ترديد حاميان استيضاح
محمود صادقي
صرف‌نظر از حواشي شكل‌گرفته در مورد استيضاح علي ربيعي، عباس آخوندي و محمود حجتي، وزراي تعاون، كار و رفاه اجتماعي، راه و شهرسازي و جهاد كشاورزي در مجلس شوراي اسلامي، «استيضاح» يكي از ابزارهاي قانوني در اختيار نمايندگان براي پيگيري مطالبات مردم از دولت است. همچنين بايد توجه داشته باشيم كه فارغ از اين حواشي، شرايط حاكم بر مجلس و اصرار تعدادي از نمايندگان بر استيضاح اين 3 وزير كابينه، به‌نوعي بازتاب خواسته‌ها و نارضايتي‌هايي است كه در سطح جامعه شكل گرفته و همچنين قرينه و نتيجه كمبودهايي است كه در بخش‌هاي مختلف كشور ديده مي‌شود و حالا به اين شكل يعني استيضاح در مجلس و در ميان نمايندگان ملت تجلي يافته است.
در تحليل و بررسي اين 3 استيضاح، يكي از موضوعاتي كه اين روزها مطرح مي‌شود، آن است كه چرا استيضاح در روزهاي پاياني سال 96 انجام مي‌شود. در اين باره بايد گفت كه تقارن اين اتفاق با روزهاي پاياني سال نمي‌تواند همراه با برنامه خاص باشد و به اين اعتبار نمي‌توان اين موضوع را سازماندهي‌شده دانست. واقعيت اين است كه تقارن استيضاح با روزهاي پاياني سال، بيش از آنكه محصول برنامه‌ريزي باشد، محصول نوعي تصادف است. البته مسلم است كه دليل و چرايي موكول شدن استيضاح به روزهاي پاياني سال را بايد از هيات رييسه مجلس جويا شد اما به نظر مي‌رسد بررسي بودجه سال 97 كل كشور، علت اصلي تقارن استيضاح با روزهاي پاياني سال است و با يك نگاه خوشبينانه مي‌توان گفت فرصت تا امروز مناسب نبوده و اين موضوع به آخرين جلسات سال 96 موكول شده است، هرچند روزهاي آخر سال فضا براي استيضاح چندان مناسب نيست.
نكته حائز اهميت ديگر در تحليل و بازخواني اين استيضاح‌ها، نهفته در اشتراك نمايندگان و متقاضيان دو استيضاح از اين سه فقره است. به اين ترتيب كه استيضاح‌كننندگان دو وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي و راه و شهرسازي بيشتر است و به نظر مي‌رسد، موضوع استيضاح وزير جهاد كشاورزي تاحدود قابل‌توجهي از استيضاح دو وزير ديگر متفاوت است.
با اين حال، باتوجه به فضاي حاكم بر مجلس، عملا نمي‌توان ارزيابي دقيقي از نتيجه استيضاح ارايه داد. حال آنكه شخصا روز شنبه اين هفته، احساس كردم وضعيت برخي وزرا نسبت به قبل بهتر شده است كه دليل اين اتفاق نيز تقويت برخي شائبه‌ها درباره دلايل استيضاح دو وزير كار و راه در مجلس شوراي اسلامي بود. براساس اين شائبه، پشت پرده استيضاح دو وزير كار و راه، اگر نه خواسته‌هاي شخصي، برخي مطالبات و خواست‌هاي منطقه‌اي است و اين موضوع حتي نمايندگان متقاضي استيضاح را نيز دچار ترديد كرده است؛ به نحوي كه نمايندگاني كه موافق استيضاح بودند، حالا كم‌كم نگران آن هستند كه اشخاصي با اهداف ديگري مانند اهداف شخصي، منطقه‌اي و در كل منافعي خاص، به دنبال استيضاح باشند و نگرانند مبادا راي‌شان به اين ترتيب منحرف شود.
البته ممكن است اين شائبه واقعيت نداشته باشد اما سايه اين موضوع بر فضاي مجلس سنگيني كرده و فضا را غبارآلود ساخته است و اين مهم سبب آن شده است كه برخي نمايندگاني كه مخالف وزرا بودند، به دليل احتياط و پرهيز از بازي در زمين از‌پيش‌طراحي‌شده ازسوي تعدادي از متقاضيان و امضاكنندگان اين استيضاح‌ها، دچار ترديد شده و نتوانند در اين باره به تصميم‌گيري نهايي برسند.