موضع اعتدالي شيخ نور
ناطق‌نوري در دو مراسم عزاداري دبيركل كارگزاران و حزب موتلفه شركت كرد
مراسم روضه‌خواني دهه آخر صفر سال‌ها است كه از سوي چهره‌ها و شخصيت‌هاي اصلاح‌طلب و اصولگرا برگزار مي‌شود. مراسمي كه در عين عزاداري‌ها فرصتي براي تعامل و گفت‌وگوي بين شخصيت‌هاي سياسي فراهم مي‌كند. هيبت سياسي اين نوع عزاداري‌هاي سياسيون را نبايد از نظر دور داشت. فرصتي كه بعضا ديدار بين اصلاح‌طلبان و اصولگرايان يعني رقباي ديرين سياسي را هم فراهم مي‌كند و گفت‌وگوها و مذاكراتي كه در حاشيه اين دست از
روضه خواني‌ها صورت مي‌گيرد، به آن اهميتي ويژه مي‌دهد. دهه آخر ماه صفر امسال دو مراسم روضه‌خواني از سوي حزب موتلفه اسلامي و غلامحسين كرباسچي، دبيركل حزب كارگزاران برگزار شد كه در هر دو مراسم علي‌اكبر ناطق‌نوري چهره‌اي كه بسياري از كنشگران سياسي دو جناح در انتظار بازگشتش به عرصه سياست هستند، حضور پيدا كرد. بايد ديد كه اين حضور در معادلات سياسي امروز چه معنا و مفهومي مي‌تواند داشته باشد.
نقطه آغاز مهجوريت ناطق‌نوري
شخصيتي كه زماني رقيب انتخاباتي سيد محمد خاتمي بود و به عنوان چهره‌اي اصولگرا در مقابل جريان اصلاحات قد علم كرده بود، حالا مدت‌ها است كه هم روابطش با اصولگرايان كمرنگ شده است و هم كمرنگ شدن همكاري‌اش در اصولگرايان فعاليت‌هاي سياسي‌اش را كم كرده است. همان اختلافات با اصولگرايان بر سر حمايت از كانديداتوري محمود احمدي‌نژاد در سال 84 كافي بود تا اين پيشكسوت اصولگرا دست از فعاليت سياسي بكشد. اگر چه همچنان اصولگرايان بر سرموضع خود مبني بر درستي حمايت از محمود احمدي‌نژاد در آن مقطع ماندند اما اتفاقات پسيني در جغرافياي سياست و رفتارهاي شخص احمدي‌نژاد سبب شد تا اين پيوند گسسته شود. آن زمان بود كه حاميان ديروز به نقادان تند و تيز امروز تبديل شدند. حالا هر جا نامي از محمود احمدي‌نژاد به ميان مي‌آيد اصولگرايان نقدهاي تيز و برنده‌اي در جيب دارند. به هر حال آن هشدار و توصيه ناطق‌نوري آن زمان كه بايد مورد توجه قرار نگرفت و حتي پشيماني اصولگرايان در حمايت از احمدي‌نژاد نيز نتوانست اين رابطه تيره و تار را اندكي سامان دهد.
جاي خالي هاشمي‌رفسنجاني
درست است كه حضور ناطق‌نوري به عنوان رييس دوره‌هاي چهارم و پنجم مجلس شوراي اسلامي، وزارت كشور و ديگر مسووليت‌هايش به عنوان چهره‌اي اصولگرا بود اما او هميشه سعي مي‌كرد تا ارتباطش با اردوگاه اصلاح‌طلبي را هم حفظ كند. از سال 84 اما ورق كاملا برگشته است. هر روز هر چه بيشتر پيوند ناطق‌نوري با اصولگرايان گسسته شده است. در عين حال او چهره‌اي است كه سعي دارد تا خود را به عنوان پيري سياستمدار وراي دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا تعريف كند. نقشي كه هاشمي رفسنجاني در سپهر سياسي كشور داشت. از زماني كه هاشمي درگذشت، هم روزه سكوت ناطق‌نوري رفته رفته شكسته شد تا بيشتر خود را در لباس اين نقش فراجناحي بپيرايد. سال‌ها همراهي و دوستي‌اش با هاشمي‌رفسنجاني در سال‌هاي قبل از انقلاب و پس از آن او را در اين امر مصمم‌تر مي‌كند. همين بود كه امروز هم او را در روضه خواني‌ها و مراسم‌هاي اصولگرايان مي‌توان يافت و هم اصلاح‌طلبان.
بازگشت به كنشگري فعال
اصولگرايان اما از سال 84 به اين سو فراز و فرودهاي زيادي را تجربه كرده‌اند. شكست‌هاي اخيرشان در انتخابات سبب شده است تا نتوانند در ميدان عمل چيزي نصيب اردوگاه‌شان كنند و همين است كه در پي چاره‌جويي هستند. شايد همين شرايط از عرش فروافتادن است كه اين روزها نام ناطق‌نوري را بر سر زبان اصولگرايان انداخته است. ناطق‌نوري به عنوان شخصيتي كه در افكار عمومي محبوبيت بيشتري دارد، براي برخي اصولگرايان پازل گم شده اين روزهاي اصولگرايان است. بنابراين به نظر مي‌رسد كه استقبال از بازگشت ناطق‌نوري به فعاليت سياسي از سوي برخي فعالان سياسي اصولگرا در دستور كار قرار گرفته است. محمدرضا باهنر اخيرا به «اعتماد» گفته بود كه «بعضي مي‌گويند دعوت كنيم آقاي ناطق به عالم سياست بازگردد. من بارها و بارها در رسانه‌هاي عمومي گفتم از آقاي ناطق خواهش مي‌كنيم برگردد به عالم سياست. بعضي مي‌گويند اگر بيايد، فكر نمي‌كنيد به نفع اصلاح‌طلبان باشد؟ من مي‌گويم نه. خاستگاه آقاي ناطق و فلزش، اصولگرايي است. ممكن است از بعضي رفتارهاي ما و امثال ما دلخور باشد، اما آقاي ناطق، اصلاح‌طلب نيست به معناي عرفي آن. بعضي فكر مي‌كنند نه، مثلا آقاي ناطق، آقاي روحاني، آقاي لاريجاني و آقاي هاشمي، مواضع‌شان با آقاي خاتمي يكي شده است.» باهنر در مورد خاستگاه سياسي ناطق‌نوري مي‌گويد: «خاستگاه ناطق‌نوري از اصولگرايي است و هيچگاه از اصولگرايان جدا نمي‌شود اما در جريان دولت‌هاي نهم و دهم دلخوري‌هايي از مجموعه نيروهاي فعال اصولگرا پيدا كرد و عملا پايش را از ميدان سياست كنار كشيد. بنده همواره گفته‌ام كه تلاش‌مان اين است ناطق‌نوري به ميدان سياست بازگردد، برخي براي او شرط مي‌گذارند كه اگر برگردد بايد در جناح ما قرار گيرد. ما از اين شرط و شروط‌ها نداريم. اگر وي به جريان سياسي برگردد، از ظرفيت اصولگرايي است… ما با او در تماس هستيم، آقاي ناطق‌نوري مدت زيادي است كه مي‌گويد من براي ورود به ميدان سياست احساس تكليف نمي‌كنم، تلاش ما اين است كه او احساس تكليف كند و فعال سياسي شود… البته بعضي از تندروي‌ها را قبول ندارند و معتقد است كشور بايد معتدل‌تر اداره شود.»
با اين حال موضوع حضور ناطق‌نوري در مراسم روضه‌خواني حزب موتلفه به عنوان حزبي اصولگرا و همچنين حضورش در مراسم روضه‌خواني كرباسچي نشان از اين دارد كه او نمي‌خواهد خود را در دايره‌هاي محدود اصولگرايي و اصلاح‌طلبي تعريف كند. در واقع موضع معتدل ناطق‌نوري بين فعالان سياسي دو جناح ثابت شده است. همين هم هست كه آنها طالب بازگشت ناطق‌نوري به سياست‌ورزي فعال در كشور هستند.