تعجب واشنگتن از واكنش كاسترو نسبت به حمله به ديپلماتهاي امريكايي
من هم مثل شما نگرانم
ميثم سليماني
بحث اختلال در شنوايي ديپلماتهاي امريكايي در هاوانا پاي رييسجمهور اين كشور يعني رائول كاسترو را نيز به ميان كشيده است. در حالي كه به نظر ميرسد تعدادي از ديپلماتهاي امريكايي در هاوانا با مشكل شنوايي و سردرد مواجه شدهاند، ايالات متحده معتقد است كه حملات صوتي به آنها صورت گرفته كه ميتواند يك تهديد جدي عليه اين كشور باشد. اما شايد امريكاييها انتظار اندكي براي همكاري كوبا در اين زمينه با واشنگتن داشتند. رائول كاسترو اخيرا جفري دالورنتس، فرستاده ويژه امريكا را پذيرفت و اين دو نفر با يكديگر در اتفاقي نادر گفتوگويي رودررو داشتند. كاسترو به دالورنتس گفته است كه او به اندازه امريكاييها در اين خصوص ناراحت و نگران است اما هرگونه مسووليتي را در اين خصوص رد كرد. با اين حال امريكا كوباييها را متهم كرد كه به اندازه كافي به موضوع رسيدگي نكردند و واشنگتن انتظارات بيشتري از رهبران كوبا داشته است. با وجود اين انتقادهاي امريكا، كوباييها حتي اجازه دادند كه افبيآي براي تحقيق به هاوانا برود. گفته ميشود همكاري كوبا و ايالات متحده اخيرا بهبود يافته است و برخي از مقامات در واشنگتن عنوان ميكنند كه اين سطح از دسترسي اطلاعاتي و همكاري فوقالعاده و حتي بيسابقه بوده و حتي واكنش رائول كاسترو براي آنها بسيار جالب توجه و به نوعي دلگرمكننده بوده است.
يك مقام بازنشسته افبيآي كه در خارج از كشور خدمت ميكرده است به واشنگتنپست گفت: در برخي از كشورها هيچ يك از نمايندگان افبيآي حضور ندارند و تعداد آنها به صفر ميرسد و كوبا نيز در اين چارچوب قرار داشت. گفته ميشود هنگامي كه در تاريخ 17 فوريه ايالات متحده براي نخستين بار در اين خصوص از كوبا شكايت كرده بود تعداد محدودي از ديپلماتها را در بر ميگرفت اما حالا تعداد افرادي كه مورد تاييد پزشكي در خصوص اين حمله قرار گرفته اند21 نفر به علاوه چند ديپلمات كانادايي هستند. برخي از امريكاييها شنوايي خود را به طور كامل از دست دادند و برخي ديگر نيز دچار آسيبهاي مغزي خفيف شدند. با اين حال اين تحولات بهشدت بهبود روابط كوبا با جامعه جهاني را تحت تاثير قرار داده است.
به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، فرانسه از جمله كشورهايي بوده است كه كاركنان سفارت خود را در خصوص آسيبهاي ناشي از صدمات احتمالي مورد آزمايش قرار داده است. اما برخي مقامات كه نخواستند نامشان فاش شود اين سوال را مطرح كردهاند كه آيا يك مبارزه مخفي در كوبا جريان دارد؟
پيش از اين هنگامي كه ايالات متحده، كوبا را متهم كرد كه نسبت به ديپلماتهاي اين كشور سوء رفتارهايي همچون آزار و اذيتهاي ديپلماتها و تحريك مخالفان محلي را انجام ميدهد، در طرف مقابل هاوانا نيز واشنگتن را متهم به همين موضوع كرد. اما در دوره كنوني هرچند كاسترو هرگونه دخالت را در اين خصوص رد كرد اما دولت او با تحقيقات مخالفت نكرد تا به اين وسيله نگرانيها در خاك كوبا را كاهش دهد. برخي از كارشناسان اهل فن معتقدند كه بخشي از نيروهاي امنيتي كوبا كه مخالف نزديكي روابط با امريكا هستند در همكاري با روسيه و كره شمالي دست به اين اقدام زدهاند. با اين حال خشم در واشنگتن روبه افزايش است. در روز جمعه پنج سناتور جمهوريخواه به ركس تيلرسون، وزير خارجه نامهاي نوشتند و خواستار آن شدند كه همه ديپلماتهاي كوبا را از ايالات متحده اخراج و سفارت امريكا در هاوانا را تعطيل كند. سناتور ماركو روبيو از فلوريدا از جمله افرادي بوده كه اين نامه را ارسال كرده و معتقد است كه ناديده گرفتن وظيفه كوبا در محافظت از ديپلماتهاي امريكا و خانوادهشان مسالهاي است كه نميتوان از كنار آن بدون هيچ گونه واكنش جدي عبور كرد.
براي چندين دهه كوبا و ايالات متحده امريكا ديپلماتهاي يكديگر را مورد آزار و اذيت قرار دادهاند. كوباييها معمولا سعي كردند تا اقداماتي از جمله كثيف كردن محل اقامت ديپلماتهاي امريكايي را انجام دهند تا بدين وسيله آنها را مجبور به ترك منازل خود كنند. امريكاييها نيز در طرف مقابل رفت و آمد كوباييها را با اختلال روبهرو ميكردند، لاستيك خودروهاي آنها را سوراخ ميكردند يا چراغهاي ماشين آن را ميشكستند. با اين حال همواره اين نوع اقدامات براي ترساندن و نه آسيب زدن بوده است. ديپلماتهاي امريكايي كه در ماه نوامبر در كوبا مشغول كار شدند با اتفاق متفاوتي روبهرو شدند و آن هم بيمار شدن ناگهاني خودشان يا اعضاي خانواده شان بود. بعضي از آنها صداهاي غريبي ميشنيدند كه غير قابل توضيح بود. قربانيان توضيح دادند كه پرتوهايي قدرتمند از صدا كه فقط در اتاقهاي محل اقامت آنها پخش ميشده، ميشنيدند. با اين حال در ابتدا واشنگتن و هاوانا در حالت همكاري قرار داشتند، تا بتوانند دسترسي اينترنت در كوبارا بهبود ببخشند و قوانين مهاجرت را اصلاح كنند. اما اين اقدامات تا قبل از اينكه باراك اوباما دوره رياستجمهوري خود را به پايان برساند برقرار بود. با انتخاب دونالد ترامپ در روز هشتم نوامبر فضايي به وجود آمد به اين معنا كه ايالات متحده به زودي توسط رييسجمهوري اداره خواهد شد كه تهديد به معكوس كردن روند روابط كرده است.
در همان دوره كه امريكا منتظر يك دولت جديد غيرقابل پيش بيني بود، كوبا نيز با يك دوره حساس مواجه شد. فيدل كاسترو در 25نوامبر درگذشت. كاسترو حدود نيم قرن در اين كشور حكومت كرد و پس از سالها اداره امور را به برادرش رائول سپرد. اما بر هيچ كس پوشيده نبود كه فيدل چندان حامي اقدام دولت در بهبود روابط با امريكا نبود. مايكل پارمي، رييس دفتر ديپلماتيك ايالات متحده در هاوانا از سال 2005تا 2008 گفت: مبارزهاي در هاوانا براي حفظ روح انقلاب وجود دارد و اين كاملا محتمل است كه عناصري سركش در دولت اين كشور حضور داشته باشند.
هنگامي كه نخستين ديپلماتها با نشانههاي غيرقابل توضيح مواجه شدند، ايالات متحده هرچند به اين ماجرا ورود كرد اما پازلهاي ماجرا را كنار هم نچيد، اما وقتي كه شرايط حادتر شد مقامات حوادث را رصد و شروع به رسيدگي موضوع كردند. اما با فرا رسيدن بيستم ژانويه كه اوباما كاخ سفيد را ترك كرد گفتوگوهايي در اين خصوص با دولت صورت گرفت. سه مقام سابق ايالات متحده به آسوشيتدپرس گفتند كه حملات صوتي به مقامات عالي كاخ سفيد و وزارت خارجه اعلام شده بود. در هفدهم فوريه نيز ايالات متحده به سفارت كوبا در واشنگتن در اين خصوص شكايت كرد. اما گفته ميشود حملات در يك زماني متوقف شد كه دليل آن مشخص نيست. مدتها پيش اين حوادث دوباره شروع شد در حالي كه به طرز مرموزي مدتي هيچ خبري از اين حملات نبود. تا اينكه مقامات كانادايي شروع به شكايت كردند كه بين ماههاي مارس و مه بين پنج تا 10 خانوار ديپلماتهاي اين كشور دچار تهوع، سردرد و خونريزي بيني شدند. بعد آن نيز مجدد حملات پايان يافت.
گفتني است كوبا و كانادا روابط خوبي با يكديگر دارند و انگيزهاي در اين خصوص وجود نداشته كه با ديپلماتهاي آنها اين كار را انجام دهند اما بسياري معتقدند اين اقدام به دليل آن صورت گرفته كه مسير تحقيقات تا حدودي تغيير كند. كاناداييها پس از اين اتفاق برخي از كاركنان خود را به طور موقت به خانه بازگرداندند.
با اين وجود ايالات متحده بهشدت پيگير موضوع است و برخي از اين افراد را به دانشگاه ميامي فرستاده است و وزارت خارجه نيز از پزشكان در دانشگاه جان هاپكينز و دانشگاه پنسيلوانيا مشورت گرفته است. ايالات متحده اين موسسات را تشويق كرده تا در خصوص اين موضوع تحقيق كنند و آن را به صورت محرمانه نگه دارند. هدر ناور، سخنگوي وزارت خارجه به تازگي اعلام كرد كه واقعيت اين است كه ما نميدانيم چه كسي يا چه چيزي باعث اين امر شده است و به همين دليل تحقيقات كماكان در حال انجام است.