جسارت، اعتماد‌به‌نفس و ريسك‌پذيري كليد موفقيتند
فخري الله‌توكلي*
با 70تخته تابلوفرش كارم را شروع كردم و توانستم در نخستين نمايشگاه خارج از كشور شركت كنم و بعد در موزه‌هاي هنر‌هاي اسلامي در مالزي شركت كردم. اين كار را بدون حمايت خانواده يا همسر انجام دادم. سپس با زنان مسلمان فعاليتم را ادامه دادم.
بعد از آن كارم را با ايجاد يك كارگاه در تاجيكستان ادامه دادم و براي زنان تاجيكستان خودم سفارش كار مي‌دادم. چون از روسيه سفارش داشتم و نيروي كار در آنجا ارزان‌تر است ولي با حفظ اصالت و مواد اوليه و طراحي با نام خود كرمان، من آن را منحصر به خود كردم. حتي اجازه نمي‌دادم در كارگاه كسي ورود پيدا و عكاسي كند تا سوءاستفاده‌هايي از كارم نشود. از سال 74 در يك نمايشگاه داخلي بين‌المللي تهران شركت كردم و در سال 81 تا 82 نخستين صادرات فرش را شروع كردم. در نمايشگاه بين‌المللي مالزي و بعد از آن چون استقبال خوبي از كارم شد كارم را شروع كردم كارت بازرگاني گرفتم و به طور جدي روي بخش صادرات تمركز كردم. حدود 13سال نيز با دانشگاه هنر كرمان نيز كار كردم و دانشجوياني را در اين خصوص تربيت كردم. بايد گفت تا خود زنان نخواهند به موفقيت برسند، اين اتفاق نخواهد افتاد. من تلاش كردم و امروز ثمره تلاشم را شاهد هستم. به نظر من كارآفرين بايد هم جسارت داشته باشد، هم اعتماد‌به‌نفس و هم ريسك‌پذير باشد. با اين توضيحات و تاكيد بر اين نكته كه چگونه با خوداتكايي و اعتماد به نفس مي‌توان موانع و مشكلات پيش رو در عرصه اقتصاد را برداشت اين پرسش را بررسي مي‌كنم كه چرا در استان كرمان با وجود آنكه استاني ثروتمند است اما مشاركت اقتصادي زنان كم است. اتاق بازرگاني، صنعت و معدن كرمان متشكل از حدود 300زن استان است. در واقع هنوز زنان توانمند بسياري هستند كه شناسايي نشده‌اند و تنها 300 نفر از زنان استان كرمان كارت بازرگاني گرفته‌اند كه به نسبت ساير استان‌ها در جنوب ايران نظير اهواز، بندرعباس يا ساير جاهايي كه تعصبات خاصي دارند كه زن نبايد كار كند، فكر مي‌كنم كرمان جزو استان‌هايي است كه به نحوي خانم‌ها هم در بخش صنايع‌دستي فعاليت دارند و هم در ديگر عرصه‌هاي اقتصادي ورود پيدا كرده‌اند.
حال ممكن است اين انتقاد مطرح شود كه زنان استان كرمان بيشتر به صنايع دستي مشغولند و فعاليت اقتصادي آنها نيز محدود به همين كارهاست.
من در حال حاضر مسوول كانون زنان بازرگان و كارآفرينان در استان هستم. اين تيم با 32نفر از زنان توانمند استان شكل گرفته است. هدف از تشكيل اين كانون، شناسايي بانوان توانمند استان و جذب بانوان صاحب ايده، علاقه‌مند و باتجربه در زمينه سرمايه‌گذاري در كشور و خارج از كشور بود. تشكيل يك بانك اطلاعاتي و شناسايي زنان كارآفرين، مقتدر و مبتكر از ويژگي‌هاي اين كانون است. موضوع اين است كه بايد اعتماد‌به‌نفس داشت كه در بانوان اين بحث اعتماد‌به‌نفس خيلي پايين است. هدف از اينكه اين كانون شكل گرفت بحث ساماندهي و توانمند‌سازي بانواني بود كه در استان مي‌دانستم مي‌توانند به بحث فعاليت‌هاي تجاري، توليدي، خدماتي، ايجاد بهبود فضاي كسب‌و‌كار يا ارتقاي كارآفريني ورود پيدا كنند. ما در حوزه بانوان در تلاشيم تا موانع موجود براي ارتقاي شغلي زنان را رفع كنيم.
شايد بتوان يكي از مهم‌ترين موانع يا معضلات پيش پاي موفقيت زنان در استان كرمان را موضوع تحصيل آنان دانست به ويژه آنكه با توجه به آمار، فارغ‌التحصيل بيكار در استان كرمان زياد است، در چنين شرايطي بايد پرسيد بين بازار كار و همين تعداد فارغ‌التحصيل بيكار در استان كرمان رابطه‌اي نيست؟
موضوع بيشتر به امر فرهنگي برمي‌گردد. اينكه همه دوست دارند كاري بي‌دردسر داشته باشند. آنها بايد آموزش ببينند و مباحث كارآفريني ترويج پيدا كند. همه دوست دارند پشت‌ميزنشين شوند اين افراد كمتر ريسك‌پذير هستند. گرچه ما از لحاظ معادن ثروتمند هستيم اما از لحاظ فرهنگي فقير هستيم. ما بايد كارآفريني را فرهنگ‌سازي كنيم. كارآفريني بايد ترويج داده شود. اين اتفاق هم يا از طرف افراد سرشناس شكل خواهد گرفت يا رسانه‌ها مي‌توانند در اين زمينه موثر باشند. نسل جوان ما نبايد انتظار داشته باشند پشت ميز‌نشين باشند و انتظار بكشند كه دولت بايد حتما براي آنها كاري كند. خودشان بايد، اين فرهنگ را از خانه‌ها، مدارس تا دانشگاه‌ها پياده كنند. بايد اين نكته را هم يادآور شوم كه من نخستين زني بودم كه در تاريخ ۱۲۹ ساله اتاق كرمان وارد هيات نمايندگان اين نهاد اقتصادي مردانه شدم.
بنابراين به تاكيد بايد به زنان و دختران اين نكته را بگويم كه تا خودشان را باور نكنند اتفاقي نمي‌افتد. البته از همه انتظار نمي‌رود كه كارآفرين شوند ولي فكر نكنند فقط بايد استخدام شوند. البته موضوع اين است كه زنان ما ابتدا بايد پيرو باشند و بعد از اينكه خودشان راه را پيدا كنند، در مسير قرار بگيرند.
*عضو اتاق بازرگاني كرمان