اقامتي كه دوستي هانس اندرسون و ديكنز را بر هم زد
فروش نامه گله‌هاي ديكنز از اندرسون
بهار سرلك
احتمالا تا به حال فهميده‌ايد وقتي چند روزي در خانه دوستي اقامت كرديد، نبايد از مهمان‌نوازي ميزبان سوءاستفاده كنيد و رعايت نكردن همين نكته دوستي دو ستاره جهان ادبي را بر هم زد. هانس كريستين اندرسون، نويسنده دانماركي در اقامتي كه سال 1857 در خانه چارلز ديكنز داشت، خود را مهماني نشان داد كه بويي از آداب و رسوم نبرده و در نهايت منجر به برهم خوردن دوستي‌اش با ديكنز شد. به گزارش گاردين، جزييات اين بازديد را ديكنز در نامه‌اي كه براي جان راسل، كسي كه بعدها نخست‌وزير بريتانياي كبير مي‌شود، نوشت. همين نامه گله و شكايت‌هاي نويسنده «آرزوهاي بزرگ» و «ديويد كاپرفيلد» شنبه گذشته در حراجي امريكايي حدود شش هزار دلار فروخته شد. مارس 1857 اندرسون به ديكنز خبر مي‌دهد براي اقامتي تابستانه و حداكثر به مدت دو هفته راهي خانه او خواهد شد. اندرسون در نامه‌اي مي‌نويسد: «[ديدن] تو به تنهايي، نيت من از اين بازديد است» و اضافه مي‌كند: «از هر چيز ديگر مهم‌تر اينكه همواره گوشه‌اي از قلبت را براي من كنار بگذاري.» زماني كه مدت اقامت اندرسون- پنج هفته تمام- به پايان نزديك مي‌شود، ديكنز خود را مجبور به نوشتن نامه‌اي به جان راسل و در ميان گذاشتن اين موضوع كه خالق بهترين داستان‌هاي افسانه‌اي جهان، مهماني بد است، مي‌كند. ديكنز در نامه‌اش مي‌نويسد: «اندرسون فرانسوي را مثل «پيتر، پسر وحشي» و انگليسي را مثل [دانش‌آموزان] مدرسه كر و لال‌ها حرف مي‌زند.» اما طبق گفته‌هاي اين ميزبان بي‌ميل، اندرسون در صحبت به زباني ديگر هم تبحري نداشت: «نمي‌توانست اسم كتاب خودش
«The Improvisatore» را به ايتاليايي تلفظ كند و مترجم او كم‌كم فهميد اندرسون نمي‌تواند دانماركي هم صحبت كند.» بنجامين فرانكلين مي‌گويد: «مهمان هم مثل ماهي پس از سه روز بو مي‌گيرد.» اما اقامت پنج هفته‌اي اندرسون در خانه ديكنز بويي بدتر از گنديدگي ماهي به خود مي‌گيرد. اين دو نويسنده مشهور نخستين‌بار در تابستان سال 1847 در مراسم شامي اشرافي يكديگر را ملاقات كرده و اندرسون خود را طرفدار پروپاقرص ديكنز معرفي كرده بود و او را «بزرگ‌ترين نويسنده تاريخ ما» ناميده بود. اندرسون در همان زمان در نامه‌اي و با لحني اغراق‌آميز براي دوستش مي‌نويسد ديكنز دقيقا همان فردي است كه او تصور مي‌كرد. چند هفته بعد از اين ملاقات، ديكنز يكي از مشهورترين نام‌ها در لندن، بسته‌اي از كتاب‌هايش را با يادداشتي در چمدان اندرسون مي‌گذارد. نويسنده دانماركي كه مشهور به رفتارهاي اجتماعي غريب بود، پس از بازگشت به خانه‌اش فكرش مشغول اين نويسنده خوش‌اخلاق انگليسي مي‌شود. 9 سال تمام براي او نامه مي‌نويسد. نويسنده دانماركي جولاي 1857 اقامت تابستانه خود را در خانه ديكنز آغاز مي‌كند و در اين دوره ديكنز دوران خوبي را پشت سر نمي‌گذاشت و ترك همسرش را از نظر مي‌گذراند. اما اندرسون گله مي‌كرد كه خانه ديكنز سرد است. همچنين ناراحت بود كه چرا صبح‌ها كسي او را اصلاح نمي‌كند. طولي نمي‌كشد كه دمدمي مزاج بودنش مشكل اعضاي خانه مي‌شود. وقتي كسي از كتاب‌هاي او ايرادي مي‌گرفت روي چمن‌ها دراز مي‌كشيد و گريه مي‌كرد. ديكنز از رفتن مهمانش پس از پنج هفته، دلخور نمي‌شود و بلكه روي آينه اتاق مهمان مي‌نويسد: «هانس اندرسون پنج هفته در اين اتاق خوابيد اما اقامت او به نظر اعضاي خانواده عمري بود.» اين نامه يكي از اقلام گنجينه مكاتبات، تصاوير و دست‌خط‌ها است كه روز شنبه در حراجي ليسي‌اسكات و نايت فروخته شد. اين اسناد ناياب، شامل آلبومي است كه در آن تكه‌اي از دست‌خط جين آستن مي‌شود و به متقاضي تلفني امريكايي فروخته شد.