اندر حكايت روزي
به نام كتابگردي
نخستين پنجشنبه آذر ماه، كتاب و كتابفروشي‌ها به مدت چند ساعت در كانون توجه قرار گرفتند چراكه اين روز به عنوان روز كتابگردي نامگذاري شده بود.
«روز كتابگردي» عنواني است كه از سه سال پيش رايج شده است. احمد مسجدجامعي، وزير پيشين وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و عضو شوراي شهر تهران كه پيش‌تر طرحي را براي تهرانگردي راه‌اندازي كرده بود، سه سال پيش نيز طرحي را براي نامگذاري روز كتابگردي پيشنهاد كرد و از سه سال پيش چنين روزي در برنامه‌هاي فرهنگي گنجانده شد. امسال نيز روز پنجشنبه دوم آذر ماه به عنوان روز كتابگردي تعريف شد و از چند روز پيش شخصيت‌هاي فرهنگي هر يك بطور جداگانه از مردم دعوت كردند تا در برنامه‌هاي اين روز شركت كنند. اين فراخوان‌ها البته بيشتر در فضاي مجازي منتشر شد و شبكه‌هاي اجتماعي بيشترين سهم را در خبررساني و بازتاب برنامه‌هاي روز كتابگردي داشتند.
به سياق سال‌هاي پيش، مسجدجامعي نخستين شخصيت فرهنگي بود كه فراخوان داد و بعد از او عليرضا تابش، مدير بنياد سينمايي فارابي و نيز برخي از چهره‌هاي هنري، مردم را دعوت كردند تا روز پنجشنبه دوم آذر ماه را در كتابفروشي‌ها حضور پيدا كنند. شهر كتاب‌ها و كتابفروشي‌هاي مختلف نيز دست به كار شدند و هر يك برنامه‌هايي را تدارك ديدند.
برنامه كتابگردي از صبح روز 2 آذرماه آغاز شد و همانطور كه انتظار مي‌رفت، مسوولان فرهنگي كه حوزه كاري‌شان مرتبط با كتاب است، حضوري چشمگير در برنامه‌هاي اين روز داشتند.
سيد عباس صالحي، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي كه خود پيش‌تر معاونت فرهنگي را برعهده داشت، با حضور در كتابفروشي باغ و حوض نقره در برنامه‌هاي كتابگردي مشاركت كرد. محسن جوادي معاون فرهنگي فعلي، مجيد غلامي جليسه مدير خانه كتاب محمود آموزگار رييس اتحاديه ناشران و كتابفروشان ديگر مديران حوزه كتاب بودند كه در برنامه‌هاي كتابگردي حاضر شدند.
احمد مسجدجامعي از ساعات اوليه صبح پنجشنبه برنامه كتابگردي خود را آغاز كرد. او در بخشي از برنامه‌هاي خود براي كودكان كار كتابخواني كرد. او به پيشنهاد شهر كتاب مركزي، بخشي از كتاب «تن‌تن و سندباد» را كه از سوي نشر «قدياني» منتشر شده است، براي كودكان خواند. ديگر اعضاي شوراي شهر تهران نيز در اين برنامه‌ها حضور پيدا كردند؛ محسن هاشمي، رييس شوراي شهر تهران و محمد جواد حق‌شناس نيز در اين برنامه‌ها شركت كردند. غلامعلي حداد عادل رييس فرهنگستان زبان و ادب پارسي، علي مرادخاني معاون هنري، مرتضي كاظمي معاون هنري پيشين، عليرضا سميع‌آذر، مدير پيشين موزه هنرهاي معاصر، سيد رضا صالحي اميري معاون فرهنگي هنري شهردار تهران، اشرف‌السادات بروجردي رييس سازمان اسناد و كتابخانه ملي، شهيندخت مولاوردي دستيار ويژه رييس‌جمهور در امور شهروندي، سيدمحمد بهشتي و... ديگر چهره‌هاي حاضر در اين روز بودند كه به كتابفروشي‌هاي گوناگون سر زدند.
همانطور كه از سطور بالا مشخص است، پرتعدادترين چهره‌هاي حاضر در روز كتابگردي، مسوولان و مديران مختلف بوده‌اند. مديران فرهنگي از كتابفروشي‌هاي خيابان انقلاب ديدن كردند.
اما در اين بين هنرمنداني هم بودند كه در اين برنامه‌ها مشاركت داشتند؛ طبيعتا نويسندگان و مترجمان از جمله چهره‌هاي حاضر در كتابفروشي‌ها بودند. اسدالله امرايي و مهدي غبرايي دو تن از مترجماني بودند كه در كتابفروشي‌ها ديده شدند.
مرضيه و احترام برومند، حميد فرخ‌نژاد، اميرحسين صديق، فرشته طائرپور (تهيه‌كننده سينما)، منوچهر شاهسواري (مدير خانه‌سينما) و... نيز در روز كتابگردي حضور داشتند. مرضيه و احترام برومند و اميرحسين صديق بيشتر در كنار كودكان و نوجوانان بودند و حميد فرخ‌نژاد نيز پاسخگوي پرسش‌هاي مخاطبان برنامه در يكي از كتابفروشي‌ها بود.
برخي از ناشران كه كتابفروشي هم دارند، از نويسندگان و مترجماني كه با آنان همكاري دارند، دعوت كردند تا با حضور در كتابفروشي‌ها، با مردم و مخاطبان خود ارتباط مستقيمي داشته باشند.
در شهر كتاب مركزي هم برنامه پرده‌خواني هفت‌خوان رستم برپا شد و جمعي از مديران و نويسندگان در كنار كودكان زلزله‌زده و كودكان كار، مخاطبان اين برنامه بودند. پرده‌خواني «هفت خوان رستم» با حضور اردشير صالح‌پور و مرشد محسن ميرزاعلي برگزار شد.
دامنه برنامه‌هاي كتابگردي در ديگر شهرها هم گسترش پيدا كرد و اين برنامه‌ها در شهري مانند اهواز با حضور مديركل ارشاد استان خوزستان برپا شد.
با اين حال برنامه‌هاي اين روز با يك شوك ادامه پيدا كرد. محمود آموزگار، رييس اتحاديه ناشران و كتابفروشان تهران اعلام كرد كه قيمت كاغذ در بازار افزايش ۲۰ درصدي داشته است و اين افزايش به دليل متوقف شدن ثبت سفارش واردات اين كالا بوده است.
به هر روي برنامه‌هاي كتابگردي براي سال سوم هم به پايان رسيد. هرچند نامگذاري چنين روزي، شور و شوقي را در شبكه‌هاي مجازي به همراه داشت اما از اين تب كه بگذريم، روز كتابگردي در آغاز راه است و اگر بخواهيم به برنامه‌اي نمايشي و فرمايشي تبديل نشود، بايد راهكارهاي جدي‌تري داشته باشيم.
تجربه دو، سه سال اخير نشان مي‌دهد هنوز راهي طولاني در پيش داريم تا مردم نسبت به برنامه‌هاي روز كتابگردي حساس شوند. مسلما هيچ عقل سليمي توقع ندارد تنها با نامگذاري يك روز بتوان شاهد رشدي شگرف در آمار كتابخواني و افزايش خريد كتاب از سوي مخاطبان بود اما مي‌توان از همين برنامه‌هاي مقطعي هم بهره جست و حال كه چنين روزي نامگذاري شده است، دست‌كم اينگونه نباشد كه به نام كتاب باشد و به كام مديراني كه مي‌خواهند از اين نامگذاري، استفاده‌هاي تبليغي‌ببرند.