جلايي‌پور: سازوكارهاي
غير شفاف مفسده سازند
حميدرضا جلايي‌پور، جامعه‌شناس و فعال سياسي درباره تعريف فساد در عرف كنوني جامعه به امتداد گفت: شايد 40 سال پيش فساد را مي‌شد رشوه‌خواري يا پارتي‌بازي تعريف كرد اما در عرف كنوني فساد رشوه خواري يا پارتي‌بازي فقط نيست بلكه نوعي امكان رانت جويي حتي معمولي و متعارف است و براي بخش مهمي از مردم گويي ضدارزش نيست. جلايي‌پور معتقد است فساد و رانت در روابط جاري در زندگي روزمره جامعه بايد مورد واكاوي قرار گيرد. اين فعال سياسى با بيان اينكه وقتي در كشور راجع به فساد در رسانه‌هاي رسمي بحث مي‌شود افراد ناخودآگاه ياد دزدان و فاسدان مي‌افتند، اظهار داشت: در حالي كه فساد در ايران به سازوكارهاي اجرايي و حكمراني باز مي‌گردد. اين سازوكارها بايد تغيير كنند. اينجا ديگر دزدي و رشوه‌آشكار مورد نظر نيست. وي افزود: نهادهايي در كشور ما وجود دارند كه حق ويژه براي خود قائل مي‌شوند و اين مشكل‌آفرين خواهد بود. جلايي‌پور تصريح كرد: متاسفانه رانتجويي عمومي و مردمي شده است و همه اگر بتوانند از آن استفاده مي‌كنند.
لذا بحث فساد اين نيست بگوييم اي دزد‌اي دزد، اين نيست كه مردم ايران دزد شده باشند بلكه ايرانيان در شبكه‌هايي زندگي مي‌كنند كه مبتني بر رانت و نابرابري است. اين عضو حزب اتحاد ملت تاكيد كرد: فقط بحث عامليت فاسد مطرح نيست و بيشتر موضوع سازوكارهاي رانتي و فاسد مطرح است. واكاوي اين سازوكارها و درمان آنها اولويت مبارزه با فساد است. به‌طور مثال وقتي فردي به درجه‌اي از مديريت امكانات دولتي دست مي‌يابد، اطرافيانش از امكانات سمت و مقام او بهره مي‌برند، اين همان امكان رانتجويي است. اين رانتجويي مثل دزدي مستقيم نيست و راه مبارزه با آن هم مشكل است. وي ادامه داد: آنچه اين روزها درباره دريافت تبلت و اتومبيل از سوي اعضاي شوراي شهر مي‌شنويم را نمي‌توان مصداق فساد دانست. زيرا اين موضوع شفاف و قابل پيگيري است. جلايي‌پور با بيان اينكه عمر مفيد تبلت و ماشين هم محدود است من بعيد مي‌دانم اهداي تبلت و ماشين به اعضاي شوراي شهر فسادخيز باشد تاكيد كرد: فساد آنجا است كه خداي نكرده منابع درآمدي و مخارج شهرداري را اعضاي شورا شفاف نكنند.