رييس‌جمهور امريكا در سه روز اول سال
با چهار ملت جهان درافتاد
جنگ‌هاي توييتري ترامپ
شهاب شهسواري
براي بسياري در سراسر دنيا، روز دوشنبه سال جديد ميلادي با آرزوي صلح و آرامش آغاز شد، اما براي رهبر بزرگ‌ترين قدرت جهان، صبح اولين روز سال ميلادي فرصتي براي آتش‌افروزي بين‌المللي بود. در سه روزي كه از سال جديد ميلادي مي‌گذرد نوشته‌هاي دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا در شبكه اجتماعي توييتر دامن چهار ملت جهان را گرفته است؛ ايران، پاكستان، فلسطين و كره شمالي، موضوع بخشي از توييت‌هاي تند و غيردوستانه دونالد ترامپ بودند. البته مخالفان ترامپ در داخل خاك ايالات‌متحده هم از حرف‌هاي تند و بي‌اساس او بي‌نصيب نماندند. او بعد از اينكه با پيام‌هايي در توييتر خواستار قطع كمك‌هاي نظامي امريكا به پاكستان شد و توييت‌هاي تندي در حمايت از براندازي در ايران كرد، سراغ رسانه‌هاي امريكايي و رقبايش در حزب دموكرات رفت و ضمن حمله به روزنامه نيويورك‌تايمز، خواستار زنداني شدن هيلاري كلينتون، رقيبش در انتخابات سال 2016 شد. اما وقتي كه رييس‌جمهور امريكا از تعطيلات بلند اول سال خود در ايالت فلوريدا به كاخ سفيد بازگشت، اين‌بار نوبت كره شمالي و فلسطيني‌ها رسيده بود تا شاهد توييت‌هاي هجومي ترامپ باشند.
دست‌هاي كوچك روي دكمه بزرگ
دونالد ترامپ كه در طول مبارزات انتخاباتي‌اش، از سوي رقباي درون‌حزبي به خاطر «دست‌هاي كوچكش» تمسخر شده بود، طعنه‌اي كه مشخصا براي ترامپ گران تمام و مجبور شد به رقيب جمهوريخواهش ماركو روبيو توضيح دهد نه تنها اندازه دست‌هايش كوچك نيست. وسواس دونالد ترامپ نسبت به اندازه‌ها، حالا بار ديگر در پاسخ او به اظهارات كيم جونگ اون، رهبر كره‌شمالي تكرار شده است. رهبر كره‌شمالي، در پيام اول سال خود امريكا را تهديد كرده بود «دكمه اتمي روي ميز كارش قرار دارد.» دو روز بعد دونالد ترامپ در توييتي نوشت نه تنها او هم دكمه اتمي روي ميز كارش دارد بلكه بسيار قوي‌تر و بزرگ‌تر است. اما اين واكنش چيزي از اين هراس كم نمي‌كند كه درست در اولين روزهاي سال 2018 دو كشور جهان با قابليت هسته‌اي در حال تهديد يكديگر به استفاده از چنين سلاح‌هايي هستند. جيم هايمس، نماينده دموكرات مجلس نمايندگان امريكا از ايالت كانكتيكات به سي‌ان‌ان مي‌گويد: «گمان مي‌كنم كه بايد اين جمله رييس‌جمهور را نوعي نمايش قدرت دانست. اما واقعيت اين است كه هر‌كس ادبيات حياط مدرسه را بشناسد مي‌فهمد غالبا كسي كه به شكل تهاجمي سينه جلو مي‌دهد، در واقع كسي است كه از همه ضعيف‌تر است.» اليوت كوهن، معاون وزير خارجه در دوران جورج بوش هم در توييتر خود مي‌نويسد: «مانند يك بچه ده ساله تخس حرف مي‌زند، اما در واقع بچه‌اي كه واقعا سلاح اتمي در اختيار دارد، من نمي‌دانم چگونه هيچ انسان مسووليت‌پذيري در اطراف او و هوادار او هستند اما چنين چيزي را ناديده مي‌گيرند يا با خنده از آن مي‌گذرند.»اين اولين‌بار نيست كه رييس‌جمهور امريكا لحن تهديد‌آميزي را در برابر كره شمالي انتخاب مي‌كند. در طول ماه‌هاي تابستان ترامپ يك بار تاكيد كرده بود كه پاسخ تهديد‌هاي كره شمالي را با «آتش و خشم» خواهد داد و مهرماه جاري در سخنراني‌اش در جمع سران مجمع عمومي سازمان ملل متحد تهديد كرده بود كره شمالي را «كاملا نابود» خواهد كرد. طي ماه‌هاي گذشته با هر آزمايش موشكي يا اتمي كره شمالي، امريكا توانسته است ديگر كشورهاي عضو شوراي امنيت سازمان ملل را براي تصويب تحريم‌هاي شديدتر عليه كره شمالي با خود همراه كند. جديدترين تحريم‌هايي كه عليه كره شمالي تصويب شده است، سقف واردات نفت خام به اين كشور را تا 4 ميليون بشكه در سال محدود كرد، حجمي كه در مقايسه معادل يك روز توليد نفت خام از سوي كشوري مانند ايران است. به نوشته روزنامه واشنگتن‌پست، تحليلگران امنيتي و نظامي معتقدند كه هيچ راهكار نظامي براي حل پرونده هسته‌اي كره شمالي وجود ندارد، مگر اينكه امريكا حاضر باشد جان «ميليون‌ها غيرنظامي» را فداي چنين تصميمي كند. در برابر اما، ژنرال مك‌مستر، مشاور امنيت ملي رييس‌جمهور امريكا گفته است كه راهكار حمله نظامي نيز از جمله گزينه‌هاي امريكاست.
قدس، فروشي نيست
ديگر ملتي كه موضع دولت ايالات متحده در مورد خود را طي روزهاي اخير از طريق حساب كاربري شخصي رييس‌جمهور امريكا در شبكه اجتماعي توييتر متوجه شدند، ملت فلسطين بودند. ترامپ در توييتر خود نوشته‌بود: «ما سالانه صدها ميليون دلار به فلسطيني‌ها كمك مي‌‌كنيم اما آنها هيچ احترام و تشكري نشان نمي‌دهند. اگر فلسطيني‌ها مايل به ادامه مذاكرات صلح نيستند، چرا بايد چنين كمك‌هايي ادامه پيدا كند؟» همزمان با اين اظهارنظرها نيكي هيلي، نماينده دايم ايالات متحده امريكا در سازمان ملل متحد گفته‌بود كه ميزان كمك ايالات متحده به نهاد UNRWA كه مسووليت حمايت از آوارگان فلسطيني در كشورهاي همسايه سرزمين‌هاي اشغالي فلسطين دارد را كاهش خواهد داد. اما روز چهارشنبه مقام‌هاي فلسطيني واكنش تندي به اظهارات رييس‌جمهور امريكا نشان دادند. به گزارش آسوشيتدپرس، محمود عباس، رييس تشكيلات خودگردان فلسطيني اظهارات ترامپ را «باج‌خواهي» از مردم فلسطين دانست. بعد از اينكه رييس‌جمهور امريكا يك ماه پيش در يك سخنراني اعلام كرد قدس را به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي به رسميت مي‌شناسد و سفارت ايالات متحده در تل‌آويو را به قدس شريف منتقل مي‌كند، مناسبات ميان تشكيلات خودگردان و واشنگتن به‌شدت دچار تنش شده‌بود، تا جايي كه محمود عباس ضمن اعلام اينكه ديگر امريكا را به عنوان ميانجي صلح نمي‌پذيرد، از پذيرش ديدار با مايك پنس، معاون اول رييس‌جمهور امريكا خودداري كرده‌بود. محمود عباس در واكنش به توييت اخير ترامپ هم تاكيد كرد: «قدس، فروشي نيست، نه با طلا و نه با نقره.» نبيل ابوردينه سخنگوي محمود عباس در گفت‌وگو با آسوشيتدپرس گفته بود: «اگر ايالات متحده مايل است منافعش در منطقه خاورميانه را حفظ كند بايد قطعنامه‌هاي بين‌المللي را كه خواهان تشكيل يك دولت فلسطيني در مرزهاي پيش از 1967 به پايتختي قدس شريف هستند، احترام بگذارد. بدون چنين اقدامي، ايالات متحده منطقه را به سمت آشوب سوق مي‌دهد.»ايالات متحده امريكا يكي از اصلي‌ترين اعانه‌دهندگان بين‌المللي به نهادهاي سازمان ملل كه مسوول كمك‌رساني به آوارگان فلسطيني هستند محسوب مي‌شود و در عين حال به تشكيلات خودگردان فلسطيني هم كمك مي‌كند. از ميانه دهه 1990 تاكنون كه تشكيلات خودگردان فلسطيني با كمك‌هاي بين‌المللي مسووليت اداره سرزمين‌هاي اشغالي كرانه باختري و غزه را بر عهده گرفت تاكنون بيش از 5 ميليارد دلار از سوي ايالات متحده امريكا به اين تشكيلات كمك شده است. كمك‌هاي اقتصادي به تشكيلات خودگردان از سال 2008 تاكنون به صورت متوسط سالانه 400 ميليون دلار بود و طي سال‌هاي 2012 تا 2016 نزديك به يك ميليارد و 600 ميليون دلار از سوي امريكا به دولت خودگردان داده‌شده است. به اضافه اين ارقام ايالات متحده سالانه 100 ميليون دلار براي كمك به نهادهاي امنيتي تحت نظر تشكيلات خودگردان اختصاص داده است. نهادهاي امنيتي كرانه باختري بر اساس توافق‌هاي اسلو با رژيم صهيونيستي براي جلوگيري از حملات احتمالي به اسراييلي‌ها همكاري مي‌كنند. بانك جهاني در گزارشي نوشته است كه به دليل محدوديت‌هايي كه اسراييل براي نوار غره و كرانه باختري ايجاد كرده است، هيچ جايگزيني جز كمك‌هاي بين‌المللي براي تامين بودجه تشكيلات خودگردان وجود ندارد.