جنگ نرم بر اساس ابزار نوين
محمدعلي ابطحي
در ايامي كه به زنان به خاطر روز زن و ميلاد حضرت زهرا(س) توجه بيشتري ميشود از يكي از زنان نويسنده ايراني به نام آيدا آهنيمرادي، رمان بلندي به نام «شهرهاي گمشده» از نشر سده را خواندم كه كاملا متفاوت بود. داستان تو در تو و پيچيدهاي كه در حوزه سياست شبيه داستانهاي بلند نويسندههاي سياسي امريكاي لاتين است ولي تفاوت و تمايزش در اين است كه به حوادث عيني همين سالهاي نزديك ميپردازد و بر ابزار نوين اينترنت سوار است. ماجراي دخترجسور و شجاعي است كه درخانواده آيتالله سرشناسي در داخل ايران پرورش يافته و به امريكا رفته و در آنجا به عضويت ويكي ليكس در آمده و ماموريت پيدا ميكند كه از امام جماعت مسجد كه خودش در مسائل سوريه و رابطهاش با ايران بهشدت درگير است، اطلاعات جمع كند؛ امام جماعتي كه خودش عليه امريكاييها با ويكي ليكس در ارتباط است و او هم به خوبي به جاي جنگ و شيوه جاسوسي سخت سالهاي دور، جنگ نرم را كه از خصوصيات دوران معاصر است، استفاده ميكند. اينكه در اين رمان مثل خيلي فيلمهايي در ژانر پليسي و جاسوسي مدرن ابزارهاي نوين اطلاعاتي جايگزين شده است كتاب را متفاوت كرده است. به خصوص آنكه شخصيت اصلي داستان خانم محيا قواميان، دختر خوانده همان آيتالله در يك رابطه عاطفي با مشاور اطلاعاتي كاخ سفيد كه خود مسوول پرونده سوريه و خاورميانه است وارد ميشود و جنگ اطلاعاتي غريبي با روابط عاطفي پيوند ميخورد. همه اين اتفاقات كتاب را براي نسل اينترنت خيلي خواندني ميكند. شايد رمانهاي قديمي اطلاعاتي كه معمولا برآمده از ادبيات قوي روسي بود قوي و خواندني باشد اما آنها براي نسل جديد بيشتر خاطره و نوستالژيك است و حوصله خواندنش در نسل معاصر وجود ندارد. ادبيات دوران معاصر وقتي براي نسل كم مطالعه فعلي خواندني ميشود كه انسان را به اتفاقاتي كه خودش با ابزار آن آگاهي دارد تاثيرگذار خواهد بود. اين را بهانهاي كردم تا به همه اهالي قلم حتي در حوزههاي غير ادبيات و در نوشتههاي سياسي و ديني و اجتماعي متذكر شوم در دوران فعلي براي اينكه حرف شنيده شود بايد واقعيت تغيير يافته دوران اطلاعات نوين را درك كرد و شناخت. علت شنيده نشدن حرفها- حتي حرفهاي مسوولان و نبودن زبان مشترك بين آنان و نسل جوان- نشناختن و نداشتن فهم مشترك از رسانه منتقلكننده پيام است. و نيز دليل از دست مخاطب نداشتن و تاثيرگذار نبودن رسانههاي رسمي مثل صدا وسيما در اين است كه نگاه سنتي به رسانه تغيير پيدا نكرده است.
به نويسندگان و اهل قلم توصيه ميكنم داستان شهرهاي گمشده را كه يك خانم ايراني نوشته براي نوشتن داستان از جنس قابل فهم براي نسل امروز الگو كنند.