وزير امورخارجه انگليس در ديدار با علي اكبرصالحي تاكيد كرد
تلاش لندن براي حفظ توافق هستهاي
ترزا مي، نخستوزير بريتانيا در تماس تلفني با رييسجمهور ايالات متحده ضرورت بقاي برجام را گوشزد كرد
سارا معصومي
لندن – واشنگتن، لندن – تهران، تماسهاي تلفني از مقصد پايتخت بريتانيا به پايتختهاي ايران و ايالات متحده در 48 ساعت گذشته شدت بيشتري گرفته است. همزمان علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي نيز روز چهارشنبه خود را در لندن گذراند و مهمترين ديدار وي با بوريس جانسون، وزير خارجه بريتانيا كليد خورد. شمارش معكوس براي اعلام نظر دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده درباره سياست جامع اين كشور در چهار سال آتي در قبال ايران آغاز شده است و همزمان تب ترس اروپا را فراگرفته است، هرچند كه عدم تاييد پايبندي ايران به برجام از سوي امريكا، ناقض توافق هستهاي نيست اما به هرحال اين توافق را به مدت 60 روز گرفتار كنگرهاي ميكند تا دندان مسلح به جمهوريخواهان كه هنوز صداي واحدي از درون آن درباره حفظ يا برهم زدن برجام به گوش نميرسد. از 20 ژانويه تاكنون كه ترامپ قدرت را در ايالات متحده به دست گرفته است اتحاديه اروپا و سران كشورهاي بريتانيا، فرانسه و آلمان در مناسبتهاي متفاوت و در گفتوگو با مقامهاي متفاوت كابينه جديد به آنها گوشزد كردهاند كه توافق هستهاي با ايران يك تعهد چندجانبه بينالمللي است و نه قصه ميان تهران و واشنگتن كه با چرخش قلم رييسجمهور جديد كه اتفاقا از ميراثهاي باراك اوباما متنفر است، از بين برود. عملكرد ترامپ در چند ماه گذشته نشان داد كه وي كمترين توجهي براي اين توافقهاي بينالمللي و چندجانبه قايل نيست و قصه به اين بخش پرغصه براي اروپا، روسيه و چين رسيد كه گفته ميشود ترامپ پايبندي ايران را تاييد نخواهدكرد. در چنين شرايطي ساعت از كار اداري در بريتانيا گذشته بود كه ترزا مي، نخستوزير اين كشور مستقيما وارد ميدان شد و با دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا تماس تلفني گرفت. ترزا مي كه در نخستين هفتههاي حضور ترامپ در كاخ سفيد به نخستين رهبر اروپايي بدل شد كه به ديدار كليددار جديد قدرت در واشنگتن رفته بود در اين تماس تلفني نيز سخنان خود در همان نخستين ديدار را تكرار و تاكيد كرد كه بهتر است ترامپ چراغ سبز لازم براي ادامه حيات برجام را نشان دهد. وي در اين تماس تلفني خاطرنشان كرد كه ادامه برجام براي امنيت منطقهاي بسيار مهم است. دفتر نخستوزيري بريتانيا پس از اين تماس تلفني در بيانيهاي اعلام كرد كه دو مقام موافقت كردهاند كه با هم در تماس مداوم تا پيش از اعلام تصميم ترامپ در مورد ايران باشند و لندن پيش از اعلام رسمي اين خبر در جريان جزييات اين تصميم قرار بگيرد. ترزا مي در اين تماس تلفني با ترامپ به نوعي موضع واحد اروپا در قبال برجام را نيز به وي يادآوري و تاكيد كرد كه تعهد انگليس به برجام در حقيقت تعهد مشترك اين كشور و شركاي اروپايي آن به توافق هستهاي با تهران است. نخستوزير بريتانيا كه در نخستين ديدار با رييسجمهور امريكا در كاخ سفيد نيز ادعاهاي بيپايه و اساسي را در مورد فعاليتهاي منطقهاي ايران مطرح كرده بود اينبار نيز تاكيد كرد كه لندن مراقب اجراي كامل برجام از سوي تهران است و البته كه انگليس و ساير شركاي اروپايي آن به دنبال همكاري با ايالات متحده جهت مقابله با رفتارهاي بيثباتكننده ايران در منطقه هستند.
در حالي كه در بيانيه دفتر نخست وزير بريتانيا تاكيد شده بود كه ترزا مي بيشترين وقت مكالمه را به تلاش براي متقاعد كردن ترامپ به باقي ماندن امريكا در برجام متمركز كرده بود اما بيانيه كاخ سفيد به گونهاي كاملا متفاوت تنظيم شده بود. در اين بيانيه تاكيد شده بود كه رييسجمهور امريكا در تماس با نخستوزير بريتانيا بر لزوم همكاري مشترك دو طرف براي تحت فشار قرار دادن تهران به واسطه فعاليتهاي منطقهاي اين كشور كه واشنگتن آنها را بيثباتكننده ميخواند، توافق كردند. همچنين در اين بيانيه تاكيد شده بود كه ترامپ و ترزا مي در مورد غيرقانوني بودن فعاليتهاي موشكي ايران نيز گفتوگو كردهاند.
البته تلاشهاي دولت بريتانيا در راستاي حفظ برجام تنها به تماس تلفني نخستوزير با رييسجمهور امريكا محدود نشد و بوريس جانسون، وزير خارجه نيز با همتاي امريكايي خود ركس تيلرسون تماس تلفني برقرار كرد. جانسون در اين تماس تلفني بار ديگر بر حمايت بريتانيا از اين توافق هستهاي تاكيد كرد. رسانههاي انگليسي در پوشش اين تماسهاي ديپلماتيك ميان تهران – واشنگتن نوشتند كه بريتانيا، ايالات متحده را براي باقي ماندن در برجام تحت فشار قرار داده است و اين ميزان فشار بر كاخ سفيد از سوي متحد قديمي در اروپا بسيار نادر است.
جانسون در بخشهايي از گفتوگو با ركس تيلرسون تاكيد كرد كه برنامه جامع اقدام مشترك نتيجه 13 سال توسل به ديپلماسي است و عملا منجر به افزايش امنيت هم در سطح منطقهاي و هم براي بريتانيا شده است. درحالي كه دونالد ترامپ ميگويد كه ادامه تعليق تحريمهاي هستهاي ايران به نفع امنيت ملي امريكا نيست اما همتاي انگليسي وي در همين گفتوگوي تلفني چند بار به وزير خارجه دولت ترامپ تاكيد ميكند كه برجام به دلايل فوايد امنيتي كه براي منطقه و در سطح بينالمللي داشته است بايد تداوم پيدا كند. جانسون همزمان با گفتوگوي تلفني با تيلرسون، با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان نيز تماس تلفني داشت. در اين گفتوگوي تلفني ميان تهران و لندن بود كه رييس دستگاه ديپلماسي بريتانيا هم تعهد لندن به توافق هستهاي با ايران را تكرار و هم در مورد وضعيت نازنين زاغري، زنداني دو تابعيتي ايراني – انگليسي در ايران ابراز نگراني كرد.
حمايت شفاهي و عملي از برجام
وزارت امور خارجه انگليس به اعلام خبر تماسهاي تلفني ميان لندن و واشنگتن بسنده نكرد و با انتشار بيانيهاي تاكيد كرد كه لندن در آستانه ضربالاجل واشنگتن براي تاييد مجدد پايبندي ايران از توافق هستهاي حمايت ميكند. در بخشهايي از اين بيانيه نيز ادعاهايي در مورد فعاليتهاي منطقهاي ايران مطرح و نوشته شده است كه انگليس، فرانسه و آلمان به وضوح اعلام كردهاند كه اگرچه فعاليتهاي ايران در منطقه قابل قبول نيست، اين كشور به تمام تعهدات هستهاي خود عمل كرده است. در تلاش همزمان ديگري ميان لندن و ساير طرفهاي اروپايي حاضر در برجام كارن پيپرس، مدير سياسي وزارت امور خارجه انگليس در يك نشست با همتايان خود از فرانسه، آلمان و اتحاديه اروپا ديدار و درباره موضع اروپا در قبال برجام گفتوگو كردند.
غنيسازي برجام در ديدار با معمار فني توافق
علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان كه به دعوت بوريس جانسون، وزير خارجه انگليس و در ادامه سفرش به ايتاليا شب سهشنبه وارد لندن شد، صبح چهارشنبه به همراه حميد بعيدينژاد، سفير ايران در انگليس با جانسون ديدار و گفتوگو كرد. در اين ديدار دوطرف ضمن مرور آخرين تحولات بينالمللي، منطقهاي و دوجانبه، درباره برجام و وضعيت پيش روي اين توافق بحث و گفتوگو كردند. جانسون در اين ديدار نيز از توافق هستهاي به عنوان يك دستاورد بينالمللي ياد و بر حمايت قاطع كشورش از برجام و حفظ آن
تاكيد كرد.