مرتضي مبلغ در گفت‌وگو با «اعتماد»:
گزارش وزارت كشور از اعتراضات بايد به اطلاع مردم برسد
مريم وحيديان
دستور ويژه روحاني براي تهيه گزارشي از حوادث و اعتراضات اخير كشور در روز بيستم دي ماه به وزير كشور ابلاغ شد. حالا اما چهار روز پس از زمانبندي تعيين شده توسط روحاني هنوز نتيجه‌اي از اين گزارش به گوش مردم نرسيده است. مرتضي مبلغ، معاون سياسي وزير كشور در دولت اصلاحات، معتقد است محتواي گزارشات بايد به اطلاع مردم برسد و حتي اقدامات پسيني دولت در راستاي اطلاعات به دست آمده بايد براي مردم بازگو شود.
طبق دستور رييس‌جمهور قرار بود تا گزارشي از حوادث و اعتراضات اخير از سوي وزارت كشور اعلام شود. چهار روز از مهلتي كه تعيين شده بود، مي‌گذرد و نتيجه اين گزارش هنوز در فضاي رسانه‌اي نمودي نداشته است. چقدر اهميت دارد كه لااقل بخش‌هايي از اين گزارش به گوش مردم برسد؟
اگر قرار بود كه لااقل كليات اين گزارش به سمع و نظر مردم نرسد، آقاي رييس‌جمهور به صورت علني به وزير كشور دستور نمي‌داد. همين كه علني گفته شده به اين معنا است كه بايد گزارش به مردم داده شود. علاوه بر اين مساله ضرورت و اقتضاي زمان و شرايط است. وزارت كشور بايد گزارشي واقع بينانه و درست از وقايع به رييس‌جمهور و ساير دستگاه‌ها ارايه كند و آن را به اطلاع مردم برساند. بعد از اين اعتراضات اجماع همگاني به وجود آمد كه نارضايتي‌هاي گسترده‌اي در زمينه‌هاي مختلف وجود داشته كه ريشه و بستر تحركات و حوادث اخير بوده است. همه به اين مساله اجماع دارند. بنابراين اينكه ابعاد نارضايتي‌ها چه بوده و چه كاري در قبال آن لازم است، بايد مورد توجه قرار بگيرد. بايد به طور جدي به مردم گفته شود كه چگونه حاكميت مي‌خواهد با محورهاي اصلي نارضايتي‌ها مواجه شده و راه‌حل‌شان براي آن چيست. تبيين درست و شفافي بايد از اين مسائل ارايه شود تا آرامش بيشتري در جامعه به وجود بيايد و سطح اعتماد مردم بالا برود. بايد به مردم نشان دادكه تمام دستگاه‌هاي حاكميتي به دنبال حل مسائل و مشكلات مردم هستند. همچنين مسوولان بر سر اين مساله اجماع داشتند كه بايد حق اعتراض مردم به رسميت شناخته شود. ما به بسترهايي كه مردم بتوانند اعتراض‌شان را به گوش مسوولان برسانند، نيازمنديم. راه‌ها و شيوه‌هاي بيان مطالبات در كشور تبيين نشده است. اكنون كه اجماع بر سر اين مساله وجود دارد بايد اقدامات جدي براي تبيين سازوكار‌ها انجام داد. بنابراين آقاي روحاني اقدمات مهمي بايد با دريافت گزارش‌ها انجام دهد.
پس از دريافت اين گزارشات، دولت بايد اقداماتي در راستاي اطلاعات، انجام دهد. چقدر اهميت دارد كه دولت ليستي از اقداماتش در اين راستا را به گوش مردم برساند؟ اقدامات دولت در مورد مسائلي چون تعيين تكليف وضعيت بازداشتي‌ها و ريشه‌هاي بروز اين اعتراضات چقدر نياز به شفاف‌سازي دارد؟
بايد حساب معترضان را از افرادي كه طي فرآيند تشكيلاتي براندازانه در اعتراضات شركت كرده‌اند، جدا كرد. افراد را بايد به سرعت و با مماشات آزاد كنند. كما اينكه تا الان هم قريب به اتفاق‌شان آزاد شده‌اند. بقيه اين افراد هم بايد به سرعت آزاد شوند.
دولت به سهم خود و كل حاكميت بايد وارد فضاي گفت‌وگو با مردم شوند و مشكلات و مطالبات مردم را بشنود؛ دسته‌بندي كنند تا مطالباتي كه ضرورت زماني جدي‌تري دارند، مشخص شود. در مرحله بعد بايد راه‌حل‌ها و چاره‌انديشي‌هاي‌شان را هم به اطلاع مردم برسانند. تنها دريافت گزارش و اطلاع از وضعيت مساله را حل نمي‌كند. آنچه اهميت دارد اين است كه دولت بتواند اقداماتش در راستاي حل مشكلات و مسائل پيش آمده در جريان اعتراضات را به مردم اطلاع‌رساني كند. اگر مردم ببينند كه راه‌حل‌هاي واقع‌بينانه‌اي ارايه شده است، مي‌پذيرند و اعتماد مي‌كنند. آنچه براي مردم مهم است شفافيت و صداقت مسوولان در حل مشكلات كشور است. دولت به سهم خود بايد در اين امر پيشتاز باشد و آن را به اطلاع مردم برساند.
روال و روند تهيه چنين گزارش‌هايي در وزارت كشور چگونه است؟
براي تهيه اين گزارش‌ها دو فرآيند بايد تفكيك شود. يكي گزارش تحليلي و كلان از ماوقع است كه سريع‌تر مي‌توان آن را تهيه كرد. در اين راستا فرمانداران، بخشداران و دستگاه‌هاي امنيتي و انتظامي در تمام كشور كه در متن صحنه بوده‌اند، بايد حقايق و تحليل‌هاي خود را بيان كنند تا اين دست اطلاعات جمع‌آوري شود. جمع‌بندي اصلي و كلان بايد انجام بگيرد و عوامل اصلي از يكديگر تفكيك شود. چنين گزارشي اهميت زيادي هم دارد و فرصت يك هفته‌اي براي تهيه آن كفايت مي‌كند. فرآيند پيچيده‌اي هم ندارد. اگرچه بسيار مهم است اما انجام آن سهل است. بخش دوم گزارشي از جزييات ماجرا است. برخي در اين ميان كشته شده‌اند. بايد مشخص شود كه كه عامل اين مرگ‌ها چه كساني بوده‌اند. تقصيركاران بايد شناسايي و دستگير شوند. كوتاهي و قصور در برخورد با معترضان بايد مشخص شود. اينها كمي زمانبر است و شناسايي مقصران نيازمند زمان است چون نبايد در حق كسي اجحاف شود. گزارشي كه براي جامعه مهم است، همان گزارش نوع اول است كه بايد هرچه سريع‌تر آماده و ارايه شده و نهايتا به اطلاع مردم بايد برسد.
چقدر مهم است كه گزارش دولت به لحاظ زماني در مورد بازداشتي‌ها سريع‌تر ارايه و پيگيري شود؟ به هر حال هر چه زمان بيشتري مي‌گذرد وضعيت زندان‌ها بيشتر مورد سوال قرار مي‌گيرد و شبهاتي به وجود مي‌آيد.
بحث سرعت بخشيدن به آزادي زندانيان از همان ابتدا مطرح بود. مسوولان و دولت نيز در اين مساله ترديدي نداشته‌اند و اگر هم تعللي شده اشتباه است. اگر واقعا كساني عامدانه تعلل كردند بايد با آنها برخورد شود. افرادي كه در راستاي اهداف براندازانه در اعتراضات شركت كردند و تعدادشان هم كم بوده است، حساب‌شان جدا است. بقيه افراد بايد به سرعت آزاد شوند. در رابطه با چند موردي كه در زندان فوت كرده‌اند بايد توضيح واقع‌بينانه و قانع‌كننده‌اي به جامعه داده شود. اگر توضيح شفاف نباشد، سطح نگراني‌ها و شايعه‌ها بالا مي‌رود كه به صلاح كشور نيست. اگر كسي و مسوولي كوتاهي كرده بايد برخورد شود. فضاي ابهام‌آميز به نفع كشور نيست.