاي بزرگ به گونه‌اي باشيم كه آرامش در اين شهرها معنا پيدا كند و زندگي در آنها لذتبخش شود.