يك جايزه جهاني ديگر به كيهان كلهر اهدا مي‌شود
فتوحات كمانچه
بابك احمدي
مرام «هنرمند» با تمام ويژگي‌هايي كه در زبان فرنگي از واژه Artist مراد مي‌شود، در يك كلمه قابل تعريف است؛ كلمه‌اي كه هنرمندان با اصالت معمولا سه بار تكرار مي‌كنند. كار، كار و كار. به اين تعبير دريافت جايزه و تقدير و تشويق تغييري در روند زيست هنرمند واقعي ايجاد نمي‌كند. كيهان كلهر، موسيقيدان ايراني و نوازنده چيره‌دست كمانچه و سه‌تار نيز در زمره آن دست هنرمنداني قرار مي‌گيرد كه هيچ‌گاه دست از كار نكشيده و چه در ايران و چه در عرصه بين‌المللي همواره سرگرم تمرين و اجرا است. آهنگساز و نوازنده‌اي كه حالا ديگر علاقه‌مندانش را عادت داده هر سال حداقل منتظر كسب يك افتخار از سوي او باشند. هنرمند شناخته‌شده ايراني در تازه‌ترين مورد، نوزدهمين جايزه جهاني موسيقي (وومكس) را دريافت كرده كه آبان امسال در كشور فنلاند به او اهدا خواهد شد. كلهر پيش از اين نيز جوايز معتبر عرصه موسيقي را به خود اختصاص داده كه از جمله آنها مي‌توان به دريافت جايزه گرمي همراه با گروه راه ابريشم اشاره كرد.
وب‌سايت وومكس علت اهداي اين جايزه را به كلهر، «تسلط و يگانگي مهارت اين نوازنده چيره‌دست كمانچه در نوآوري و ايجاد زبان‌هاي جديد هيجان‌انگيز موسيقي و رساندن سنت موسيقي كلاسيك ايراني به گوش مردم سراسر جهان» دانسته است. به گزارش ايسنا، اين سايت همچنين در توصيف هنر كمانچه‌نوازي كلهر نوشته است: «براي كلهر، كمانچه صداي اوست. هنگامي كه مي‌نوازد انگار زباني كامل ايجاد مي‌كند كه با سراسر مردم جهان از گذشته دور تا آينده ارتباط برقرار مي‌كند. كيهان كلهر در طول زندگي حرفه‌اي خود با بهترين نوازندگان جاي جاي ايران همكاري كرده و موسيقي اقوام كردستان و خراسان را مورد مطالعه قرار داده است. او با موسيقيدان‌هاي ساير فرهنگ‌ها نيز از جمله شجاعت حسين خان از هند، يويوما و گروه بين‌المللي جاده ابريشم، اردال ارزنجان از تركيه، تريو هلندي رامبرانت، توماني دياباته از مالي، گروه بروكلين رايدر و كوارتت كرونوس؛ با زبان موسيقي ديالوگ داشته است؛ از اين رو به همه اين صداها اجازه مي‌دهد تا صداي او را فراگير كنند.» جايزه وومكس ۲۷ اكتبر امسال (پنجم آبان) در مراسم بيست و پنجمين سالگرد تاسيس اين رويداد در فنلاند به كيهان كلهر اهدا خواهد شد. كلهر در اين مراسم همراه با اردال ارزنجان (موسيقيدان اهل تركيه) نوازنده باغلاما به اجرا خواهند پرداخت.
رامين صديقي و كيهان كلهر
در فهرست بهترين‌هاي جهان
به اين ترتيب كيهان كلهر دومين ايراني‌اي خواهد بود كه اين جايزه به او اهدا مي‌شود. 5 سال قبل نيز رامين صديقي (مدير نشر هرمس) در همايش «Womex» از ميان صدها كانديدا، با دريافت جايزه نقش‌آفريني حرفه‌اي منحصر به فرد، به عنوان برترين تهيه‌كننده موسيقي جهان شناخته شد. هيات داوران اين همايش پيش‌تر با بيان اينكه كار و تلاش بنيانگذار هرمس، رامين صديقي در صحنه موسيقي ايراني باعث ايجاد نقاط عطف مهم و زيادي در كمك به ايجاد يكي از اولين راه‌هاي قانوني براي خريد موسيقي از غرب (از طريق هرمس) و ترويج موسيقي ايران در مقياس جهاني شده است؛ او را شايسته دريافت جايزه بهترين ناشر سال دانستند.جايزه وومكس كه به عنوان جايزه جهاني موسيقي اكسپو شناخته مي‌شود، در سال ۱۹۹۹ تاسيس شده است. اين جايزه از آغاز براي احترام و ارج نهادن به موارد برجسته موسيقي جهان در سطح بين‌المللي و با اذعان به تعالي موسيقي، اهميت اجتماعي، موفقيت تجاري، تاثير سياسي و يك عمر دستاورد هنري معرفي كرده و تاسيس شده است. هر سال نيز در ماه اكتبر همزمان با رويداد وومكس Womex (رويداد نمايشگاهي موسيقي جهان) جايزه‌اي به يك نفر كه شايسته اين عنوان در جهان است داده مي‌شود. از سال ۲۰۰۸ جايزه وومكس براي هنرمند و براي تعالي حرفه‌اي به هنرمندان اهدا مي‌شود. اين جايزه سال گذشته به كوارتت زهي كرونوس از امريكا تعلق گرفته بود.
تابستان هرسال يك افتخار
همين تابستان گذشته بود كه كيهان كلهر جايزه معتبر بين‌المللي Human Spirit ايزاك اشترن را دريافت كرد. بر اساس آنچه در نشست خبري ۲۸ آگوست ۲۰۱۸ در سمفوني‌هال شانگهاي به اطلاع خبرنگاران رسيد، آهنگساز و نوازنده كمانچه و گروه كر Farmers به عنوان برندگان جايزه معتبر Isaac Stern Human Spirit Award معرفي شدند. جايزه Human Spirit ايزاك اشترن - كه از سال ۲۰۱۶ بنيان‌گذاري شده – نيز به منظور احترام به گروه‌ها يا افرادي طراحي شده است كه سهم برجسته‌اي در كمك به بشريت و مسائل انساني از طريق موسيقي داشته‌اند.در كنار برگزاري مسابقه بين‌المللي ويولن، از سال ۲۰۱۶ هر دو سال يك‌بار جايزه‌اي براي دستاورد هنري موزيسين‌هايي كه آثار و فعاليت آنها به منظور نزديك كردن انسان‌ها در جهان از طريق موسيقي صورت گرفته و سهم برجسته‌اي در درك ما از انسانيت از طريق مديوم موسيقي داشته‌اند تعلق مي‌گيرد كه سال گذشته دومين جايزه دستاورد هنري انسان‌دوستانه به كيهان كلهر موزيسين برجسته ايراني تعلق گرفت. به گفته مسوولان اين مسابقه بين‌المللي آثار و اهداف موسيقايي كلهر اغلب رويكرد بشردوستانه، فراتر از زادگاه و مليت او را مدنظر داشته و به اين منظور ساخته شده‌اند. آزمون (مسابقه) بين‌المللي ايزاك اشترن در كنار آزمون‌هاي بين‌المللي چايكوفسكي و كوئين اليزابت از معتبرترين آزمون‌هاي موسيقي جهان هستند. به اين اعتبار مي‌توان كيهان كلهر را پرچمدار معرفي موسيقي اصيل ايراني به جهان و معرف نواي انساني و فرهنگ انسان‌دوستي ايرانيان به مردم اقصي‌نقاط جهان قلمداد كرد. علاوه بر تمام اين گزاره‌ها بايد به اين نكته نيز توجه كنيم كه جايگاه و اعتبار آهنگساز و نوازنده بين‌المللي ايراني امروز در مرتبه‌اي قرار دارد كه اتفاقا حضور او به جريان‌ها و جشنواره‌هاي جهاني اعتبار مي‌بخشد. به اين معني كه جوايز به كلهر اعتبار نمي‌دهند، بلكه او است كه به جوايز و جشنواره‌ها اعتبار مي‌بخشد.