برداشتن موانع براي بسط روح
نگار قانوني
آيزايا برلين در كتاب «ويكو و هردر» روش تحليل تخصصي، ادبي و زندگينامهنويسي را به شكلي در هم تنيده است كه تنها معدودي از مورخان و انديشمندان توان انجام آن را داشتهاند. رويكرد مشفقانه برلين به تاريخ، زندگي و آراي انديشمندان در عصر جديد ويژگي بارز كاراين تاريخنگار انديشه است. تاريخ انديشهها از نظر برلين توانايي ترسيم تصويري است از شخصيتهاي بزرگ تاريخي كه مورخ درباره آنها مينويسد بدون آنكه لحظهاي فراموش كند بايد اين شخصيتها را بر حسب انديشهشان توصيف كرد و نه زندگي شخصيشان. تاريخ انديشهها ميگويد هر انديشهاي حيات ويژه خود را دارد اما متعلق به انديشمند است. برلين در اين كتاب با چنين رويكردي از دو چهره عصر روشنفكري ميگويد كه آثارشان نمايانگر نقطه عطفي ميان تصور كهن از تاريخ به منزله وقايعنگاري و چشماندازهاي نوين تاريخ در مقام رشتهاي علمي است، امري كه به «برداشتن موانع براي بسط عظيم روح انسان» انجاميد.